Böegn

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa bresàna moderna.

Böegn, (en Italià: Bòvegno) l'è 'n cümü de 2 226 abitàncc (dàto del des 2015 ) de la pruvìncia de Brèsa.

Böegn Comun
Dats aministrativ
Stat	Itàlia
Rejon	Lumbardía
Provinça	Provincia de Brèsa
Capolœg	Bovegno
Politega
Sindeg
Orgen lejislativ	Consili comunal
Territore
Coordinade	45°47′N 10°16′E
OSM	46031
Voltituden	680 m s.l.m
Superfix	47,99 km²
Abitants	2 014 ab. (1º genar 2023)
Densitaa	41.97 ab./km²
Confin	Artògne, Bèrs, Bièn, Còi, Ézen, Giànech, Ìrma, Marmintì e Pezàze
Fus orari	UTC+01:00 e UTC+02:00
Varie
Prefiss	030
Codex postal	25061
Sigla autom.	BS
Codex ISTAT	017024
Codex catastal	B100
Sant protetor	San Giorgg
Cl. climatega
Cl. sismega
Localizazion
Böegn - Localizazion
Sit istituzional

El se tróa 'n àlta Val Trompia, a la 'mbocadüra de 'na quach val lateràl, 'ntra le quàle la Àl de Gradezèle, che l'è chèla piö grànda, la Àl Sùrda e la Àl de la Mèola. El cunfìna coi cümü altrümplì de Còi, Ìrma, Marmintì e Pezàze e con chèi de la Àl Camònega de Artògne, Bèrs, Bièn, Ézen e Giànech.

Del sò teretóre fà part divèrse frasiù sparnegàde: Castèl, Gradezèle, Ledés, Magn, Pià, Predónt, Zìgole, Fùren, Sainù de sùra e Sainù de sóta. El Municìpio l'è sitüàt endèla frasiù de Castèl, endèla piasèta (Piazza Zanardelli) endóche gh'è apò la céza parochiàla dedicàda a San Giorgio e la Tór Medievàl (datàda 'ntùren al i sècoi XII-XIII).

La murfulugìa del sò teretóre l'è caraterizàda de 'n altimetrìa bastànsa variàda: del sò teretóre fa part vergü dei mucc piö alcc de la Val Trompia, compagn del Cristùs (sö le càrte: "Monte Crestoso") che 'l rìa a 2215 méter s.l.d.m. e 'l Möfèt (sö le càrte: "Monte Muffetto") che 'l rìa a 2060 m. s.l.d.m.

Del 1927 'nfìna al 1955 al cümü de Böegn gh'ìa stat agregàt apò a chèl de Ìrma.

Endèl 1963 al cümü de Böegn gh'è stat agregàt la frasiù de Sainù de sùra che fàa part del cümü de Pezàze.

Antìca piéf

Böegn l'ìa séde de giöna de le quàter piéf antìche de la Val Trompia (le ótre i éra Inzì, Lemezàne e Consés). De chèste, chèla de Böegn l'ìa chèla che aministràa el teretóre piö grant: la ciapàa dét i teretóre de chèi che al dé d'encö i è i cümü de Marmintì, Pezàze, Irma e Còi enfinamài al Pas del Maniva e pò a i teretóre entùren a Pezór e Sém. La sò ezistènsa l'è atestàda zamò 'ndèi docümèncc del sècol XI.

Böegn e la Rezistènsa

La zét del paés la g'ha dat en contribùto importànt a la Rezistènsa e per chèsta rizù gh'è stat consegnàt al cümü la Medàia de bróns al Mèret Civìl. 'Ntra el 15 e 'l 16 de óst del 1944 söl sò teretóre gh'è stat fat 'na stràge de part dei nazisti-fasìsti, riportàda 'ndèi lìber col nòm de "Eccidio di Bovegno", che la g'ha fat 15 mórcc. L'è 'l fat piö sanguinùs de la guèra civìl endèl bresà.

Evulusiù demogràfica

Abitant censid