Vasena

Quell articol qì l'è scrivud in Lombard, cond l'ortografia Scriver Lombard.

Vasena (Vassena in italian) a l'è una frazion del comun italian de Olivee, del qe l'è sed comunal, in Lombardia, provinça de Lec

Al censiment de el 21 de Otober 2001, la cuntava 317 abitants.

I abitant de Vasena inn i Vasenes, ma inn ciamad sqerzosament "muf" da la jent vexina, probabilment per el fat qe se moveven poc e malvolenter da'l lor paes

Storia

Vasena l'è staita fondada arent a'l X secol, da i abitant di Mandell, qe veniven a coltivar i teren

Ind el 1428, a Vasena l'è stait concedud de haver un propri podestà e ministrar i propri provent

Durant la prima guerra mondiala, l'è stait trad su un santuari ind el post ciamad Castol, per i contribuent al conflit .Da qe l'è intra Limonta e Onn, tuts do de rit ambrosian, e ligada a Mandell qe l'è ind la diocesi de Com, a Vasena la mesa la se tegn ind el rit roman.

A Vasena ge semper staita la credenza qe i jornade de vent fort i duren tri dì. Qest vent el ciapa el nom de "Venton"

Jeografia

L'è situada de su e de jò a 208 m sovra el mar.

Inn famos i so du sass a caduda ind su el lac, el Sass de la Mascarpa e l'Aqua Marça, localitaa tra Vasena e Limonta famose intra i jovin de el lœg per tufar-s, anca se pericolos

Toponomastega

Curiosa l'è la toponomastega locala vasenesa, de orijin popolara. Ind l'majin inn rafigurad i nom de i lœg cont la mapadura, qe inn:

Spiaje

• Pescarin: Ciamad insì perqè l'era la spiaja de i pescador
• Caraa: La spiaja plusee popolosa e turistega de Vasena. Anca la plusee picina
• Crox: La spiaja plusee granda de Vasena, fors ciamada insì perqè sota al cimiter

Lœg de interes

• Madona de la Selva: Santuari colocad plutost bass, cont la vista su Onn e el lac
• Madona de Sunpiaz: Santuari recent qe la ciapa el nom da la localitaa vexina. Vista a caduda su tuts el lac, plutost volta

• Cimiter: Cimiter de Vasena, prima l'era situad a Sala, a manca de indova adess g'è el municipi

• Mercolin: Lœg indova g'è una sorjent

Lœg abitad

Val de Varç: a dritta un om cont el jerl sora i sass tipeg de la banda

• Cesura: La part a manca de Vasena, sora la strada SP583
• Sala: La part centrala, sora la strada SP583, g'è el municipi
• Castol: la part a dritta sora la strada SP583. A'l comprend El Molin, l'ultema ca' de Via Cairoli, qe adess g'ha plu la rœda, ma g'ha ancamò la cascada artificiala
• Sunpiaz: Part volta de Vasena, sora el cimiter, al ciapa el nom perqè le apunt costruid ind su un piaz
• Piaza: La part sota la strada SP583, indova g'è la giexa de i SS. Nazar e Cels, g'è no un nom per el rest de i post sota la strada
• Castel: La part cont i abitazion plusee volta de tuta Vasena, acesibil domà cont una strada privada o el senter da el Molin, g'ha de i prat qe eren coltivad in precedenza

Lœg coltivad o bosqiv

• La Selva: Banda poc coltivada a manca de Vasena, qe la ospita i prats cont i animai gros (boriqs soratut) da qe l'è la plusee vasta zona cont una pendenza drovabil facilment, e borlen no jò i sass da la montagna
• La Foppa: Banda cont prats qe inn miga tenud trop ben, da qe l'è no trop acesibel, e g'ha tanta pendenza. G'è la Madona de la Foppa
• Mezer: Banda plusee volta de Vasena cont i prats e i alber de castegn, qe l'è acesibil cont la mulatiera per andar a Civenna. Pœ vess qe l'è ciamada insì perqè l'è in mez tra i du paes
• Val de Varç: lœg inospital, indova a'l pasa el fium "La Val". Drovad principalment per far legnam. De spess i borlen jò mass e sass e g'è un coston de la montagna qe frana jò semper quand qe a'l piœv trop. Se sa miga perqè la se ciama insì, se Varç l'era el nom de un om, o al vœr dir vertura, solc.
• Ronqet: l'è la part coltivada de Vasena, da qe l'è facilment acesibil, cont i terazament, e g'ha La Val vexina de indova ciapar aqua cont dei prolungament. De sovent i cingiai i fann disaster, e incœ la situazion l'è dificilment jestibil, tant qe i teren inn man man abandonads. L'è posibilment ciamad insì da el latin "runcare"

Infrastuture

A Vasena g'è miga el tren. A bon cunt, l'è conligada travers el batel de "Navigazione Lario", cont la traita Lec-Belas.

G'ha trè fermade di coriera, cont la traita semper Lec-Belas