Du Cange
Charles de Fresne, scior de Cange, mej cognossuu 'me Du Cange (Amiens, 18 de dicember del 1610 - Paris, 23 de ottober del 1688) l'è staa on istoregh, on lenguista e filologh frances.
Vita Modifega
L'ha studiaa legg a Orléans e l'è staa avocatt al foro de Paris a partì del 1631. Quand che l'è tornaa a Amiens el gh'ha 'vuu l'ofizzi del soeuser, che l'eva on nodar.
A bon cunt, a l'è famos minga tant per el sò lavorà giuridegh, ma per i sò studi de lenguistega e de filologia: defatt a l'ha scrivuu giò 'n bell numer de glossari latin e grech (i sò manoscritt hinn conservaa a la Bibliothèque Nationale de France). L'è staa on gran ricercador, che 'l s'è dedicaa a la lengua latina, sia quella antiga che quella medieval: i sò contemporani l'hann ciamaa el Varon frances. In di sò oeuver l'è ben studiaa el passagg del latin classegh a quell imperial e poeu a quell medieval (soratutt in del regn di Franch), fina a la nassida de la lengua francesa. In del 1667 el minister Colbert el gh'ha daa l'incaregh de analizzà e catalogà i manoscritt grech de la Libreria Real.
El Du Cange l'è staa anca on studios de la storia: l'ha studiaa soratutt el tard imperi e l'Alt medioev: i sò oeuver hinn citaa anca de l'Edward Gibbon, che 'l parla proppi ben de lu.
La soa vita l'è stada studiada del Léon Feugère, che l'ha publicaa ona soa biografia a Paris in del 1852. Ad Amiens gh'hann faa su 'na statoa in sò onor.
Oeuver Modifega
La sò oeuvra pussee cognossuda l'è 'l Glossarium ad scriptores mediae et infimae latinitatis (Glossari di scrittor de la latinità media e bassa), publicaa in del 1678 in trii volumm, e che l'è amò 'dess on istrument indispensabel per tucc i lenguista e i latinista. Quell lavorà chì l'è cognossuu anca cont el nomm de El Du Cange. La soa forma del dì d'incoeu la gh'ha dent on suplement faa su del filologh Pierre Carpentier, giontaa in de l'edizion del 1766.
El Du Cange l'ha scrivuu anca:
- Histoire de l'Empire de Costantinople sous les empereurs français (1657)
- Histoire de Saint Louis par Jean de Joinville (1688)
- Historia byzantina (1680)
- Zonaras (1686)
- Glossarium mediae et infimae graecitatis (1688)
L'ha lassaa anca on bell poo de oeuver scrivuu a man, in tra i quai a gh'è la descrizion geografica de la Francia (Géographie de la France par provinces).
El Glossarium mediae et infimae latinitatis scurtaa e agiornaa de Johann Christoph Adelung l'è staa restampaa cont ona quai integrazion di fraa benedettitt in del 1733-1736, poeu del G. A. Louis Henschel; l'è staa restampaa l'ultima voeulta in del 1840-1861. L'edizion final la cunta vott volumm.