Bos taurus
Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda. |
El Bos taurus, piö cunusìt col nòm popolàr de àca (in Lumbard Ucidental vaca, u anca vacja, in Lumbard Alpin - pr IPA: /'vakɒ/, /'vaçɒ/) per i ezemplàr fèmina, tòr per i ezemplàr màscc, bò per i ezemplàr màscc castràcc (in Lumbard Ucidnetal anca Böf) i e vedèl per i ezemplàr zùegn (Büscin in Lumbard Ucidental), l'è 'na spéce de mamìfer erbìvor artiodàctilo de la famìa dei Bovidae. L'è 'na bès·cia demestegàda de l'òm, ma 'n sèrte zòne del mónt se pöl troàl amò al stato salvàdech.
Bos taurus | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aca de varietà Maròn Alpina
| ||||||||||||||||
Classifigazion sientífiga | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Nomm binomial | ||||||||||||||||
Bos taurus Linnaeus, 1758 | ||||||||||||||||
sotaspéci | ||||||||||||||||
|
L'è stat demestegàt presapóch 10.000 ans fà 'ndèl Medio Oriènt, e de lé l'aleamènt de chèste bès·ce 'l s'è difundìt en pó 'n töt el mónt.
L'òm el la léa fò per doprà la sò càrne e 'l sò lat come nütrimènt, per la sò pèl (el cüràm), ma 'ndèla stória (e amò al dé d'encö 'n sèrte pàrcc del mónt) l'è stat apò dopràt per trasportà dei càrech gréf e per laurà la campàgna.