Sère Mòrt
Al Sère Mòrt (an suresinés: Séri Mòrt; an Italià: Serio Morto) l'è 'n curs d'aqua da la Pruincia da Cremuna. Al nas da di funtanìi vizì a 'Idulasch e 'l traèrsa Risénch, Fanénch, Madignà, Riultèla, Castiglù, San Basà, Capèla Cantù e Pisighetù e finés 'n da l'Àda.
'Na ólta al curs che va da Madignà a Pisighetù l'era al vècc curs dal Sère e l'era al cunfì tra al cremàsch e al cremunìs. Gh'è pò argü che 'l dìs che 'na ólta al Sère al nàa püsé zo, dopo Aquanégra, o magari fin al Pò
Chèi che i ga stüdiàt le càrte i ga ést che al Sère al cambiàt al curs tra 'l 1100 e al 1400; sö le sò rìe l'è nasìt Castigliù, 'n dal 1188.
Comunque bèa 'n dal 1361 al Sère al fàa 'l stès curs che 'l fa adès e 'l finés 'n da l'Àda a Bóca Sère, vizì a Muntóden.
Ma perché al Sère al ga cambiàt curs? Sa pénsa che i è stàcie da le piéne, ai témp che le aqua di fiöm i era mìa sfrütade cum'è ancó. Magari per an pó da témp l'aqua la nàa 'n da töte e dó le bande.
Vizì al vécc curs i è restàde dèle aqua stagne: büsógna spetà fin al 1900 per vèd 'n canàl che 'l ga sügàt sö töta l'aqua.
Töta l'àrea però l'è amò bèla, piéna da còste e da piànte e gh'è pò qualche mòrta. Per chèsto i ga facc 'n parch, al Parch dal Sère Mòrt.