05 09
Ol dé 5 de setèmber l'è 'l 248 ( 249 si l'an al è biseest ) dé de l'an del calendare gregorià; manca 118 dé a finí l'an.
Ul dí
5 de setèmber al è ul dí da pòost
248 ( 249 si l'an al è biseest ) dal an dal calendari gregurian; i manca
118 dí a finí l'an.
| SET | ||||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | |||||
| Tücc i dí | ||||||
AvenimènccModifica
- 476 - Cröda 'na ólta per töte l'Impér Romà de Ucidènt: Romolo Augusto, ciamàt apò "Augustolo", el vé sbatìt zó de Odoacre, re dei Longobàrdi
- 1395 - Gian Galeazzo Visconti l'è 'nvestìt del tìtol de Düca de l'imperadùr Venceslao. Nas el Dücàt de Milà, entità statàl che la dürarà 'nfìna al 1797.
- 1836 - Sam Houston el vé iligìt a prim presidènt de la Repüblica del Texas
- 1839 - En Cina s•ciòpa la prìma guèra de l'òpio
- 1877 - Guère indiàne: el càpo de i Sioux Oglala, Ta-Sunko-Witko, (piö cunusìt en inglés come Crazy Horse e 'n Italià Cavallo Pazzo), el vé copàt a baionetàde de 'n soldàt americà, dòpe de ìga upunìt rezistènsa al cunfinamènt a Fort Robinson, endèl Nebraska
- 1914 - Prima guèra mondiàl: Àmbia la Prima batàia de la Marna - a nord-est de Parigi, la 6a Armàda Franseza, del generàl Michel Joseph Maunoury, la atàca le fórse todèsche che gh'ìa dré a avansà vers la capitàl.
- 1937 - Guèra civìl spagnöla: Réza de la citadìna de Llanes
- 1939 - Segónda guèra mondiàl: I Stàti Ünìcc de America i se deciàra neütrài
- 1943 - Segónda guèra mondiàl: El 503° Regimènt de Paracadutìsti dei Stati Ünìcc, guidàt del Generàl Douglas MacArthur, l'òcupa Nazdab, a est de la cità portuàl de Lae, endèl nord-est de la Papua Nuova Guinea
- 1944 - Segónda guèra mondiàl: L'Üniù Soviètica la ghe deciàra guèra a la Bulgaria
- 1946 - A Parigi vé firmàt l'acórde De Gasperi-Gruber.
- 1957 - Vé püblicàt per la prìma ólta 'l romàns On the road de Jack Kerouac
- 1960 - Cassius Clay el véns la medàia d'óra del pugilato ai Zöv Ulìmpic de Roma
- 1970 - Guerra del Vietnam: Àmbia l'Operasiù Jefferson Glenn - La 101a Diviziù Aviotrasportàda americàna e la 1ª Diviziù de Fanterìa Sudvietnamìta, le cumìncia 'n ótra operasiù 'ndèla Pruvincia de Thua Thien (l'operasiù la fenesarà 'ndèl més de utùer del 1971)
- 1972 - Mànaco, Germania: en comàndo de terurìsti palestinés el fa irusiù 'ndèl vilàgio ulìmpic, el còpa du componèncc de la squadra ulìmpica israeliàna e 'l na ciàpa 'n ostàgio amò nöf. El tentatìf de liberà i ostàgi de la part de le fórse de l'ùrden todèsche 'l fenés endèn bagn de sanc.
- 1975 - A Sacramento (California), Lynette "Squeaky" Fromme, 'na seguàce de Charles Manson, la tènta de copà 'l presidènt americà Gerald Ford, ma la vé blocàda de 'n agènt dei sevìsi segrécc.
- 1977 - Progràma Voyager: La sonda Voyager 1 dòpo 'n bris de ritàrdo la vé lanciàda
- 1978 - Accordi di Camp David: Menachem Begin e Anwar Sadat i àmbia là 'l procès de pàce a Camp David, endèl Maryland
- 1980 - Dèrf la galerìa stradàl del San Gotàrt (en Svìsera. L'è 'l trafóro autostradàl piö lónc del mónt condèna longhèsa de 16,918 km, de Göschenen a Airolo
- 2000 - Tuvalu la diènta mèmber de le Nasiù Ünìde
- 2001 - El procuradùr generàl del Perù, el dèrf 'na pràrica per 'na acüza de omicìdio cùtra l'ex-presidènt Alberto Fujimori
- 2002 - 'Na auto-bomba la còpa 30 persùne a Kabul, Afghanistan, somèarès co l'obietìf de copà 'l presidènt del Afghanistan Hamid Karzai
- 2003 - Dino Meneghin l'è 'l prìma zögadùr italià de palacanèstro a véser inserìt endèla prestigiùza Basketball Hall of Fame
Chi che gh'è nasìtModifica
1942 - Münich, Zermania: Werner Herzogh, diretur, documentalesta, atur e produtor Todèsch.
1946 - Stone Town (Zanzíbar): Farrokh Pluto Bulsara, cognossit come Freddie Mercury, cantant Britànegh component de The Queen.
FèsteModifica
Vuriif realizá vargüna apurtazziun al Calendari d'avenimeent u a le Taule anüale? Va racumàndum da cunsültá previameent ul Líbar da stiil, par cunseguí una cuerenza intra töcc i Wikipediis·c.