Cremasch Quest articul chì l'è scriìt in lumbart, grafia cremàsca.

Chèsta l'è la lìsta dei pröm citadì e dei sìndech da Crèma.

Repöblica da Crèma (1797-1797)

Modifega

La Repöblica da Crèma l'è düràda pròpe póch, dal 29 da mars al 9 da löi dal 1797.

Nóm e cugnóm Càrica dal fin al Nòte
Nisü Münicipalità dal pòpol 1797 1797 [1]

Prima Repöblica Cisalpina (1797-1799)

Modifega

Per via da 'n sachegiamént dall'archìve cümünal an dal 1799 le infurmasiù che gh'èm i è mia antréghe.

Nóm e cugnóm Càrica dal fin al Nòte
Nisü Münicipalità dal pòpol 1797 1797 [2]
Aucàt Oliva Cumisàre dal putér esecütif 1797 1799 [3]
Cittadì Perla Cumisàre dal putér esecütif 1799 1799 [4]

Sóta l'Àustria (1799-1800)

Modifega

Al 25 da aprìl dal 1799 gli austrìaci ansèma i rùsi i sbatìa zó la Repöblica Cisalpina e i metìa 'na münicipalità di nòbèi. Dópo la batàia da Marénch i turnàa i francés, al 14 da giögn dal 1800).

Nóm e cugnóm Càrica dal fin al Nòte
Tri pruveditùr Münicipalità di nòbèi 1799 1800 [5]

Secùnda repöblica Cisalpina (1800-1802)

Modifega
Nóm e cugnóm Càrica dal fin al Nòte
? Nisü 1800 1800 [6]
Cittadì Santini Cumisàre dal putér esecütif 1800 1802

Repöblica Itàliana (1802-1805)

Modifega
Nóm e cugnóm Càrica dal fin al Nòte
Vàrie persùne Presidént 1802 1805 [7]

Règn d'Itàlia (1805-1814)

Modifega
Nóm e cugnóm Càrica dal fin al Nòte
Vàrie persùne Presidént 1805 1811 [7]
Cunt Agostino Benvenuti (Benvenuti) Pudestà 1811 1815 [8]

Règn Lumbàrd-Vèneto (1815-1860)

Modifega
Nóm e cugnóm Càrica dal fin al Nòte
Cunt Agostino Benvenuti (Benvenuti) Pudestà 1815 1816
Cunt Paolo Premoli Pudestà 1816 1822
Cunt Girolamo Vimercati Sanseverino Pudestà 1822 1829
Nòbel Giovan Battista Vailati Pudestà 1829 1832
Nòbel Vincenzo Bettinzoli Pudestà 1832 1836
Dutùr Camillo Schiavini Pudestà 1836 1839
Cunt Livio Benvenuti Pudestà 1839 1845
Nòbel Giacomo Guarini Pudestà 1845 1857
Gh'éra nisü 1857 1859 [9]
Nòbel ingegnér Gerolamo Fadini Pudestà 1859 1859 [9][10]

Règn da Sardègna (1860-1861)

Modifega
Nóm e cugnóm Càrica dal fin al Nòte
Gaetano Caprara Delegàt reàl straurdinàre 1859 1859 [9][11]
Nòbel Galeazzo Modegnani Delegàt reàl straurdinàre 1859 1860 [9]
Dutùr Angelo Cabini Sìndech 1860 1861 [9][12];[13]

Règn d'Itàlia (1861-1889)

Modifega

Al sìndech al vignìa numinàt co' an Decrèt reàl e al vegnìa catàt fóra fra i cunsiliér.

Nóm e cugnóm Càrica dal fin al Nòte
Dutùr Angelo Cabini Sìndech 1861 1863
Aucàt Pietro Donati Sìndech 1863 1866
Caalér dutùr Angelo Oltolini Sìndech 1866 1869
Dutùr Angelo Bianchessi Sìndech 1869 1872
Aucàt Luigi Baletti Sìndech 1872 1874 [14]
Caaliér aucàt Vincenzo Freri Sìndech vicàre 1874 1878
Caaliér aucàt Vincenzo Freri Sìndech 1878 1882
Aucàt Francesco Zambellini Sìndech 1882 1884 [15]
? Sìndech vicàre 1884 1889 [16]

Règn d'Itàlia (1889-1927)

Modifega

A cumincià dal 1889 al sìndech al vignìa catàt fóra dai cunsiliér.

