Mar Adriatich
|
|
Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda. |
El mar Adriatich (en italià: Mare Adriatico; en albanés: Deti Adriatik; en serbo-croàto: Jadransko more; en slovéno: Jadransko morje) l'è la part de mar Mediterraneo che se tróa 'ntra la Penìzola Italiàna e la Penìzola Balcànica. El mìsa le còste de sés stàti: Itàlia, Slovénia, Croàsia, Bosnia Erzegòvina, Montenegro e Albania.
L'è 'na lèngua de mar lónga presapóch 800 km e làrga en média 150 km, per 'na superfìce d'àiva de 132.000 km². L'è mìa profónt de piö de 300 méter endèla part piö setentriunàla ma 'l rìa a 1.222 méter piö 'n zó, dré a la lìnea de Bari a le bóche de Cattaro. La salinità media l'è de 3,8%, ma gh'è de le bèle diferènse 'ntra 'l Nòrt, meno salàt, e 'l Sud.
I fiöm piö gròs che se sböta 'ndèl Adriàtich i è 'l Pò, l'Adige, l'Isonzo, 'l Tagliamento, 'l Brenta, 'l Piave, 'l Reno, la Narenta, 'l Metauro e l'Aterno-Pescara.
I pórcc piö gràncc e 'mportàncc sö l'Adriatich i è:
- 'n Itàlia: Ravenna, Trièste, Venésia, Pescàra, Ancóna, Bari e Giulianöa;
- 'n Slovenia: Capodìstria;
- 'n Croàsia: Pòla, Fiöm, Zara, Sebenìco, Spàlato e Ragüza;
- 'n Montenegro: Antivar;
- 'n Albanìa: Düràs e Valòna.
El cunfì col mar Ionio
Modifega
El Mar Adriatico l'è tacàt al mar Ionio per mès del Canal d'Otranto, cioè 'l strèt de mar 'ntra la pónta Palascia, endèl Salento, e capo Linguetta (Kepi i Gjuhezes) 'n Albania (la rìga A 'ndèla figüra ché 'n bànda). Chèsta lìnea de demarcasiù la vé spostàda piö 'n zó de sèrte convensiù nàutiche, che per véser piö fàcii de 'nterpretà le ghe và dré a le lìnee dei paraléli.
- Per el Meteomar e per le Informasiù nàutiche dei avertimèncc ai navigadùr, el cunfì 'ntra Adriatich meridiunàl e Ionio setentriunàl l'è dat del 40º paralélo Nord (la rìga B)
- per i óter Avertimèncc ai navigadùr (portolà, far e fanài, Navarea III, etc.) el cunfì convensiunàl l'è colocàt a Santa Maria di Leuca (punta Mèliso, dré al meridià 18°22' E). A stà a chèsta convensiù, el cunfì idrogràfich el ghe narès dré al paralélo 39°47' N, de pónta Mèliso a le còste setentriunàle de l'ìzola de Corfù (la rìga C).
L'Organizasiù idrogràfica internasiunàla la ciàpa per bùna chèsta öltema definisiù.