Stampanta

Quest articol chì l'è scrivuu in lombard, grafia milanesa.

La stampanta, unitàa de stampa o unitàa stampanta, a l’è ‘na periferica de sortida elettrònica del compiuter bòna de eseguì l’operazión de stampa di daa cattàa foeura de l’utént in su carta.^[1] Travèrs la stampanta el compiuter l’è donca bon de trasferì di immàgin e/o di tèst in su la carta.

Stòria

L'uso di stampánt l’è del prenzippi de l’informatega, degià che gh’è de ricordà che l’uso del schèrmo per la sortida di daa a l’è ‘n’invenzión relativamént recenta. I primm compiùter daven indrée di dàa per mèzz di spìj sberlusént, di bindèj perforàa e di stamp in su la carta. In realtàa anca innànz de l’era di compiùter, giamò a metà del vòttcent a gh’èren disponìbil di stampánt per imprìmm in su la carta i segnàj in Còdes Morse del telegrafo. Tucc i stampànt sviluppàd fin ai ann vottanta i doperàven la tecnologia a impàtt, giamò sviluppada per la macchina de scriv; i primm sistèma de videoscrittura i éren in pràtega fàa su de ‘na stampata cobbiada cont on compiuter dedicàa.

L'introduzion de la tecnologia de la matris de gugg l’è stada fada in del 1970grazie al lavorà de Centronics, nòmm ligàa al stàndard de la pòrta parallela. El nùmer limitàa di gùgg in di primm modèj el produseva di caràtter pòch definìi e sbiavìi.L'introduzion de la matrìs a 24 gùgg con la famiglia LQ de la Epson, l’hà marcàa 'na voltada per quèll che riguarda la qualitàa, che l’è diventada confrontàbil con la tecnologìa a impàtt tradizionál, pussée la possibilità de la stampa grafica.

In del 1971 la Casio la s’è missa adrée a sviluppà la tecnologìa a gètt d’inciòster piezoelèttrica. El primm modèll commerciál de stampanta a gètt d’inciòster l’è vegnùu disponìbil domà in del 1984 con la discendenza Thinkjet da l' Hewlett Packard. Questa svòlta chì l’è stada possìbil grazie al svilùpp de la tecnologìa tèrmica de l’HP medèsima a partì del 1979 . Dòpo trìi ann l’è sortìi el primm modèll a colór: la paintjet.

A l’inviada, la tecnologìa làser l’è stada sviluppada de la Xerox Corporation in del 1971. I primm màcchin i éren assosènn car, complèss e ingombránt. La primma stampanta commerciál de tàvol l’è stada missa in gir de la Canon in del 1982: la LBP-10.

L’è stàa importánt anca el svilùpp di standard de comunicazión cont el compiùter. Di modèj de succèss di stampánt hànn originàa di stàndard de facto, i inscì ciamàa emulazión. 'Na stampanta la podeva accèttà i cománd destinàa al modèll standard emulàa e l’éra donca compatìbil cont la programmadura esistenta. Di esempi de emulazión hinn: l’IBM Proprinter, l’Epson ESC P/2, l’HP Laserjet.

L’invenzión di lenguàgg standard indipendént del modèll de stampanta l’è stada altertánt importànta per descriv la pàgina: quèj pussée spandùu hinn el Postscript de Adobe (1976) e ‘l Printer Control Language (PCL) de Hewlett Packard. In pràtega, i aplicazión codìfichen in del lenguágg specìfich i pàginn de stampà senza ‘vègh de preoccupàss de qual che l'‘è el dispositìv de sortida che ‘l ven doperàa, el còdes el ven poeu doperàa del mircoprocessór de la stampanta, di progràmm dràiver, oppùr de progràmm che servìssen de fa vedè/trasformà.

Descrizion

Funzionament lògich

De sòlit la stampanta, già che l’è ‘na periferica del compiuter, la ricév l'órdin de stampa e insèma a lù el docùment de vèss stampàa in entrada de la CPU su comandà del sistèma operatìv, dòpo che l'utént l’hà scernìi foeura i opziٙón o i proprietàa de stampa vorsùd. Come sostègn del procèss de stampa a gh’è el spóler che ’l ricév di progràmm i dòa de stampàa e li stampa vun adrée l’alter, e inscì el ghe permètt ai programma de andàa adrée senza ‘vègh de spettà la fin del procèss de stampa. A la stampanta, donca, divèrsi procèss de stampa domandàa e in attesa ghe pòden vess comandàa e vegnen gestìi de spèss per mèzz di cov a priorità.

