Dezensà

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.

Dezensà (en Italià: Desenzano del Garda; en Latì: Decentianum), l'è 'n cümü de 28 650 abitàncc (dàto del des 2015 ^[1]) de la Pruvìncia de Brèsa sitüàt endèl'estremità sudòvest del Lach de Gàrda a 30 km a Sudèst de Brèsa.

Dezensà
Comun

Dats aministrativ

Capolœg

Desenzano del Garda

Politega

Sindeg

Orgen lejislativ

Consili comunal

Territore

Coordinade

45°28′08″N 10°32′06″E / 45.468889°N 10.535°E

OSM

80 m s.l.m

59,26 km²

29 106 ab.
(1º genar 2023)

Densitaa

491.16 ab./km²

Confin

Padènghe, Peschiera, Sirmiù, Lunà e Posolènch

Fus orari

UTC+01:00 e UTC+02:00

Varie

Prefiss

030

Codex postal

25015

Sigla autom.

BS

Codex ISTAT

017067

Codex catastal

D284

Sant protetor

Angela Merici

Cl. climatega

Cl. sismega

Localizazion

Sit istituzional

El teretóre de Dezensà 'l se tróa en mès a 'na grànda 'nsenadüra delimitàda a séra del Mut Córen e a matìna de la penìzola de Sirmiù, A sud de Dezensà se dèrf el piö grànt anfiteàtro morénich d'Itàlia.

Se pènsa che 'l nóm Dezensà el vègne del nòm de persùna lati Decentius, che 'l pödarès véser stàt el padrù de la vìla del IV sècol de la qual se pöl vizità i scàvi.

El Cümü 'l g'ha ciapàt la denuminasiù uficiàl atuàl endèl 1926 (prìma el se ciamàa Desenzano del Lago) quan che, l'è stàt tacàt ensèma al cümü de Rioltèla (che en Italià alùra l'éra Rivoltella del Garda) che 'l fàa cümü de per lü alméno del sècol XIII.

Del cümü de Dezensà fa part apò a la frasiù de San Martì de la Batàia, endóche gh'è stat combatìt la batàia piö sanguinùza de la Segónda guèra de 'ndependènsa, ai 24 de Zögn del 1859, endóche i Piemontés de Vitòrio Emanuele II e i fransés de Napuliù III i g'ha batìt i Austrìaci. La batàia l'è stàda isé violènta ma isé violènta che, a la fì, el filàntrop svìser Henri Dunant, a éder el defà disperàt che le s'éra dàde le fómne del pòst e dei paés vizì (Castiù) per medegà i ferìcc, el g'ha ìt l'ispirasiù per fondà l'istitusiù de la Crus Rósa.

Dezensà l'è 'nzemelàda co Antibes-Juan Les Pins (Costa Azzurra, Francia), del Löj del 2001, Isola di Sal (Repüblica del Cabo Verde), Wiener Neustadt (Àustria), del més de Bril del 2002 e Amberg (Germània).