Picea abies

Ol Picea abies (in Bergamàsch: Peghér o Peghéra 'n Al Brembana, Paghér o Paghéra 'n Al Seriana o Pighér o Pighéra; en Bresà: Paghér; in Insübregh: Pescia, u Pesc ), l'è öna Gimnosperma de la faméa di Pinaceae, l'è öna pianta de prim ùrden, cioè ólta fina a 40 - 50 méter, che la é da l'Euròpa del nòrd e da l'Euròpa orientàl e la crès selvàdega in di montagne de sólet da i 900 méter a i 1.900 ma la pöl rià fina a i 2.300 méter.

Picea abies L.
Esemplàr de Paghér
Classifigazion sientífiga
Regn: Plantae Division: Pinophyta Clas: Pinopsida Ùrden: Pinales Famìa: Pinaceae Zèner: Picea Spéce: Picea abies
Nomm binomial
Picea abies L.

Fòie

I fòie, come 'n quase töte i Gimnospèrme, i è di gógie, lónghe da 1,5 fina a 3 ghèi, érde scüre, i spóns, i è tacade öna per öna sö i ramècc, metide in manèra radiàl isè de cuarcià zó bé töt ol ramèt e 'ndóe i se tàca gh'è sèmper öna séa picinina.

Fiùr

Ol paghèr l'è monòich, cioè 'l gh'à i fiùr dóma mas·cc e di fiùr dóma fèmina sö la stèsa pianta. Piö che de fiùr mas·cc gh'è de parlà de 'nfiurescènsa mas·cc, ön insèma de tace fiùr mas·cc. La 'nfiurescenza del paghèr l'è ü còno a furma de öf che 'l crès sö la pónta di ram de ün an, l'è lónch 1 ghèl e prima l'è rós pò l'diènta zalt.

I 'nfiurescènse fèmina i crès invece sö töt ol ramèt e prima i varda 'n sö, pò de manimà che i marüda i se ulta 'n zó, i pènt e i diènta de lègn: i è i pigne, lónghe fina 15 ghèi, in del Paghér i trèca zó da la pianta töte 'ntréghe.

Somésa

I Gimnospèrme i gh'à mia i fröcc, ma i fà dóma la somésa che l'è dèt in de la pigna.

L'Àes

Ol Paghèr l'è mia de confónt col Àes, ol Abiès alba, ach se 'mpó i ghe sömèa, e gnà con töcc i paghér e àes ornamentài.

Sinònim

• Pinus abies L.
• Pinus excelsa Lam.
• Abies picea Mill.
• Picea excelsa Link
• Picea vulgaris Link
• Picea alpestris Stein
• Picea montana Schur
• Picea rubra A.Dietr.
• Picea obovata Ledeb.