Parameter de stampa

I parameter che caratterizzen ‘na quajsevoer stampanta hinn soratùtt:

l’Interfaccia: el tipo de collegamént al compiùter, che ‘l po’ vèss ona porta parallela, ona seriál, 'n USB, a infraróss, blutùt, Wi-Fi, eccètera.
el Formàa de la carta: la misura, e ‘l spessór, el tipo de suppórt de stampa che la stampanta la pò acettàa (carta, bust eccètera). El formàa pussée in gir l’è l' A4, ma gh’è 'n quàj modèll che ‘l dopera di formàa pussée piscinìtt, generalmént per i fotografìj, oppùr di formàa pussée grand A3, A2 eccètera., fin ai borlóni de 110 cm/44 pòllez e pussée.
El nùmer de colór primari: o ben quant inciòster el ven doperàa e donca quanti colór la stampanta l’è bòna de riprodù; i monocromàtich i dopéren on sol colór, de sòlit el négher. Quèj tricromàtich i dopéren el giald, el moneghètta e ‘l magenta per fa su i colór per sìntesi sottrattiva, comprés el negher. I quadricromàtich gh’hann i trìi colór fondamentàj giamò citàa pu e il negher, doperàa per i stamp in bianch e negher e per compònn di colór scur pussé compàgn del vèra. Quèj esacromàtich gh’hànn dò tint ciàr pù el moneghètta e ‘l magenta, per rappresentà mèj i tint de mèzz.
La risoluzión màssima: el nùmer de pont che se pòden stampà in su la carta per unità de longhèzza, che ‘l pò vèss divèrs fra el vèrs orizzontál e quèll verticál. De sòlit el ven esprèss in pont per pòllez, "dot per inch" (DPI). La densità de pixel de l'immagin la corrispond minga per fòrza a la densità di pont stampàa degià che a ciaschedùn pixel ghe pòden corrispónd divèrsi pont de vari colór mettùu vun de fiànch de l'àlter. Per di resón de commerciàj , de spèss la ven indicada la densità de sti chì, ch’ a l’è pussée alta.
Velocità: el nùmer de pàginn (de nòrma A4 ) che pòden vèss prodòtt per unitàa de temp, de sòlit esprèssa in “paginn al minùt”. Quèll paràmeter chì el pò’ vèss molto divèrs a segonda che se stampa on tèst in biànch e négher oppùr ona fotografìa e anca a segonda de la qualità e de la risoluzión impostàd.
El temp per la primma stampa : el temp che ‘l passa infra la spedizión di dàa e l’inizzi de la primma stampa. A l’è on valór pòcch consideràa ma che’ ‘l pò rivà a 'na quàj desèna de segónd.
El Cost per còpia stampada: quand ch' ase dopera con vigór a macchina, i cost de fala fonzionà hinn pussé importànt di spes de comprala, per via de l’inciòster, di tambór, di cozzìtt, de l'elettricità e tutt quèll che l’è necessari de stampà ciaschedùn di foeuj.

Tecnologij

A gh’è di svariàa tecnologìj sviluppàa per stampà i informazión in su la carta. ‘Na quàjvuna l’è diventada andeghéra ancabén la se sìa smorzada nananmò del tutt e la sìa stada confinada in di aplicazión particolár cont el rivà de alter tecnologìj pussée recént.

A trìi dimension

Quèll tipo de stampànt chì el permètt la riproduzión in trìi dimensión di oggètt che gh’hànn di form e di grandèzz svariàa. A hinn fondàa sora ‘na fila de cozzìtt – dispòst adrée ai trìi ass del spazzi (x, y, z) che mànden foeura el materiál, (generalmént ona resina) che ‘l farà su l’oggètt finìi. La precisión e l'órdin de grandèzza di dettali riprodótt fànn quèll tipo chì de stampánt adàtt per la modellistica industriál. A se prevéd la soa utilizzazión anca per el collogamént a distanza rispètt ai sedi ‘doe se fànn i progètt di lìnej de produzؚión di componént industriàj, médegh e di oggètt .

