Udine
|
|
Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda. |
Udine (en furlà: Udin; en slovéno: Videm; en todèsch stòrich: Weiden; en latì: Utinum) l'è 'n cümü italià de 100.178 abitàncc, capolöch de la pruvincia omònima, part de la regiù Friuli-Venesia Giulia. La cità l'è 'l cör de n'area urbàna de piö o méno 174.000 abitàncc. L'è cunsideràda la capitàl stòrica del Friuli.
| Udine Comun | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
 | |||||
| Dats aministrativ | |||||
| Nom ofiçal | Udine | ||||
| Stat | Itàlia | ||||
| Rejon | Friuli-Venesia Giulia | ||||
| Provinça | Provincia de Udine | ||||
| Politega | |||||
| Sindeg | |||||
| Orgen lejislativ | Consili comunal | ||||
| Territore | |||||
| Coordinade | 46°04′N 13°14′E / 46.066667°N 13.233333°E | ||||
| OSM | 179272 | ||||
| Voltituden | 113 m s.l.m | ||||
| Superfix | 57,17 km² | ||||
| Abitants | 97 808 ab. (1º genar 2023) | ||||
| Densitaa | 1710.83 ab./km² | ||||
| Confin | Campoformido, Martignacco, Pasian di Prato, Pavia di Udine, Pradamano, Reana del Rojale, Remanzacco, Pagnacco, Povoletto e Tavagnacco | ||||
| Fus orari | UTC+01:00 e UTC+02:00 | ||||
| Varie | |||||
| Prefiss | 0432 | ||||
| Codex postal | 33100 | ||||
| Sigla autom. | UD | ||||
| Codex ISTAT | 030129 | ||||
| Codex catastal | L483 | ||||
| Sant protetor | Ermagora e Fortunà | ||||
| Cl. climatega | |||||
| Cl. sismega | |||||
| Localizazion | |||||
.svg) | |||||
| Sit istituzional | |||||
La cità l'è colocàda en mès a la regiù friulàna. La se tróa a póch de piö de 20 km en lìnea d'aria de la Slovenia, e 54 km de l'Austria, per cui l'è 'ndèna puzisiù stratégica, arènt a l'intersesiù de le diretrìci europèe est-ovest (Curidùr 5) e nord-sud (Via Iulia Augusta), sö la via che la mìna 'nvers l'Austria e l'Euròpa orientàla.
L'è postàda 'ntùren a 'n còl söl qual gh'è colocàt el castèl, a póch chilòmetri de le culìne, e le bagnàda del torènt Cormor a ovest e del torènt Torre a est.
Del cümü de Udine fà part apò a le frasiù de Baldasseria, Beivars, Casali Sartori, Chiavris, Cormor, Cussignacco, Gervasutta, Godia, Laipacco, Molin Nuovo, Paderno, Paparotti, Rizzi, San Bernardo, San Domenico, San Gottardo, Sant'Osvaldo, Sant'Ulderico, Vât e Villaggio del Sole.
De éder Modifega
Tra i monümèncc piö famùs gh'è 'l castèl, postàt söndèl còl che 'l dòmina la cità, la catedràl, la Lòza del Lionello, la piàsa de la Libertà en stìle vèneto e la piàsa de San Giàcom, che la reprezènta 'l cör de la cità col Mercatovecchio.
Per chèl che riguàrda le òpere modèrne, de segnalà gh'è 'l Teatro Nöf Giovanni d'Udine.
-
Lòza de San Gioàn
-
El Castèl de Udine
-
Via Mercatovecchio
-
Lòza del Lionello
-
Lòza del Lionello
-
Piàsa Matteotti (zamò Piàsa San Giàcom o de le Èrbe)
-
Piàsa Matteotti (Piàsa San Giàcom o de le Èrbe)
-
El Dòm
