Decàgon

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.

Ol decàgon (dal Gréch Antìch da deca cioè dès e gonov cioè àngol), l'è öna figüra geomètrica piàna, ü polìgon che 'l gh'à dés làti; menimà se ciàma decàgon regolàr, ün decàgon che 'l gh'à i dés làti töi lónch istès e i dés àngoi töi gràncc istès e cioè de 144 gradi.

Ün enàgon regolàr

Ol perìmeter d'ün decàgon

Per troà 'l perìmeter d'ü decàgon, se 'l decàgon l'è mia regolàr, mè fà l somatòria de töcc e dés i làti, menimà se l'è regolàr bàsta fà.

$2p\,=\,10\cdot l$

L'àrea d'ün decàgon

Gh'è dò manére dièrse per troà l'àrea d'ü decàgon regolàr:

$A(l)={\frac {10la}{2}}={\frac {2Pa}{2}}$

'ndóe l l'è 'l làto, a l'è l'apotéma e 10l e 2P i'è 'l perìmeter. Per capì chèsta fórmula, bàsta pensà che 'l enàgon 'l sìes facc de dés triàngoi regolàr e per ògnü de chès-ce triàngoi 'l làto del enàgon l'è la bàze, menimà l'altèsa l'è 'l apotéma, isé per troà l'àrea de ü de chès-ce triàngoi s'fà come per töcc i triàngoi, cioè bàze per altèsa e pò gh'è de dividì töt per dù, e alùra per troà l'àrea del decàgon l'è asé moltiplicà per nöf.

Öpör s' pöl fà:

$A(l)=\simeq ns\ l^{2}$

'ndóe l l'è 'l làto e ns' l'è 'l nömer stàndard che per 'l decàgon l'è piö o méno 7,69421.