Ciciarada:George Berkeley

Te 'l savevet che

Quest articol chì l'è stad in la rubrica "Parlem un poo de nunch" in del period fevrer 2010

L'è fénit (che fadigassa!!!)

Ciarimènt

Völarèss per piazér en ciarimènt sö chèl che völ dì en pér de paròle e fàt en quac oservasiù söl tò dialèt. La fràze l'è chèsta:

Domà Dio e i spìrecc fenìcc a i è sènter de atiità; al cuntrare la natüra ela pasìa e la gh' è perchè l' è ol tèrmen de l' atiità diina, i fenomeni e i eécc natürai, prope perchè tèrmen de l' atiità diina, a i regónd pasìv pö a 'l sentimét di omen. In di sò scrécc de lü, ol Berkeley, a 'l ciariss i pucc cardinai de 'sto sistema de 'ntind la realtà che 'l ghe dà a met insema ü s - cet farì religius e giüna considerassiù sèntefega di fenomeni.

G'hó mitìt en grasèt le paròle endóche g'hó dei döbe.

• 1) ela: g'hó ést che te dopèret de spès la fùrma interogatìva del vèrbo al pòst de chèla afermatìva. La natüra l'è pasiva, l'è 'na afermasiù; la natüra éla pasìva? l'è 'na domànda. M'è capetàt de spès de sènter de la zènt che la conós mìa bé 'l dialèt doprà la fùrma afermatìva al pòst de chèla interogatìva, l'è giü dei erùr piö frequènti tra chèi che conós mìa bé fes el dialèt, ma ché l'è 'l contràre e l'è la prìma ólta che me capèta de sintìl. Endèl tèsto g'hó sercàt de nàga dré a curigìl ma só mìa sügür de ìga fat bé. Me piazarès sènter la tò upiniù.

• 2) regónd l'è 'na paròla che g'hó mai sintìt. Che völ di chi? Endèl testo l'hó lasàda stà perchè só mìa riàt a capéser se l'è 'n erùr de batidüra o 'nvéce 'na paròla che conóse mìa mé, e prìma de fa sö asnàde g'hó lasàt stà isé.

• 3) ü s - cet farì religius che völ dì s - cet farì? - come pónt 2.

• 4) te dopèret giüna come artìcol ma 'nvéce de sòlit se 'l dopèra apéna come avèrbe nömeràl. L'artìcol ideterminatìf feminìl en Bergamàsc el g'harès de véser öna, magàre sincopàt en 'na quan che 'l contèst fonològic el la permèt. Pò a chèsto l'è 'n «erùr» stràno.

• 5) Perchè specìfichet sèmper de lü? Le fùrme sò de lü, sò de lé, sò de lur e sò de lùre se le dopèra apéna quan che 'ndèla fràze l'è mìa definìt el sogèt. Ezèmpe: De chi éla chèla màchina lé? l'è la sò de lé, I söpèi i è i sò de lùr. Ma 'ndèla fràze che te g'hét scriìt endèl testo te'l specìfichet sübet dòpo che l'è 'l Berkeley el sogèt, e adognimòdo, apò a se te 'l specificàet mìa lé, l'éra zà ciar del contèsto che se tratàa de lü. L'è 'n «erùr» che te g'hét fat divèrse ólte 'ndèl test.

Ciàpetela mìa a mal se t'hó fat chèste oservasiù. G'hó 'n far en pó de prufesurì, el só, ma te fó 'ste domànde piö che óter perchè só curiùs de natüra e i tò «erùr» i me 'ncuriozés.
I «erùr» dei póncc 1, 4 e 5 i me fa quàze pensà che te g'hàpet emparàt el dialèt söi léber, perchè i è mìa erùr tìpici de chèi che conós el dialèt a spàne perchè i la dopèra póc e le me sömèa gnànche de le particolarità locài. Semài che l'è éra che te l'ét emparàt söi léber alùra te fó i mé cumplimèncc perchè a parte chèl che t'ó segnalàt, gh'è de dì che te scrìet bé. Ciao e gràsie se te ölarét ciarìm, --Ninonino 08:53, 22 dic 2008 (UTC)

Sogèt, ecc.

soggetto = südièt(soggezione = südissiù). Mèi sogèt? oggetto = üdièt continua Berkeley = a' l seita ol Berkeley

• Soggetto = sogèt o sugèt (dipende dalla varietà locale)
• Oggetto = ogèt o ugèt
• continua il Berkeley = ho messo: el dìs amò ol Berkeley poteva essere anche el va aànti 'l Berkeley.
• manera = in bs sarebbe maniéra ma ancora meglio fòza. Dovrebbe essere ok anche per il bg.

ciao

Ninonino 09:03, 24 dic 2008 (UTC)

Gh ' ó amò de capì bé cumè l'è che se dóvra Wiki. I nòte mé i a scrìe de menemà:

• L' essega de ün' idéa = L' esistenza di un 'idea; mèi l' esistènsa?
• Pö ülìe fà zó in grassèt esse est percipi ma so mia sta bù.

Bù nedal e bune fèste

Mèi esistènsa.

Per mèter en grasèt 'na paròla o 'na fràze l'è asé che te ghe mètet deànti e dedré tré apòstrofi. --Ninonino

Mersì esistenza assoluta = esistènsa éspotega espotega indel séns dispotica mèi sigüra/ franca?

Difìcil de traducìl, me doperarès asolùta. Gh'è poc de fa, quan che se parla de concècc de filusufìa, se se völ fas capì, toca rope doprà le parole del italià, sedenò se res-cia che se capés piö negot.

Del rèst apò a l'italià en serte casi al ciàpa paròle straniére, todèsche, inglese o greche quan che se völ esprimer en concètt precis precis come che'l l'ìa concepìt el pensadur uriginal. No? --Ninonino