Edmund Spenser

Quell articol qì l'è scrivud in Lombard, cond l'ortografia Scriver Lombard.

Edmund Spenser (1552 - 1599) al pœl vesser considerad el prim grand poeta de l’angles modern. L’è el poeta qe al fa su una sort de sintesis in tra elements descompagn ind la poesia ai temp dei Tudor: l’influenza dei poeta in latin del Renassiment e dei poeta volgar franzes e taian, l’eredidaa dei classeg, li nœve corrents de penser relijos e filosofeg, la sperimentazion ind la versificazion de poeta compagn del Thomas Wyatt e de l’Henry Howard, sota l’esempi del Chaucer medem.

L'Edmund Spenser ind un depent a œli.

La so œvra plussee famosa l’è “The Faerie Queene”.

Lavorar

La prima œvra importanta del Spenser l’è “The Shepheardes Calendar” (1579), un insema de dodex egloge, dei dialog pastorai, ispirade ai mis de l’ann. Dedicada al Philip Sidney, l’œvra la ciapa a modell li Bucoliche del Virjei, ma anc’pò de li œvre pastorai ben plussee recente, tant’me li egloge de Batista Spagnœl el Mantovan (1447 - 1516), del Petrarca (1304 - 1374) e del Boccaccio (1313 - 1375). L’introduzion, ind la qual i vegnen magnifegade li abilidaa poetege de Spenser, l’è firmada da l’Edward Kirk, compagn de studi del poeta a Cambridge. Ind el 1591 Spenser al publega i “Complaints”. Ind el volum i se pœden notar “The Ruins of Time”, in sul tema de l’ubi sunt, “The tears of the Muses” in sul declin de li arts, “Virgil’s Gnat”, voltadura in otave de Culex, un epilli latin prusmabelment del Virjei, e “Mother Hubbard’s Tale”, satira nimalesca ins la socedaa del so dì. Del 1595 i enn i “Amoretti”, un insema de 89 sonets amoros a la manera petrarqesca, dedicads e ispirads da l’Elizabeth Boyle, futura moier del poeta. De l’ann medem l’è anca vun dei colem poeteg del Spenser, l’“Epithalamion”, poema q’al celebra el so matrimoni, cont el meter insema con abilidaa remarcabela tematege convenzionai e sentiments personai. L’ann qe al vegneva Spenser al publega “Four Hymns”, quater composizion ins l’Amor, la Belleza, l’Amor Celest e la Belleza Celest, ind li quai l’è evident l’influenza del neoplatonisme.

The Faerie Queene

El frontespizi de l'epeg poema The Faerie Queene, stampad dal William Ponsonby ind el 1590.

“The Faerie Queene” l’è l’œvra maestra del poeta, anca se miga terminada; la pœl vesser considerada el tentativ de meter insema ind un’œvra grossa e ingualada tute li corrents de penser del so temp. Li ispirazion i enn plusse: l’allegoria e ‘l romanz medieval, l’epega cavalleresca, l’etega aristotelega, platonisme e neoplatonisme, l’umanesem renassimental, l’idealisme protestant, el folklor angles, l’epega taiana, el patriotisme lisabetian. El modell plussee imediad pusta al resta l’“Orlando Furioso” (1516 - 32) del Ludovico Ariosto. El Spenser al deciara li so intenzion e li so ispirazion ind una litera al Walter Raleigh, inserida ind la prefazion a l’edizion dei prim trii liber ind el 1590, ind la qual l’inxubiss anca el pian de l’œvra.

El Spenser l’ha portad a termen nomà 6 liber ins i 24 inizialment pensads. I prim trii ind el 1590, quei despœ ind el 1596. La concezion jenerala de l’œvra l’era pensada in su 12 liber, çasqedun basad ins un divers cavaier qe al g’haveva da representar 12 virtuu privade, e olter 12 impientads in su rè Artur qe i g’havevan de representar 12 virtuu publege. La cerna de li virtuu l’era essenzialment basada ins l’etega aristotelega, desmezada da la vision cristiana de san Tomas d’Aquin (1225 - 1274).

Edizion

• Edmund Spenser, "Selected Letters and Other Papers". Modifegad dal Christopher Burlinson e dal Andrew Zurcher (Oxford, OUP, 2009).

Ligam de fœra

• Pajina de l'Edmund Spenser ins l'Universidaa de Cambridge
• Profile and works at the Poetry Foundation