Lanziador de la Cupola de Ferr

La Cupola de Ferr (in ebraich כיפת ברזל, despess ciamad in ingles Iron Dome) a l'è un sistema d'arma mobel doperad per la defesa antimissil in Israell e desvilupad de Rafael Advanced Defense Systems. A l'è pensad per proteger i cità e, in sgeneral, per la defesa a curt rasg. A l'è bon de intercetà e sbater sgiò sia i razz a media velocità che i granade con trajetoria balistega e l'è stad progetad per difender i zone de confin di lanc di BM-21 e di Katjuša che vegniven del Liban, del Sinai o de la Striscia de Gaza. Provad per la prima voeulta in del 2009, a l'è operativ del 2011 e l'è programad che 'l sibia doperad anca in sui corvete de la class Sa'ar 6 insema ai Barak 8 per proteger i piataforme del gas israelian in del mar.

A l'è part de 'n sistema che Israell l'è dree a desvilupà per proteger el Pajes de la pupart di menasce d'aria, che vann di colp de morter ai ICBM.

In di agn '90 Hezbollah l'ha tacad a lanzià di razz contra el Nord del Pajes e l'ha fad un poo de vitime e donca i Forze de Defesa de Israell hann pensad a fà un so sistema de defesa contra i razz, del che i ofizziai american gh'hann havud de dì che l'era "destinad a fallì".

In del 2004 el Daniel Gold l'è nomnad capo de la ricerca e desvilup de la IDF e l'ideja de 'n sistema de defesa la guadagna consens e l'ha fad inscì de convincer i politegh de la soa necessità. In del 2006 in la segonda guerra del Liban Hezbollah l'ha sbarad pussee de 4'000 razz contra el Nord d'Israell e l'ha mazzad 44 civil isreaelian e l'ha fad evacuà pussee de 250'000 persone, la pupart a Haifa, terza cità del Pajes.

In tra el 2000 e 'l 2008, pussee de 8'000 razz inn partid de la striscia de Gaza vers el sud del Stat ebraich, con la possibilità de colpì fina a 1 milion de citadin israelian. Donca, in del fevrer 2007 el minister de la defesa Amir Peretz l'ha nonziad el via al sistema, con un finanziament de 210 milion de dollar, afidad a la Rafael Advanced Defense Systems, menter la part software l'è stada scrivuda de mPrest Systems. I prime baterie inn stade finanziade del tut de Israell menter dopo, del 2012, anca i Stat Unid hann finanziad el desvilup del sistema, grazzia a 'na noeuva lesg voluda del Barack Obama per sostegnì la defesa del Stat ebraich.

(Inanz)