Lumbard ucidental Quest articol chì l'è scrivuu in lombard, grafia milanesa.


Vardìi lassù!' l’hà sgaràa el Starbuck. 'I Còrp sant! I Còrpi sant!' Tucc i scimm di alber maèster gh’aveven de sora on foeugh smòrt; e ciappa dent de fiammètt smòrt e fusellàd a ògni terzètt di guzz del parafulmen, tutt e trìì i alber alt i éren ‘drée a brusà silenzios ind l’aria solfórea, compagn de trii scilòster denanz de n’altàr

(EN) - 'Look aloft!' cried Starbuck. 'The corpusants! The corpusants!' All the yard-arms were tipped with a pallid fire; and touched at each tri-pointed lightning-rod-end with three tapering white flames, each of the three tall masts were silently burning in the sulphurous air, like three gigantic wax tapers before an altar


El foeugh del sant Èlmo a l’è ‘na scarega elèttro-sberlusenta provocada de la ionizzazion de l'aria in del cors de on temporal, denter ind on fòrt camp elèttrich[1].

Foeugh del sant'Èlmo in su ona nav in mèzz al mar

Com’è che l’è el fenòmen Modifega

El Benjamin Franklin in del 1749 l’hà osservàa che ‘l se trattava de on fenòmen de natura elèttrica[1]. El sò aspètt a l’era quèll d’on ciasmo sberlusent, bianch-bleou, che ind ona quaj occorrenza el par on foeugh, despèss in gètt doppi e tripli, che ‘l ven foeura di struttùr alt e gùzz. [1], compagn di alber maester, i gugli e i ciminier.

Siben che el venga ciamàa "foeugh", el foeugh del sant Èlmo a l’è in realtàa ona spece de plasma[1], caosàa de la massizza differenza de potenzial atmosferegh, insèma al podè disperdent di guzz. El pò anca comparì infra i guzz di còrn del bestiàmm in del cors de on temporal, o infra di oggètt guzz in del mèzz d’on borineri[1], ma l’è minga l’istèss fenòmen del fulmen globular, nonostant che i du i sìen conligàa.

Stòria Modifega

Ind l’antica Grecia, el comparì d’on foeugh in deperlù a l’era ciamàa Elena, s’a lera doppi a l’era ciamàa Castore e Polluce[1]. A l’è anca ciamàa "corpusants" in divèrsi lenguv, anca in inglés, e ‘l sò significàa el ven del portoghés "còrp sant".

El fenòmen el ciapa el nòmm del sant Erasmo de Formia (dìtt anca sant Elmo), vèscov e màrter, sant difensór di navigadór, che consideraven la soa comparsa ‘me on bon pronòstich. El nòmm a l’è per via del fàtto che despèss el fenòmen el compar in su la scima de l’alber maèster di nav in del cors di temporal in mèzz al mar. ‘Na legenda la cunta su, ancasì, che quand che ‘l Sant l’è stàa brusàa viv, forsi sòta el Diocleziano, in su la scima del falò a s’è vedùu comparì ‘na fiamma bloeu, considerada di persòn che gh’eren là l’ànima del Sant che la levava su in del cièl.[2][3]

Di riferimént al foeugh del sant Èlmo, ciamàa despèss anca "còrpsant", del spagnoeu cuerpos santos, se pòden trovà anca in di laorà del Giulio Cesare, del Plinio il Vecchio, in del diari che l’Antonio Pigafetta lù l’hà scrivùu intanta che ‘l viaggiava cont el Ferdinando Magellano, in Viaggio di un naturalista intorno al mondo (Viagg de on naturalista intórna del mond) del Charles Darwin, in Moby Dick di Herman Melville, in Viaggio al centro della Terra (Viagg in del center de la Tèrra) del Jules Verne, in del’Orlando Furioso del Ludovico Ariosto indo’a l’è ciamàa de sant Ermo, ind La ballata del vecchio marinaio (La ballada del vègg marinar) del Samuel Taylor Coleridge (v. 128) e in del film che ’l gh’ha el stèss nòmm interpretàa del Gregory Peck, in de Il Corsaro Nero (El pirata negher) de l’Emilio Salgari e, pussée de recent, in Mattatoio n. 5 del Kurt Vonnegut o ancamò ind La collina delle fate (La collina di fat) de la Diana Gabaldon e in Pet Sematary del Stephen King.

Riferiment ind la cultura de massa Modifega

Riferiment Modifega

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 fuochi di sant Elmo. bazardelbizzarro. URL consultad in data 1º agosto 2012.
  2. Fuochi di Sant'Elmo su Focus.it. URL consultad in data 16 ottobre 2008(arqiviad de l'url orijenal in data 18 gennaio 2010)
  3. fuoco di S.Elmo. diocesidicapua. URL consultad in data 1º agosto 2012(arqiviad de l'url orijenal in data 9 dicembre 2009)

Vocs correlàa Modifega