Lombard Occidental

Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada.

Un àcid a l'è un cumpost chimigh che'l gh'ha di prupietà acid in acordi ai diferent definiziun de "acid" che gh'hinn staa in del temp.

Acid segund la teuria de l'Arrhenius Modifega

 
Cristaj d'acid acetigh

Per l'Arrhenius del 1887[1] a hinn acid i cumpost che liberen per dissuciaziun in de l'aqua jun H+. A l'incuntrari, una bas a l'è el cumpost che'l libera i OH-. Burlen dent in quela definiziun chì tücc i cumpost che nurmalment ja ciamum acid per i prupietà curusiv e iritant: acid fort 'me quel cluridrigh o debuj 'me quel acetigh.

Esempi Modifega

Acid cluridrigh

 

Acid acetigh

 

Acid sulforigh

 

Acid fusforigh

 

Acid segund la teuria de Brønsted-Lowry Modifega

 
àcid clorhídric concentrat

El chimigh danes Johannes Nicolaus Brønsted e l'ingles Thomas Martin Lowry, in del 1923, aveven pübligà in manera indipendenta una teuria sura el cumpurtament di acid buna per tücc i sulvent, minga dumà per l'aqua.[2]. La definiziun de acid a l'è divegnüda: "un acid a l'è una sustanza che la pö ced un prutun a una bas". E la bas a l'è dunca el cumpost che'l ciapa 'l prutun.

Esempi de acid in diferent sulvent Modifega

Acid cluridrigh in aqua

 

Acid cluridrigh in acid acetigh

 

Clurür d'idrogen amuniaca al stat gassus

 

Cun la teuria de Brønsted-Lowry el cuncent d'acidità al vegn estendüü anca a cumpost che nurmalment ne paren minga di acid, cumè per esempi la reaziun intra el metanol (che'l fa l'acid) e'l idrür de sodi (la bas).

CH3OH + NaH → CH3O-Na+ + H2

Acid segund la teuria del Lewis Modifega

Ancamò, la teuria de Brønsted-Lowry a l'è minga larga assee per tirà dent tücc i cas de cumpurtament acid perchè a l'è limitada a l'interscambi di prutun. La dis nigota di sustanz senza prutun 'me l'anidrid carboniga CO2, o el triossid de sulfer, SO3, che se cumporten de acid in presenza d'ossid 'me ossid de calci, CaO, o l'ossid de sodi, Na2O, in assenza del sulvent, dunca senza trasferiment d'un quaj prutun in mezz, per furmà i saa carbunaa de sodi, CaCO3 e sulfaa de sodi, Na2SO4, per esempi.

 
 

In de la teuria del Gilbert Newton Lewis, enunziada l'ann [[1923][3] e desvilüpada in del 1938, un acid a l'è "una sustanza buna de acetà un dubiet eletronigh d'un'altra sustanza chimiga che l'è la bas. De l'üniun de l'acid cun la bas la gh'è la furmaziun d'un ligam cuvalent

 

L'esempi classegh Modifega

L'esempi püssee cumün de cumpurtament basigh in acordi a la teuria del Lewis a l'è la reaziun intra el trifluorür de bor e l'amuniaca.

H3N: + BF3 → H3N→BF3

Referenz Modifega

  1. Arrhenius Svanta August, On the Dissociation of Substances Dissolved in Water. Zeitschrift fur physikalische Chemie, I, 1887 p.631 [1]
  2. {{Johannes Nicolaus Brønsted, Some Remarks on the Concept of Acids and Bases. Recueil des Travaux Chimiques des Pays-Bas, 42, 1923 pg. 718-728 [2]}}
  3. Modell:Gilbert Newton Lewis, ''Valence and the Structure of Molecules''. The Chemical Catalogue Co, 1923