Impatt

Quèsta tecnologìa chì, l’è soratùtt derivada di macchin de scriv elèttrich. In sostanza a gh’è di ponzón che gh’hànn su in riliév la forma del caràtter, che per mèzz d’on elettrocalamita el ven piccàa in su la carta con l’intromissión d’on bindéll imbebìi d’inciòster. I caràtter pòden vèss miss in su di lév, in su la superfice di borlóni, in sul bòrd d' on disco (margharitta), in su on bindèll de metàll (cadèna), o in su 'na sfera. I lìmit de quèll sistèma chì hinn i pòcch ròbb che pòden vèss stampàa (caràtter fiss, nagòtt de grafica) e la soa pigrizia, foeura che i stampánt a cadèna che riessìven a stampà a di velocità paragonàbil a ‘na modèrna stampanta làser.

Stampant de linea

I partégnen semper a la categória di stampánt a impàtt, ma hinn molto pussée svèlt degià che riéssen a stampà 'na linea intrega de tèst per vòlta. In del cors di agn hinn stàa sviluppàa tri divèrsi tipologìj.

In di stampant a tambór, on tambór el gh’hà su tutta la serie de caràtter che pòden vèss stampàa per ògni colòna de la riga che la gh’hà de vèss stampada.
In di stampànt a cadèna (ciamàd anca stampànt a martèll o a bindèll), la serie di caràtter l'è dispòsta in divèrsi fil intorna de ‘na cadèna o in su ‘n bindèll de metàll che ’l viaggia orizzontàlment denanz de la lìnea de stampa.

In tucc e du i casi, per stampà ona lìnea, di martèj piscìnitt programmàa per colpì adrée a’n ritm precìs, ciappen denter la part de drée de la carta al momént precìs che ‘l caràtter giust de vèss stampàa l’è ‘drée a passàa denánz de la giusta colòna. La carta la ven ruzada innánz contra d'on bindèll de tessùu imbevùu d’inciòster che a soa vòlta el ven schiscìa contra a la forma del caratter che 'l el ven inscì imprèss in su la carta.

I stampànt a matris de riga rappresenten l'ùltim tipo de stampànt de lìnea e hinn ancamò in commèrcio. Chi stampànt chì stànn in mèzz intra i stampánt a matrìs de gugg e la stampanta de lìnea a martèj. In questi stampànt, on pèttin di martèj piscinìtt pontifórm el stampa a l’istèss temp 'na riga di colònn di pixel per vòlta. Cont el moeuv on zicchin el pèttin innánz e indrée l’è possìbil stampà la fila intrega de pixel. Poe la carta la ven alzada e la ven stampata la fila adrée de pixel, fin al completamént de la riga di caràtter. Degià che con quèsta tècnica chì el nùmer de gugg che se stampen a l’istèss temp el va su de bon rispètt ai 9 o ai 24 di stampánt con matrìs de gugg convezionál, sti stampànt chì hinn molto pussée svèlt rispètt ai stampànt con matrìs de lìnea, degià che, de sora maròss gh’hànn el vantàgg enòrme de podè stampà la grafica a matrìs de pont, per esempi i còdes a sbarr.

Dato che i cost hinn elevàa, i ingómber e ’l frecàss hinn grand, i stampànt de lìnea i éren dopràa in di center de càlcol per di lavorà de impègn indoe, conligàa ai sistema centràj potentìssim, vegniven impegàa per stampà i bollètt de spedì ai utènz nazionàj de l'acqua, de la lus e del teléfon.

In di stampant de linea la velocità de stampa la ven esprèss in LPM o ben Lìnej Per Minùt, diversamént di àlter stampànt a impàtt doe la ven esprèssa in Caràtter Per Minut (CPM) L'eredità di stampànt di linea la se troeuva anca incoeu denter in molti sistèma operatìv di compiuter, che anmò adèss doperen i abbreviazión; lp" , " lpr" , o " LPT" per fa riferimènt ai LinePrinTers

Matris de gugg

Stampanta a gugg modèll “Apple scribe”

La matrìs de gugg, generalmént sgonda confroma a 'n stàndard de 7, 9, 18, 24 oppùr 36 gugg la fonziona travèrs di cozzìtt de stampa a gugg de azzál, o de sinterizzàa de tungsteno, mòss d’on' Elettrocalamita fada fonzionàa per mèzz di dràiver fàa a pòsta, e la pìcchen giò in su la carta travèrs on bindèll imbevùu d'inciòster intanta che se spòsten de fianch sora ‘l foeuj. La successión di còlp l’è ingenerada d'on circùit elettrònich per compònn i pixel che fànn su i caràtter o part de ona immàgin. La risoluzion in questi stampànt chì la ven misurada in CPI (caratter per pòllez), o ben el nùmer de caràtter che pòteven vèss denter ind on pòllez (2,54 ghèj) adrée a la direzión orizzontál.