Nóm e cugnóm Càrica dal fin al Nòte
Aucàt Antonio Magri Sìndech 1889 1892
Aucàt Francesco Zambellini Sìndech 1892 1900
Aucàt Agostino Zambellini Sìndech 1900 1902
Aucàt Silvio Valdameri Sìndech 1902 1910
Nàbel dutùr cumendatùr Sforza Terni de' Gregorj Sìndech 1910 1914
Aucàt Augusto Meneghezzi Sìndech 1914 1916 [17]
Ingegnér Tino Moruzzi Sìndech vicàre 1916 1920
Caaliér Vittorio Pucci delle Stelle Cumisàre da la Prefetüra 1920 1920 [18]
Maéstre Francesco Boffelli Sìndech 1920 1922 [19][20]
Aucàt Augusto Meneghezzi Cumisàre da la Prefetüra 1922 1922 [21]
Cunt aucàt Alberto Premoli Sìndech 1922 1927 [22]

Règn d'Itàlia (1927-1943)

Modifega

La Lège nömer 237 dal 4 da febràr dal 1926 la abulìa la càrica dal sìndech e la metìa amó la càrica dal pudestà che al vegnìa numinàt con an decrèt dal guèrno fasìsta. L'an dópo töcc i cunsìli i vignìa seràt e vegnìa numinàt al pröm pudestà dópo la lége; gh'éra pò 'n pudestà vicàre numinàt dal Ministére dall'Intèrno e 'na consùlta numinàda dal Prefèt.

Nóm e cugnóm Càrica dal fin al Nòte
Caaliér Cirillo Quilleri Pudestà 1927 1931 [23]
Aucàt Augusto Meneghezzi Cumisàre da la Prefetüra 1931 1932 [24]
Cumendatùr Attilio Acerbi Pudestà 1932 1934
Ingegnér cunt Antonio Premoli Cumisàre da la Prefetüra 1934 1934
Ingegnér cunt Antonio Premoli Pudestà 1934 1938
Ingegnér cunt Antonio Premoli Pudestà 1938 1942 [25]
Aucàt Enrico Mansueto Pudestà 1942 1943 [26]

Repöblica Suciàl Italiàna (1943-1945)

Modifega

Al prefét al numinàa an cumisàre a 'na giönta cümünal.

Nóm e cugnóm Càrica dal fin al Nòte
Ragiuniér Felice Tosetti Cumisàre da la Prefetüra 1943 1943 [27]
Dutùr Leonardo Spatazza Cumisàre da la Prefetüra 1943 1943 [28]
Cumendatùr Leonardo Lalli Cumisàre da la Prefetüra 1943 1943 [29]
Aucàt Enrico Mansueto Pudestà 1943 1943 [30]
Aucàt Giovanni Agnesi Cumisàre da la Prefetüra 1943 1945 [31]

Règn d'Itàlia (1945-1946)

Modifega

Al 26 da aprìl dal 1945 al Cumitàt da la Liberasiù Nasiunàl al numinàa an sìndech per an guèrno pruiźòre. La giönta la vignìa recunusìda con 'n decrèt da la Prefetüra al pröm da utóbre dal 1945.

Nóm e cugnóm Càrica dal fin al Partìt Nòte
Francesco Boffelli Sìndech 1945 1946 Partìt sucialìsta italià [32]

Repöblica Italiana (1946-1993)

Modifega

Al sìndech al vignìa catàt föra fra i cunsiliér.

