Lombàrt orientàl

Chest artícol a l'è scricc in Bresà, ortograféa Modèrna

Lombàrt orientàl ()
Oltri denuminazión:
Parlaa in:	in d'i pruinse de Bèrghem, Cremùna, Màntoa, Bressa e Trent
Región:	Europa
Parlant:	sirca 2 miliù
Ranking:
Classificazión genétega:	Indo-Europea  Italica   Rumanza    Italo-Western     Western      Gallo-Iberica       Gallo-Romaanz        Gallo-Italic          Lumbard            Lombàrt orientàl
status ufizial
Lengua ufiziala de:
Regulaa da:
còdas de la lengua
ISO 639-1
ISO 639-2
SIL
videe anca: lengua

El Lombàrt Orientàl l'è giü dei dù ram principài en che l'è dividìda la lengua lombàrda. L'è furmàt dei dialècc parlàcc endèle pruvìnce de Brèsa e Bèrghem, endèl'àrea entùren a Crèma e 'ndèi cümü cunfinàncc có la pruvìncia de Brèsa de le pruvìnce de Màntoa (Castiù, Castèl Gufré, Àsola, ecc.), Cremùna (Robèch d'Òi, Ustià) e Trènt (Val de Léder, Val d'Àmpola).

El Lombàrt Orientàl l'è meno unifórme del Lombàrt Ucidentàl e le sò varietà piö perifériche i è dificilmènt reciprocamènte intelegìbii.

Po se 'l g'ha en quach póncc en cümü con l'Insüber, el Lombart orientàl l'è cunsiderat de spèss öna lengua separàda

Respèt al Lombàrt Ucidentàl, le caraterìstiche che 'l i a diferènsia i è:

• la nazalizasiù de le vocài deànti a 'n grùpo nasal+ocluzìva sùrda con sücesìva sparisiù de la consonànt nazàl.

Ezèmpe:

• mil.: témp / berg: tép;
• mil.: gént / berg.: zét (ma crem.: zent);
• mil.: cinch / berg.: sich.

Sporadicamènte pò a deànti a nazàl+fricatìva:

• cuns / cus;
• struns / strus.

• stès fenòmeno có la consonànt nazàl n (ma mìa có la m) en fì de paròla:

Ezèmpe:

• mil.: carbun / bs.: carbù;
• mil.: pan / bs.: pà;
• ma mil.: pòm/pum / bs.: póm.

• Asènsa de la distinsiù 'ntra vocàle lónghe e cürte.

Ezèmpe:

• mil.: ciapà/ciapàa / bs: ciapà/ciapàt.

• sparisiù de la lètera v intervocàlica

Ezèmpe:

• mil.: cavall / berg.: caàl

e a ólte apò a 'n prensépe de paròla

• mil.: mi voeuri / berg.: mé öle
• mil.: mi vardi / bs.: mé àrde

Àrda pò a

• Dialèt bergamàsch
• Dialèt bresà
• Dialécc dela Al Camonega
• Dialèt cremàsch
• Dialèt cremunés
• Dialett Òlt Mantuà
• Lombàrt Ucidentàl

Colegamèncc estèrni

• proèrbe 'ndèl dialèt de Pinsöl (Trentì)
• Gabriele Rosa, Dialetti, costumi e tradizioni delle province di Bergamo e Brescia, 1855
• Documenti storici posti nei dialetti, nei costumi, nelle tradizioni intorno al Lago d'Iseo
• Sit dedicàt al Lombàrt orientàl, con d'öna próa de grafìa standard e de tradusiù del Siùr di Anèi