La stampa la pò vèss fada in tucc e du i vèrs de spostamént del cozzìn, cont on aumént de la velocità complessiva (stampa in dò direzión). On quàj modèll de stampanta a gugg l’è bòna de reprodù el colór, cont el doperà, de là del negher, anca trìi fass coloràd segónd el standard CMYK. La tecnologia de stampa a matrìs l’è ancamò pretesa ind on quàj settór degià che la permètt de imprìmm anca i mòdul a divèrsi còpi.

Gètt de inciòster

Per savenn pussee, varda l'articol Gètt di inciòster.

Video che ‘l fa vedè ona stampanta a Gètt d’inciòster intanta che l’è ‘drée a stampà ona pàgina

A l’è la tecnologia che la gh’ha avùu el maggiór succèss prèss l'utenza privata e i offizzi pìccoj, soratùtt a càosa del bass cost de produzión, de la silenziosità e de la bòna resa quant ai colór. ‘Na sc’èra de centén de usèj microscòpich sbróffen di gottìnn piscinìnn de inciòster acquós in su la carta in del cors del spostamént del carèll. El movimént de l’inciòster l’è ottegnùu per mèzz di dò divèrsi tecnologìj:

i pomp piezoelèttrich che comprimmen el lìquid ind ona camera piscinina.
i resistènz elèttrich che scalden a la svèlta el flùid denter in de la camera de compressión de manera de aumentànn el volùmm e donca el fànn schizzetta foeura de l’usèll (Jet_Plate).

Tucc e du chi sistèma hinn di vèr miràcoj de fluidodinamica e hinn realizzàa con di tecnologìj de fotoincisión compàgn de quèj per la produzión de massa di circùit integràa, che permètten de ‘vègh di cost unitari piscinìnn. La risoluzión e la qualità de stampa quèsti cozzìtt i raggiòngen di livèj paragonàbil a la fotografia tradizionál, ma domà s'a se dopera de la carta che la soa superfice la sia stada trattada a la manera giusta de ricév incòster. El problèma pussée grave de quèlla tècnica chì l’è la sugadùra de l’inciòster in di cossìtt, che l’è frequénta per via di cattìv fonzionamènt. On àlter svantàgg l’è dàa del cost elevàa per còpia stampada se ‘l ven controntàa coi alter tecnologij. Sti stampánt chì ghe mètten pressappòch 5-15 secónd per pagina, e gh’hann ‘na risoluzión che la va di 300x300 dpi (pont per pòllez) ai 4200x1200 dpi.

Inciòster sòlid (Sublimazion d'inciòster)

A l’è ona tecnologia compagna de quèlla precedénta, ma che l’offrìss di immàgin che gh'hànn on l’aspètt fotogràfich anca su la carta comùn, grazie a la luciditàa de la cera. L'utilizzazión de chi stampànt chì l’è ‘drée a spentegàss semper pussée. Questa tecnologia chì a l’orìgen l'è stada creada de la Tektronix in del 1986. Dòpo de l’aquìst de la división Color Printingand Imaging de la Tektronix faà de la Xerox in del 2000, la tecnologia "solid ink" (inciòster sòlid) l’è diventada 'na part de la lìnea de stampa de l’offizzi de Xerox.

La tecnologia a inciòster sòlid la dopera di bastonsìtt de inciòster sòlid al pòst de l'inchiòster flùid o di cartùcc di toner che de sòlit vegned doperàa in di stampànt. Dòpo che ‘l bastonsìn de inciòster el ven caregàa ind la stampanta, el se deslenguàa e 'l ven doperàa per prodù di immàgin in su la carta segónd on procèss molto sìmil de la stampa òfset. La Xerox la sostén che la stampa cont i inciòster sòlid la gh’abìa di colór pussée brillànt rispètt ai alter métod de stampa, la sìa pussée fàcil de vèss doperada, la ghe pòdas vèss aplicada a 'n mucc de mèzz assosènn grand e la sìa anca pussée compatìbil con l’ambiént degià che la ridùss la produzión di sostànz de scart. I bastonsìn hinn minga tòssich e se pòden maneggià senza nissuna conseguenza dannosa. A metà di agn novanta, el presidént de la Tektronix l’hà mandàa giò 'na part de on bastonsìn de inciòster al fin de fa vedè che i éren del tutt sicùr de vèss doperàa e maneggià… e magara anca commestìbili {senza di font} La sostanza di bastonsìtt l’è fada su de òli vegetàj.