Nóm e cugnóm Càrica dal fin al Partìt Nòte[33]
Carlo Rossignoli Sìndech 1946 1947 Partìt sucialìsta italià - Partìt cümünìsta italià - Partìt liberàl italià - Partìt repöblicà italià [34]
Clemente Sinigaglia Sìndech 1947 1951 Partìt cümünìsta italià - Partìt sucialìsta italià - Partìt liberàl italià - Partìt repöblicà italià
Virgilio Pagliari Sìndech 1951 1956 Demucrasìa Cristiàna - Partìt sucialdemucràtech italià - Indipendencc
Giacomo Cabrini Sìndech 1956 1960 Demucrasìa Cristiàna
Giacomo Cabrini Sìndech 1960 1963 Demucrasìa Cristiàna [34]
Archimede Cattaneo Sìndech 1963 1964 Demucrasìa Cristiàna
Archimede Cattaneo Sìndech 1964 1970 Demucrasìa Cristiàna
Archimede Cattaneo Sìndech 1970 1975 Demucrasìa Cristiàna - Partìt sucialìsta italià - Partìt repöblicà italià - Partìt sucialdemucràtech italià
Mario Fasoli Sìndech 1975 1975 Demucrasìa Cristiàna [35]
Maurizio Noci Sìndech 1975 1979 Partìt sucialìsta italià - Partìt cümünìsta italià - Partìt repöblicà italià [36]
Ferruccio Bianchessi Sìndech 1979 1980 Partìt sucialìsta italià - Partìt cümünìsta italià - Partìt repöblicà italià
Ferruccio Bianchessi Sìndech 1980 1985 Partìt sucialìsta italià - Demucrasìa Cristiàna - Partìt sucialdemucràtech italià - Partìt repöblicà italià
Luciano Geroldi Sìndech 1985 1986 Demucrasìa Cristiàna - Partìt sucialìsta italià - Partìt repöblicà italià - Partìt liberàl italià [34]
Augusto Galli Sìndech 1986 1990 Demucrasìa Cristiàna - Partìt sucialìsta italià - Partìt repöblicà italià - Partìt liberàl italià
Walter Donzelli Sìndech 1990 1993 Demucrasìa Cristiàna - Partìt sucialìsta italià – Partìt di pensiunàt [37]
Giuseppe Oneri Cumisàre da la Prefetüra 1993 1993 - [38]

Repöblica Italiana (dal 1993)

Modifega

La lége nömer 81 dal 25 da mars dal 1993 la stabilés che al sìndech l'è elegìt diretamént da cé va a vutà.

