Franciacürta

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.

La Franciacürta (Italià: Franciacorta) l'è 'na zòna geogràfica de la Pruvìncia de Brèsa che la töl dét töt o alméno 'na part del teretóre dei cümü de Àder, Breó, Cavreöl, Castegnàt, Casàch, Salàdega, Cocài, Cològne, Córt Frànca, Erbösch, Gösàch, Montezèi, Óme, Padéren, Paràdech, Pasirà, Polàen, Proài d'Izé, Rodènch-Saià, Roàt. El teretóre de vergü de chèsti cümü l'è completamènte en Franciacürta, envéce sèrte óter i è tocàcc apéna 'n pàrt (còme per ezèmpe i cümü de Cocài e Roàt endóche apéna la pursiù Nort l'è cunsideràda Franciacürta).

El teretóre l'è perlopiö furmàt de culìne che al dé d'encö i è cultiàde a ìcc per la prudusiù dei vì che i è giü dei fiùr al büzèt de la prudusiù vinìcola italiàna. Difàti i prudutùr de vì de la zòna i s'è custitüicc endèn consòrse per la protesiù e la garansìa de la qualità dei sò vì che i è: Franciacorta D.O.C.G. (vì de tìpo spumànte) e Terre di Franciacorta (biànch e rós).

Al cunfì Sud de la Franciacürta gh'è el Mont'Òrfen, de ciàra urìgin morénica, che 'l rìa a 451 méter de altèsa màsima.