Brassica
Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda. |
Brassica l'è 'n zèner de piànte che fà part de la famìa botànica de le Brassicaceae.
Brassica | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Brassica rapa
| ||||||||||||
Classifigazion sientífiga | ||||||||||||
|
L'è 'n zèner che g'ha 'mportànsa perchè 'l töl dét divèrse spéci cultiàde 'n agricültüra e 'n orticültüra. El töl dét apòa deivèrse màle èrbe, tat spéci salvàdeghe come spéci cultiàda ma re-natüralizàde. Divèrse i è piànte anöàle o bienàle, sèrte ótre i è arbùsti de dimensiù pesène.
El zèner l'è uriginàre de l'Europa ucidentàla, del ambiènt mediteràneo e de le regiù temperàde de l'Asia.
Endèn quach vergöna de le spéci del zèner Brassica, quàze töte le parcc de la piànta i è bùne de maià, isé pò a la raìs (Brassica rapa), i gamp (bròcol-ràa), le fòie (el gabüs, i vérs), i fiùr (i bròcoi), la somésa (el senàer négher e 'l verzàch).
Per vìa de la sà 'mportànsa 'n agricültüra, le spéci del zèner Brassica i è de spès ogèt de stüde scentìfich. Le relasiù strète 'ntra sés spéci de 'mportànsa particolàr (Brassica carinata, B. juncea, B. oleracea, B. napus, B. nigra e B. rapa) i è discriìde 'ndèla teorìa del Triàngol de U.
Spéci
ModifegaDei quàze 1.000 taxa discriìcc, apéna 'na quarantìna de spéci e 'n otantìna de taxa infra-specìfich i è cunsideràcc bù e acetàcc. Töcc i óter, en pràtica, i è cunsideràcc apéna dei sinònim.[1]
Chèsta ché sóta l'è 'na lìsta mìa compléta, con 'n evidènsa la sò 'mportànsa econòmica:
- B. carinata: senàer de Abisinia (Abyssinian cabbage)
- B. elongata: senàer grant
- B. fruticulosa: gabüs mediteràneo
- B. juncea: senàer de l'India, senàer maròn e de fòia (brown and leaf mustards), senàer sarepta.
- Brassica napus: verzàch o raisù,
- Brassica napus (varietà napobrassica), o Brassica napobrassica:.
- Brassica narinosa:
- Brassica nigra: senàer négher
- Brassica oleracea:
- Brassica oleracea convar. acephala var. sabellica: bròcol vért
- Brassica oleracea var. botrytis: bròcol
- Brassica oleracea var. gemmifera: bròcol de Brüxèl
- Brassica oleracea italica: bròcol
- Brassica pekinensis: bròcol cinés
- Brassica perviridis
- Brassica rapa: ràa, raisù
- Brassica rupestris
- Brassica septiceps
- Brassica tournefortii: senàer aziàtich