Nóm Intervàl Partìt Partìt sustenidùr Data da la elesiù
Inizio Fine
Cesare Giovinetti 6 dicembre 1993 17 novembre 1997 Léga Nord Léga Nord 1993
Claudio Ceravolo 17 da nuémbre dal 1997 28 da magg dal2002 Partìt demucràtech da la 'nvèrsa
Aléansa Prugresìsta
Aléansa Prugresìsta
( Partìt demucràtech da la 'nvèrsa - Partìt pupùlar italià – Partìt da la rifundasiù cümünìsta – Suciàlist ünicc – Federasiù di vìerd)
1997
28 da magg dal 2002 28 da magg dal 2007 L'Ulìa
(Demucràtech da la 'nvèrsa – Demucràsia l'è la libertà - La Margherìta - Partìt da la rifundasiù cümünìsta)
2002
Bruno Bruttomesso 28 da magg dal 2007 7 da magg dal 2012 Fòrsa Itàlia La Cà dèle libertà
(Fòrsa Itàlia - Aleànsa Nasiunàl - Léga Nord – Uniù da céntro)
2007
Stefania Bonaldi 7 maggio 2012 26 giugno 2017 Partìt demucràtech Partìt demucràtech – Federasiù da la 'nvèrsa – Partìt da la 'nvèrsa, da l'eculugìa e da la libertà
e lìste cìviche
2012
26 da giögn dal 2017 an càrica Partìt demucràtech e lìste cìviche 2017
  1. 24 «cittadì» (dópo dientàcc 32) nòbei, pusidént, mercànt, persùne da céza, separàt an sés cumitàt
  2. Fin al 15 da agóst al gh'éra an Cunsìlio da trénta persùne vütàde da dùdes segrétàre
  3. Al Cumisàre al cumandàa 'na «Münicipalità custitusiunàl» con quìndes persùne.
  4. Al cumisàre l'è stacc numinàt al 27 da genàr dal 1799 e al cumandàa 'na «Münicipalità custitusiunàl» con sés persùne.
  5. I tri pruveditùr i era: al cunt Manfrédo Benvenüt, al marchés Plàcido Źùrla e al cunt Lisànder Prèmol.
  6. Münicipalità dürada apéna cinch dé, dal 20 al 25 da löi 1800.
  7. 7,0 7,1 Al gh'éra an cunsìlio cümünàl e ci gh'éra déte, a róda, per an mis al dientàa presidént.
  8. An dal 1811 i decidìa da mèt sùra l'aministrasiù al pudestà. Al cunt Benvenuti l'è restàt pò dopo che i 'ignìt i austrìaci.
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 Perolini, p. 119.
  10. Dal 5 da löi fin a la metà da agóst
  11. Al l'è mòrt quand l'éra an càrica.
  12. L'è stàcc numinàt al 5 da mars dall'Intendensa real da Crèma fra i cunsiliér elegìt dópo la Lége dal 20 da nuémbre dal 1859
  13. l'è restàt sìndech pò dópo che i g'a pruclamàt al Règn d'Itàlia
  14. Al làsa la càrica al 10 da setémbre dal 1874.
  15. Al làsa la càrica al vòt da agóst dal 1884.
  16. Prubabilmént l'éra Sìndech amò l'aucàt Francesco Zambellini, secùnd al lébre dal Perulì.
  17. Al làsa la càrica al 18 da aprìl dal 1916.
  18. Dal 16 da aprìl al 20 da utóbre dal 1920.
  19. Al làsa la càrica an dal mis da giögn dal 1922 per quistiù pulitiche.
  20. Perolini, p. 122.
  21. Dal 10 da agóst al 10 da dicémbre dal 1922.
  22. Al làsa la càrica an dal mis da mars dal 1927.
  23. Al làsa la càrica al 12 da nuémbre dal 1931.
  24. Perolini, p. 122.
  25. Numinàt amò. Al giurnàl "La Provincia" al scrìf da 'na lìsta da cumisàre da la Prefetüra che i sa sücedìt an dal 1940: dutùr Massimo Fadini (dal pröm da giögn al 2 da agóst dal 1940); dutùr ragiuniér Ettore Ceserani (dal 2 da agóst al 2 da setémbre dal 1940); dutùr Massimo Fadini (dal 2 da setémbre al 30 da nuémbre dal 1940)
  26. La so càrica l'è stacia scancelàda con n' decrèt da la Prefetüra dal 26 da löi dal 1943: dòpo l'è stat numinàt amó al 30 da setémbre, an fine i la sbatìt źó al 27 da nuémbre.
  27. Apèna per póch dé, dal 18 al 25 da febràr dal 1943, quand l'è dientàt pudestà vicàre.
  28. Dal 26 da löi al 30 da agóst dal 1943.
  29. Dal 31 da agóst al 30 da setémbre.
  30. Numinàt al 30 da setémbre, al làsa la càrica al 27 da nuémbre.
  31. I l'a ciapàt al 3 da maggio dal 1945, dópo i l'a prucesàt e cundanàt a mórt füźilat a la schéna; al scapàà da la preźù e al 'ndàa an Tunìźia; an fine al sa nascundìt a Milà e l'è mòrt an dal 1953.
  32. Numinàt dal Cumitàt da la Liberasiù Nasiunàl da Crèma 27 da aprìl dal 1945.
  33. Al pröm partìt l'è che al partenìa al sìndech
  34. 34,0 34,1 34,2 Al làsa la càrica pröma da la fine da la legisladüra.
  35. Elegìt dal cunsilio al 14 da agóst dal 1975, al làsa söbet la càrica.
  36. An dal 1976 al sa dimèt ma i ga dà amò al sustègn. An dal 1979 làsa la càrica per candidàs al Senàt.
  37. Al sa dimèt ansèma a desnóf cunsiliér; isé al cunsìlio l'è 'ndacc źo e gh'è stacc numinàt an cumisàre da la Prefetüra.
  38. Da 16 da giögn al 14 da dicémbre dal 1993.
  • Alemanio Fino, La historia di crema raccolta da gli annali di Pietro Terni, Milà, Luigi Bajoni libraio, 1845.
  • Mario Perolini, Vicende degli edifici monumentali e storici di Crema, Crèma, Leva Artigrafiche, 1995.
  • Alessandro Parati, Il Cremasco agli albori del movimento nazionale an dal lébre Insula Fulcheria XLI volume B, Castigliù, Industrie Grafiche Rossi, 2001.
  • Pietro Carelli, Appunti di viaggio, Crema 1943-2009, cüràt dal Centro Ricerca Alfredo Galmozzi, Crèma, 2009.
  • Archìve dal giurnàl «La Provincia»

Pagine tacàde

Modifega