Butizì

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa bresàna moderna.

Butizì (Botticino en Italià) l'è 'n cümü de 10 914 abitàncc (dàto del des 2015 ) de la Pruvìncia de Brèsa. El se tróa a Nord-Est de la cità de Brèsa sö la stràda che mìna al Lac de Gàrda. Butizì l'è cunusìt suratöt per le càe de màrmor e per el vì Botticino D.O.C..

Butizì Comun
Butizì - Sœmeanza
Dats aministrativ
Stat	Itàlia
Rejon	Lumbardía
Provinça	Provincia de Brèsa
Capolœg	Botticino
Politega
Sindeg
Orgen lejislativ	Consili comunal
Territore
Coordinade	45°32′02″N 10°18′28″E
OSM	45270
Voltituden	150 m s.l.m
Superfix	18,48 km²
Abitants	10 703 ab. (1º genar 2023)
Densitaa	579.17 ab./km²
Confin	Brèsa, Nàe, Nigoléra, Rezàt e Sèrle
Fus orari	UTC+01:00 e UTC+02:00
Varie
Prefiss	030
Codex postal	25080 e 25082
Sigla autom.	BS
Codex ISTAT	017023
Codex catastal	B091
Cl. climatega
Cl. sismega
Localizazion
Butizì - Localizazion
Sit istituzional

El cümü 'l s'è custitüìt endèl 1928 de la fuziù dei cümü de Butizì Matìna (postàt sul fónt de la al del Ré) e Butizì Séra (postàt, compàgn de l'ótra frasiù San Gal ai pè de la Madaléna e de la Fràta).

Stória

Ai tép de la duminasiù Austrìaca, Butizì el s'è mitìt en móstra per la sò atività iredentìsta che 'ndèl 1849, dòpo le Dés zornàde de Brèsa, la g'ha portàt a 'na represiù violènta de la part de la pulisìa austrìaca. 'Ntra le persùne che 'n chèsto perìodo ché le g'ha caraterizàt la vita del paés gh'è de regordà 'l Luigi Cazzago e 'l Tito Speri.

El prensépe del sècol XX el sègna en "boom" de la comercializasiù del màrmor de Butizì, per òpera del minìster bresà Giuseppe Zanardelli, che per fà fà sö l'Altàr de la Pàtria, el g'ha cumisiunàt la furnidüra del marmor esclüzivament de Butizì.

Ecunumìa

L'economìa del paés l'è fondàda en bùna part sö le laorasiù tèssili dei calsècc, sö le atività de estrasiù del màrmor, e sö la cultivasiù de la icc per la prudusiù del Botticino D.O.C.. El màrmor en particolàr l'è stat dopràt en töt el mónt: de la Casa Bianca de Washington a la stàtua de la Libertà de New York, de l'altàr de la Pàtria de Róma al Tèmpio Capitolino de Brèsa.

Evulusiù demogràfica

L'andamènt del nömer de abitàncc del cümü de Butizì l'è ilüstràt endèla tabèla ché sóta.

Abitant censid

Scöla de Restàuro

Söl còl de San Gal, endèl ex monastér de la SS. Trinità, gh'è la Scöla Regiunàl per la Valurizasiù dei Bé Cültürài, istituìda 'ndèl 1974 de l'Enaip, ente de formasiù de le Acli, co la colaborasiù de l'ICR (Istituto Centrale del Restauro di Roma). Endèn trènt'agn e piö, la Scöla la g'ha furmàt piö de 400 restauradùr de 'n pó töte le regiù d'Itàlia e pò a de l'èstero, La ricérca europèa COMBEFOR fàda endèl 2002 de la Fondasiù Secco Suardo, la g'ha 'nserìt la Scöla, 'nsèma a quàter ótre scöle italiàne 'ndèl panel de realtà europèe stüdiade per le sò atività de furmasiù 'ndèl setùr del restàuro. Al dé de 'ncö la Scöla l'è finansiàda de la Regiù Lombardìa cóme atività de Releànsa Regiunàl.