Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.


Haumea 🝻
(136108 Haumea)
Haumea e sò du satèliti.
Haumea e sò du satèliti.
Stella mader Sole
Descuprii 28 dicembre 2004
Descovridor Michael Brown et al.
Classificazion Pianeta nano, plutoide, ogèt transnetünià (cubewà)
Parameter orbital
(a l'epoca JD 2453600,5)
Semiass maggior 6 484 000 000 km
43,335 UA
Perieli 5 260 000 000 km
35,164 UA
Afeli 7 708 000 000 km
51,526 UA
Period orbital 104 234
(285,4 agn.)
Velocità orbitala

4 484 m/s (media)

Inclinazion
su l'eclittega
28,19°
Ecentricità 0,18874
Longituden del
noeud ascendent
121,90°
Argom. del perieli 239,51°
Anomalia media 198,07°
Par. Tisserand (TJ) 5,090 (calcolato)
Satellit 2
Anel 0
Dati fisegh
Dimension ~1960×1518×996 km
Diameter medi ~1500 km
Volum
Massa
4,2±0,1 × 1023  kg
Densità media 2,6−3,3 × 103 kg/m³
Acceleraz. de gravità in superfiss 0,44 m/s²
Velocità de fuga 840 m/s
Period de rotazion 0,16314 dé
(3,9154 ure)
Albedo 0,7 ± 0,1
Dati d'osservazion
Magnituden app. 17,4
Magnituden ass. 0,18

Haumea (zamò cunusìt co la sìgla pruvizòria de (136108) 2003 EL61, e ciamàt encö col la denuminasiù uficiàla 136108 Haumea; simbul: 🝻)[1] l'è 'n pianeta nano che gìra entùren al Sul sönden òrbita colocàda endèl Sistema Solar estèrno. L'è clasificàt come ogèt transnetünià. L'è stat scuprìt de 'na squàdra de astrònom californià de l'oservatóre del Mut Palomar ai 28 de dezèmber del 2004.

El sò retroamènt l'è stat rindìt püblich ai 29 de löi del 2005, el stès dé che gh'è stat anunciàt el retroamènt de óter du ogècc transnetünià de dimensiù mìa trascüràbii: Eris e Makemake.

Per dimensiù, l'ogèt el se 'nsomèa a Plutone. El g'ha el particolàr de ìga 'na velocità de rotasiù 'n grant ràpida, presapóch quatr'ùre, e chèsto el g'ha fat ciapà 'na fùrma bislónga.

El g'ha du satèliti natürài: Hi'iaka e Namaka.

  1. JPL/NASA (2015-04-22). What is a Dwarf Planet?.