Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.


ExoMars l'è 'n progèt svelöpàt de l'Agensìa Spasiàla Europèa (ESA) en colaborasiù col la Agensìa Spasiàla Federàla Rusa per mandà sö Marte 'na sonda che restarà 'n òrbita, 'na sonda che g'ha de aterà restà fìsa e dò esploradùr (rovers) che farà dele resérche per troà tràse de vìta pasàda o prezènte sö Marte. Chèsta misiù la fà part del Programa Aurora Europeo e la g'harà 'n cóst de 850 miliù de Euri.

Modèl del ExoMars en espuzisiù en Germania
 
Model del rover en müimènt

ExoMars l'è 'n progèt furmàt de dò misiù, töte dò co l'obietìf de sercà tràse biològiche sö Marte.

La prima misiù l'è stàda lanciàda del cosmòdrom de Bajkonur, conden vetùr Proton-M, ai 14 de mars del 2016[1][2], e la comprènt el Trace Gas Orbiter (TGO), dotàt de strümèncc per analizà i gas atmosférich e fà la mapadüra de le sò fóncc, e 'l lander Schiaparelli, che farà de demostradùr de tecnologìa per l'entràda endel'atmosféra e l'ateràgio söl söl marsià. El sit che gh'è stat catat fò per l'ateràgio l'è el Meridiani Planum.

Alimentàt a baterìe, Schiaparelli el funsiunarà per quàter sol. Dòpo che el Schiaparelli el se smorsarà, el TGO el doprarà l'aerofrenàgio per circolarizà la sò òrbita a 'na 'na altèsa de 400 km endel córs de sèt més, el 'l cuminciarà la sò misiù scientifìfica principàla e 'l restarà atìf alméno 'nfìna al 2022.

La segónda misiù la vegnarà lanciàda de Bajkonur conden Proton-M endel 2018, e la cunsistarà de 'n mòdulo de ateràgio fat sö perlopiö de la società rùsa Lavočkin[3] a pàrter dei dati che la Schiaparelli la mandarà sö la Tèra, e la portarà sö Marte en rover ESA endel més de zenér del 2019. La deciziù del sit de ateràgio la sarà ciapàda en bàze ai dati mandàcc del TGO; i candidàcc i sarès Ia Mawrth Vallis, l'Oxia Planum, l'Hypanis Vallis, e l'Aram Dorsum.[4] Töcc i sicc selesiunàcc i se tróa endela zòna equatoriàla, i è geologicamènt antìchi e i pórta i sègn de 'na prezènsa pasàda de àiva al stat lìquit. La decisiù finàl la sarà ciapàda endel 2017.[5]

El rover, alimentàt de cèle fotovoltàiche el sarà bù de müìs deperlü sö la superfìce de Marte, el farà anàlizi geològiche e biochìmiche per determinà la formasiù de le préde arènt a la superfìce e sercà tràse de vita prezente o pasàda. I dati catàcc sö i sarà mandàcc sö la Tèra dò ólte al sol per mès del Trace Gas Orbiter.

La düràda preventivàda de la misiù l'è de alméno sèt més con spostamèncc de alméno 70 meter ògna sol e la g'harès de catà sö alméno 17 campiù de préda.

Riferimèncc

Modifega
  1. (EN) ExoMars 2016 targets March launch window. 2015-09-18. URL consultad in data 2015-09-19.
  2. (EN) Proton to lift key space mission of 2016. 2016-01-08. URL consultad in data 2016-01-09.
  3. (EN) ExoMars: Russian part. Institut Kosmicheskih Issledovanyi. URL consultad in data 2015-09-01.
  4. (EN) Four candidate landing sites for ExoMars 2018. 2014-10-01. URL consultad in data 2015-09-01.
  5. (EN) The ExoMars project. URL consultad in data 2015-09-01.