Pierre-Joseph Proudhon
|
|
Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada. |
El Pierre-Joseph Proudhon (Besançon, 15 de Sgenee del 1809 – Passy, 19 de Sgenee del 1865) l'è staa un pulitegh e filosof frances.
L'è nassüü a Besançon in de la regiun Franche-Comté in Fransa. L'eva 'l bagaj d'un butee e de 'na serva de cüsina e finn che 'l gh'ha 'vüü dudes agn, de mestee, l'ha menaa i bö a la pastüra. Cunt una bursa de stüdi l'ha faa cünt de andà a scöra, pö però, già che ghe calaven i danee, l'ha desmetüü prima del temp. Pö, però, l'ha faa anmò cünt de imparà 'l mestee de technegh tipugrafegh, tüt lü deperlü. Pö, 'na völta andaa a Paris, l'ha tacaa sü a püblegaa liber in sül sucialism e in sü l'econumia.
Düranta la revulüziun de Fevree del 1848 l'ha incuntraa per la prima völta 'l Michail Bakunin e l'ha anca scüsaa de depüdaa del parlament franses. La sua mira l'è semper stada de rià al Sucialism, senza volzà i man, ma cunt la libera scernida de la gent. L'è anca staa semper cuntra qualsessía furma de viulensa guernativa, cunt la cunvinsiun anarchega che dumà la libertaa pü intrega de l'om la po menà in sü la via d'una suciedaa sucialista.
Quand che 'l Louis Blanc la tolt pè intra la gent, el Proudhon l'ha ingasgiaa 'l Napoléon III in de la speransa de metegh i tarej intra i röd.
In del 1849 el Proudhon l'haa fundaa 'na "banca pupulara" che la dava via credet a gratis, inscí de pruà a met in pratega 'l so pensee ümanista. Però dopu gnanca ses mis la banca l'ha saraa sü già che'l Proudhon l'hann metüü in galera per trii agn (la resun l'è stada vöna u do di so scrít)