Wikipedia:Parlum un poo de nün/ginee 2011

Müesli cunt Früta

El Müesli, anca cugnussüü in Sgüissera (e in Insübria, suratüt in del Cantun Tesin e in di Grisun indua 'l ciamen anca dumà „Bircher“) cunt el nom de Birchermüesli, 'l pertuca, insem' al sciculàt e a la fundüa, a vöna di rezet sgüisser vegnüü püssee famus in del mund. A l'è faa sü de zereaj, lacc, früta e nus messedaa tücc insema.
La parola Müesli la vegn del diminütif alemàn del termen „Mues“ (in tudesch standard „Mus“) che'l vör dì “pult, püree, papína muína” e menter ch’in del rest del mund l'è cunsümaa suratüt al matin, in Sgüissera, l'è un disnà linger de la sira: el „Birchermüesli complet“ i Sgüisser el pacien cunt pan e büter e insema ghe trinchen anca 'l cafelacc.
Föra de la Cunfedarassiun Elvetega, in di paes de lengua tudesca, el Müesli 'l ciamen Müsli (che però in Alemàn el vör dÌ "murigiö"!!!) e in di paes de lengua inglesa el ciamen Muesli/Musli (parnunsiaa „miusli“). In Italia, a süd de la Padania 'l ciamen „miuesli“.

L’Istoria del Müesli

Quel che l’ha "inventaa" el Müesli l'è staa 'l Dutur Sgüisser de l'Aargau Maximilian Oskar Bircher-Benner, cunsideraa de tanc un piunér de l’alimentassiun refurmada. El dutur Bircher, fundadur de la clinega "Lebendige Kraft" ("Forsa vivent"), fada sü in sül Zürichberg (Munt Zürighes), un quartee de Zürigh, a la sua creassiun el gh’ha daa 'l nom de „Apfeldiätspeise“ (disnà dietari de pom), u, 'ncamò püssee sempliz, "d' Spys" (parnunsiaa "t scpiis") ch'in Aleman el vör dì "el disnà".

• >> Va innanz... >>