Regn Unid

Quell articol qì l'è scrivud in Lombard, cond l'ortografia Scriver Lombard.

El Regn Unid de Gran Bretagna e Irlanda del Nord (in ingles: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland), de solit breviad 'me Regn Unid o UK (sigla del nom orijinal, in ingles United Kingdom), l'è de sovent ciamad a volte cont el nom plussee jeneral Ingiltera, e l'è un istat de l'Europa ocidentala. Al moment la soa monarca l'è el Carl III.

Regn Unid
(detai) Dieu et mon droit
Regn Unid - Localizazion
Daits aministrativ
Nom intreg	Regn Unid
Nom ofiçal	United Kingdom
Lengue ofiçai	ingles
Capitala	Londra
Politega
Forma de govern	Monarqia parlamentara
Capo de Stat	Carl III del Regn Unid
Capo de Govern	Rishi Sunak
Superfix
Totala	242 495 km²
Popolazion
Totala	67 326 569 ab.(2021)
Densitaa	277.64 ab./km²
Jeografia
Continent	Europa
Confin	Irlanda
Fus orari	UTC±00:00
Economia
Valuda	sterlina britanega
PIL (nominal)	3 122 480,35 milion de USD (2021)
Varie
Codex ISO 3166	GB, GBR, 826
TLD	.uk e .gb
Prefiss tel.	+44
Sigla autom.	GB
In nazional	God Save the King
Evoluzion storega
Proclamazion	12 april 1927

Storia

El Regn Unid l'è el resultad d'un grup de acords d'union qe hann jontad insema i so nazion: Ingilterra, Irlanda del Nord, e Galles. La plupart de l'Irlanda la s'è spartida del 1922 con la costituzion del Stat Liber d'Irlanda (qella qe adess l'è ciamada Republega d'Irlanda), menter la part qe l'è anc'mò sota a'l Regn Unid l'è ciamad Irlanda del Nord.

Jeografia

El Regn Unid se trova ind su la costa ocidentala de l'Europa del nord. L'è circondada a est del Mar del Nord, a sud del Canal de la Manega, e a ovest de l'Ocean Atlanteg e del Mar d'Irlanda.

El Regn Unid l'è padron de quatordex teritori qe inn restads in ereditaa del so imper colonial (comè per esempi Bermuda, Gibilterra, i Isole Pitcairn e i Isole Falkland).

Lengov

El Regn Unid al g'ha no una lengua ofiçala, anca se i so abitants parlen tuts l'ingles. I lengov rejonai recognossude inn el galles, el gaeleg iscozes, l'irlandes, el cornovaies, el scots e el scots de l’Ulster.

Nom del Regn Unid ind i lengov locai

• Gales (Cymraeg): Deyrnas Unedig, Teyrnas Unedig Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon.
• Ingles (English): United Kingdom, United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
• Irlandes (Gaelige): Ríocht Aonthaite, Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann
• Cornovaies (Kernewek): Rywaneth Unys, Rywvaneth Unys Breten Veur hag Iwerdhon Gledh
• Gaeleg Scozes (Gàidhlig): Rìoghachd Aonaichte
• Manx (Gaelg): Reeriaght Unnaneysit, Reeriaght Unnaneysit ny Bretyn Mooar as Nerin Hwoaie
• Normann (Nouormand): Rouoyaume Unni, Rouoyaume Unni d'la Grande Brétangne et d'l'Irlande du Nord
• Ingles de Scozia (Scots): Unitit Kinrick, Unitit Kinrick o' Graet Breetain an Northren Ireland

Situazion Politega

Anca se el Grand Imper colonial l'è ormai finid e a'l so poter ind el mond l'è desminuir, el Regn Unid l'è restad istess una potenza mondiala. L'è vœna dei member del G7 e l'è intra i paes plussee desvilupad a'l mond, cont un'economia qe l'è considerada la quinta mondiala e la segonda in Europa. L'è staita anca vœna de prim stats a far part de la NATO e de l'ONU, indovè qe l'è un member permanent cont el dirit de vet.

El Re a l'è el Carl (del 2022).
La prima ministea a l'è la Liz Truss (del 2022).