Di stampánt a inciòster sòlid a hinn per esempi la Xerox Phaser 8560 e la Xerox Phaser 8560MFP.

Laser

Per savenn pussee, varda l'articol Stampa laser.

Quella tecnologia chì la ven direttamént de la xerografia comunemént realizzada in di fotocopiadrìs analògich. In fin di cunt, on ragg làser infraróss el ven modulàa segond la sequenza de pixel che la gh’hà de vèss imprèssa in sul foeuj. El ragg poeu el ghe va adòss a 'n spècc girànt in su on tambór sensìbel al la lus, elettrizzàa, che ‘l se descàrega ‘doe che ‘l ven ciappàa de la lus. L'elettricità statica l’attira ona pòlverinna de materiàj sintétich e de pimént, o ben el tòner, che ‘l ven trasferìi in su la carta (svilùpp). El foeuj el passa poeu sòta ‘n borlón fusór scaldàa fina a 'na temperadura elevada, che ‘l fa deslenguà el tòner de manera de fàll taccàa in su la carta (fissàgg). Per ottegnì la stampa a colór a se doperen quatter tòner: negher, moneghètta, magenta e giald, trasferìi de on ùnegh tambór oppùr de quatter in deperlór. Al fin de semplificà el manégg di materiàj consumàbil, in di stampànt làser mònocromàtich modèrni el tòner e el tambór sensìbel a la lus a hinn inclùs denter in d'ona sola cartuccia. Quèl tipo de stampanta chì la gh’hà come velocità pressappòch 70ppm (pagìnn per minùt) e ona risoluzión de pussée de 1200dpi.

Ris'c per la salud

I stampànt làser hinn stàa correlàa con divèrsi ris’c per la salùd.^[2]

Ozòno

Come conseguenza del procèss de stampa, la stampanta la prodùss azòto e ossìgen ionizzàa che fànn su l’ozòno e i òssid de azòto. Per quèst on quàj modèll el gh’hà denter on filter al carboni che l’intercètta el fluss d'aria inscì de rudùnn chi òssid chì.

Quand che ona stampanta làser la ven doperada adrée a ‘n longh perìod de temp ind on spzzi piscinìnn e minga ventilàa el livèll de ozòno el pò raggiòng di livèj tàj de divantà iritànt.

D'on poo de agn, la pupàrt di stampànt làser l'hà cambiàa i componént cont el veègh pu denter el fil coròna che l’era la càosa de la produziٙón de ozòno. A se pò dì che la pupàrt di stampànt làser la vegna considerada a emissión de ozòno aquàs nagòtt.

Problèma respiratori

Secónd on studi menàa innánz in Queensland (in Australia) ‘na quàj stampanta la manda foeura del pulvìscol che l’è bon de caosà di destùrb repiratòri.^[3] I autór i en hànn fàa segnàl de come l’emissión de pólver sottìl la fudèss divèrsa de bon anca infra di màcchin de l’istèss modèll. Segond el professór de l'Università del Queensland ona stampanta la manda foeura tanti pólver suttìl quant ona sigarètta.^[4]

I conseguénz de l’inalazión de sti pólver chì dipenden de la soa composizión e vànn de l’iritazión di vìj respiratori a di malattìj pussée seri come i problèma cardio-vascolár o el cancro. ^[5]

On studi giapponés del 2006 l’ha trovà foeura che i stampánt làser fànn andà su i concentrazión de sostánz bon de ingenerà el cancro compàgn del benzòl e del stirén, o nocìv compàgn del xilén de l’ozòno, inveci i stampànt a gètt d’inciòster mànden foeura el 1-pentanòl.^[6]

El Muhle e di alter (1991) i hann raportàa che la conseguenza de l'inalazión crònega de tòner (‘na pólver plastega pimentada con del carbón, el biòssido de titanio e la silica) l'è simil quant a la soa qualità al biòssid de titanio e ai scàrich de on motór Diesel.^[7]

LED

A l’è 'na tecnologìa, compagna de quèlla precedenta, e la dopera inscambi del làser ona sbarra de LED dispòst adrée a tutta la longhèzza de 'na pàgina e ind on nùmer eguàl del nùmer de pixel de stampà. I ùltimm tecnologij permètten ona risoluzión de stampa eguàl o maggiora de quèlla del làser.

La tecnologìa LED, degià che la gh’hà besògn d’ona quantità minora de parti movìbil, l’è considerada pussée fidàbil e efficienta rispètt al làser tradizionáj, e la mantén on cost de produzión pussée bass.

