Eliografia
L'eliografia a l'è on process fisegh-meccanegh per la reproduzion d'i immagin, inventaa dal Nicéphore Niépce arent el 1822. El termin feliografia el vegn sù di paroll grech Ἥλιος (helios, che 'l voeur di "sol") e γραφή (graphe che 'l voeur di "scrittura") cont el significaa de "scriver o disegnà cont el sol".
Stòria
ModifegaDespoeu l'avegh capii de vess minga bon de disegnà on incision, el Niépce al s'è interesaa dij propietà fotosensibil del bitumm de Giudea, ona tipologia di asfalt che'l se deslengua cont l'oli de lavanda e la se induriss se esponuu a la lus. Per i primm esperiment el Niépce el g'ha drovaa on incision del Papa Pio VII che però'l g'ha minga ottegnuu di bon resultaa, succesivament el g'ha provaa di olter tentativ cont on incision del cardinal Georges d'Amboise e in quest cas a l'è vegnuu foeura d'i resultaa positiv.
Per fà vegni foeura l'immagin el Niépce el g'ha quattaa ona lastra de pelter cont el bitumm e successivament el g'ha mettuu sora l'incision. Indoe la lus a l'è passada travers l'incision e l'è rivada in su la lastra la g'ha faa indurì el bitumm, inscambi i zon a l'ombria che sont rimast moresinn sont stade nettade cont l'oli de lavanda e intajade cont l'aqua forta per podè drovà la lastra in del process de stampa.
A l'è staa domà on quaj agn pussee tard che el Niépce el g'ha drovaa ona camera scura per ciappaa sù i immagin, a trasformà l'eliografia in la fotografia 'me l'è cognossuda al dì d'incoe.