Roma

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.

Roma l'è la capitàl de la Repüblica Italiàna e 'l capolöc de la Regiù Làsio e de la pruvincia de Roma. Có i sò 2 863 322 abitàncc (dàto del Desember 2013) distribüìcc sö'nden'àrea de 1.285 km², l'è apò 'l cümü piö pupulùs e piö grant de l'Italia. La densità de popolasiù l'è de 2 228 ab./km².

Roma Comun
Roma - Sœmeanza
Dats aministrativ
Nom ofiçal	Roma
Stat	Italia
Rejon	Lazio
Provinça	Citaa Metropolitana de Roma Capital
Lengue ofiçai	lèngua italiana
Nassida	21 april 753 a.C.
Politega
Sindeg	Roberto Gualtieri (21 ottober 2021)
Orgen lejislativ	Assemblea Capitolina
Territore
Coordinade	41°53′35″N 12°28′58″E
OSM	41485
Voltituden	21 m s.l.m
Superfix	1 287,36 km²
Abitants	2 748 109 ab. (1º genar 2023)
Densitaa	2134.69 ab./km²
Confin	Anguillara Sabazia, Ardea, Castel Gandolfo, Ciampino, Colonna, Fiumicino, Fonte Nuova, Formello, Grottaferrata, Mentana, Monte Porzio Catone, Monte Compatri, Monterotondo, Poli, Pomezia, Sacrofano, Trevignano Romano, Zagarolo, Albano Laziale, Campagnano di Roma, Castel San Pietro Romano, Frascati, Gallicano nel Lazio, Marino, Palestrina, Riano, Tivoli, Guidonia Montecelio e San Gregorio da Sassola
Fus orari	UTC+01:00 e UTC+02:00
Varie
Prefiss	06
Codex postal	00118–00199
Sigla autom.	RM
Codex ISTAT	058091
Codex catastal	H501
Sant protetor	San Peder e San Paol
Cl. climatega
Cl. sismega
Localizazion
Roma - Localizazion
Sit istituzional

I sèt còi de Roma

Roma la se tróa 'ndèla zòna centro-ucidentàla de la Penìzola Itàlica, l'è postàda sö le culìne 'ntùren al fiöm Tévere che 'l la streèrsa 'na vintìna de chilòmetri prìma che chèsto 'l sbötes endèl Mar Tiréno. Endèla pàrt ucidentàla de la cità gh'è la Citá del Vaticano, en stat indipendènt e sovrà 'ndóche g'ha rezidènsa la Santa Sede del Papa de la Céza Catòlica.

Storia

Segónt la tradisiù l'è stàda fondàda de Ròmolo ai 21 de bril de l'an 753 prìma del Signùr, e l'è stàda la capitàl de la Repüblica prìma (del 509 prìma del Signùr enfìna 'ntùren al 30 prìma del Signùr) e de l'Impér Romàno dòpo. Endèl sècol III dòpo del Signùr, quan che 'l cristianèzimo 'l g'ha ambiàt a ciapà pè, el Vèscof de Roma (che piö tàrde el g'ha cuminciàt a éser ciamàt Papa) l'è deentàt l'autorità religiùza piö 'mportànta de töta l'Europa Ocidentàla, 'nfìna a la fondasiù del Stat Pontifìcio (752 ÷ 1870) del quàl l'è stàda la capitàl per piö de 'n miér de agn quàze sènsa 'nterusiù. L'è deentàda la capitàl del Regn d'Itàlia 'ndèl 1870 e l'è la capitàl de la Repüblica Italiana zamò de la sò fondasiù endèl més de zögn del 1946.

La sò 'mportànsa stòrica l'è grànda fés. L'è cunsideràda giöna de le cüne de la civilizasiù ucidentàla e cèntro spiritüàl del Catolicézimo. El sò cèntro stòrich, endóche se tróa testemognànse de quàze tré miér de agn, l'è stat deciaràt de l'UNESCO Patremóne de l'Umanità. Per chèsta sò 'mportànsa stòrica e artìstica la cità de Roma l'è vizitàda ògna an de miliù de türìsti che rìa de töt el mónt.

Munümencc piö 'mportàncc

• La Bazìlica de San Piéro
• El Colosèo
• Piàsa Navóna
• El Pantheon
• El Fòro
• Bùca dla Verità
• ecc.

Galerìa de foto

• 
  El Colosèo
• 
  El Fòro
• 
  Arch de Costantì
• 
  El Pantheon
• 
  La Colòna de March Aurélio
• 
  El Palàs de Augùsto
• 
  La Piràmide Cestia
• 
  Via Sacra
• 
  Piàsa del Campidòi
• 
  Palàs del Quirinal
• 
  Castel Sant'Angel
• 
  Pórta San Pàol
• 
  La Fontana de Trevi
• 
  Piàsa Venésia
• 
  Céza de San Pàol föra le Müre
• 
  Céza de San Gioàn en Laterà
• 
  Vila Borghese
• 
  L'altàr de la Patria

Musee

• Musei Vaticani
• Musei Capitolini
• Galleria Borghese
• MAXXI

Persunàgg

• Trilüsa (1879-1950), pueta de dialètt rumàn
• Milena Miconi (1971), atùra
• Brigitta Boccoli (1972), atùra
• Mariana Madia (1981), ministra in del guèrn de Matteo Renzi e de Paolo Gentiloni.

Edücasiù

A Roma g'ha séde 17 üniversità.

Aministrasiù

El sìndech l'è Virginia Raggi (M5S)

Cità 'nzemelàde

Roma l'è 'nzemelàda co:

• Paris, Francia

Sport

I squader de balù principal de Roma sòn la Società Sportiva Lazio, la squadra pussee vegia, e la Associazione Sportiva Roma.

Ligam de föra

• Sit istitusiunàl