Lombàrt orientàl

Chest artícol a l'è scricc in Bresà, ortograféa Modèrna

El Lombàrt Orientàl l'è giü dei dù ram principài en che l'è dividìda la lengua lombàrda. L'è furmàt dei dialècc parlàcc endèle pruvìnce de Brèsa e Bèrghem, endèl'àrea entùren a Crèma e 'ndèi cümü cunfinàncc có la pruvìncia de Brèsa de le pruvìnce de Màntoa (Castiù, Castèl Gufré, Àsola, ecc.), Cremùna (Robèch d'Òi, Ustià) e Trènt (Val de Léder, Val d'Àmpola).

Distribussiù geugrafica

El Lombàrt Orientàl l'è meno unifórme del Lombàrt Ucidentàl e le sò varietà piö perifériche i è dificilmènt reciprocamènte intelegìbii.

Respèt al Lombàrt Ucidentàl, le caraterìstiche che 'l i a diferènsia i è:

• la nazalizasiù de le vocài deànti a 'n grùpo nasal+ocluzìva sùrda con sücesìva sparisiù de la consonànt nazàl.

Ezèmpe:

• mil.: témp / berg: tép;
• mil.: gént / berg.: zét (ma crem.: zent);
• mil.: cinch / berg.: sich.

Sporadicamènte pò a deànti a nazàl+fricatìva:

• cuns / cus;
• struns / strus.

• stès fenòmeno có la consonànt nazàl n (ma mìa có la m) en fì de paròla:

Ezèmpe:

• mil.: carbun / bs.: carbù;
• mil.: pan / bs.: pà;
• ma mil.: pòm/pum / bs.: póm.

• Asènsa de la distinsiù 'ntra vocàle lónghe e cürte.

Ezèmpe:

• mil.: ciapà/ciapàa / bs: ciapà/ciapàt.

• sparisiù de la lètera v intervocàlica

Ezèmpe:

• mil.: cavall / berg.: caàl

e a ólte apò a 'n prensépe de paròla

• mil.: mi voeuri / berg.: mé öle
• mil.: mi vardi / bs.: mé àrde

Àrda pò a

• Dialèt bergamàsch
• Dialèt bresà
• Dialécc dela Al Camonega
• Dialèt cremàsch
• Dialèt cremunés
• Dialett Òlt Mantuà
• Lombàrt Ucidentàl

Colegamèncc estèrni

• proèrbe 'ndèl dialèt de Pinsöl (Trentì)
• Gabriele Rosa, Dialetti, costumi e tradizioni delle province di Bergamo e Brescia, 1855
• Documenti storici posti nei dialetti, nei costumi, nelle tradizioni intorno al Lago d'Iseo
• Sit dedicàt al Lombàrt orientàl, con d'öna próa de grafìa standard e de tradusiù del Siùr di Anèi