Carta tèrmica

Per savenn pussee, varda l'articol Carta tèrmica.

La dopera on borlón de carta speciàl, trattada chimicamént de manera de diventà negra se la ven scaldada. On cozzìnn largh quant la pagina, fàa su de ona s’cèra de resistenz elèttrich che se scàlden per effètt Joule, la scriv giò l’immàgin in sul foeuj intanta che lu l'è 'drée a scatrligàgh de sòta. La vegniva doperada in di primm aopparècc telefax, ma i documént stampàa tendéven a vegnì giàld e podè vess pù leggìbil pù de lì adrée. La tecnica a l’è assosènn impiegada in di stampànt di registratóri de cassa, in di balanz, in di parchimetri eccètera. La vegniva doperada ind la stampanta integrada che la fà anca el mestée de plòtter in del compiuter personál Olivetti P6060, che la gh’aveva on cozzìtt de ceramica fàa su d’ona fila de 5 pont de resistenza elèttrica, che corrispondèven ai 5 colònn stàndard di caratter alfabètich e numéric

Trasferiment tèrmich

Per savenn pussee, varda l'articol Sublimazion tèrmica.

Quèsta tecnologia chì, (ciamada anca "a sublimazión") la ven direttamént de quèlla precedenta, ma inscambi de doprà 'na carta speciàl, la dopera 'na pellìcola de plàstega rivestida de on pimènt che ‘l ven trasferìi in su la carta comùn o su la plàstega per mèzz del calór. A gh’è anca di modèj a colór che doperen quatter pellìcol cont i colór fondamentàj. La risoluzión l’è pussée bassa rispètt ai stampànt a gètt d’inciòster (generalmént la va nò de là di 300 dpi), comunque quèlla risoluzión chì l’è assée de ottegnì di stamp fotografich de alta qualitàa: defàtt l’inciòster el raggiòng la carta in forma gazosa e per quèst el ghe se messeda in manera perfètta de manera de permètt de ottegnì 'na quajsevoeur sfumadura de colór in ògni pixel; inveci i stampànt a gètt d’inciòster, per ottegnì ona quàj sfumadura, i dopèren divèrsi pont per realizzà on ùnegh pixel; ona stampa fotografica raramént la gh’hà ona risoluzión pussée alta de 300 ppi (pixel per pollez), dato che domà con la vista, in pràtega l’è impossibil de riessì a vedè di dettali a ‘na risoluzión pussée alta: in su la stampa a sublimazión, la risoluzión in ppi l'è l'istèssa de quèlla in dpi (pont per pòllez), inscambi in su ona stampa a gètt d’inciòster, cont el realizzàa el pixel per mèzz di divèrsi pont a gh’è besògn financa de 1200 dpi per ‘na risoluzión de 300 ppi. I stamp a sublimazión, de sora maròss hinn pussée de durada rispètt ai stamp a gètt d’inciòster, perché tenden de men al viràgg vèrs el verd.

Braille

Questi màcchinn chì, che doperen nò l'inciòster ma che imprìmmen i sìmbol caratterìstich de l’abecee braille per i òrb ind la carta, gh'hànn ona serie de ponzón mòss d’ona elettrocalamita che sbusen o schisen la carta e inscì creén di pontìtt in di giust posizión grazie ai quàj l’è possìbil de leg el tèst che l'è imprèss cont el doperà el sens del tatto inveci che quèll de la vista.

Per permètt ona lettura còmoda i pontìtt hinn miss a ‘na distanza vun de l’alter semper eguál o comunque a ‘na distánz pòch divèrsa de quèlla standard, donca el parlà de risoluzión de stampa el gh’hà minga de significàa.

Con quèll tipo de stampanta chì l’è possìbil stampà domà i 64 combinazión permettùu cont i 6 pontìtt del Braille, e l’è donca minga possìbil stampà di immàgin o di gràfich elebaoràa. A giogà cont i combinazión di caràtter se pòden fa su di geomtrìj sempliz che servìssen de ornamént, e quèsta l’è ona tècnica doperada per el frontespizi o per marcà el princippi d'on capìitol.

Programmadura

El procèss de stampa el ven gestìi del sistèma operatìv per mèzz d’on dràiver specìfich per ciaschedùn modèll. In su la piattaforma Microsoft Windows l’è possibil stampà di gran quantità de documént con l’aiùtt de progràmm specifich, compàgn del Print Conductor.