Varioeul di simie

Quest articol chì l'è scrivud in lombard, con la Noeuva Ortografia Lombarda

Quell articol chì l'è domà un sbozz. Se violter sii bon de metegh dent un quaicoss pussee, preocupeves minga e provegh. Inscì de havégh un'ideja de tucc i alter sbozz, vardee chinscì.

Ol contegnid de qell articol qé l'è de atualizar.

Al sœmea qe qesta vox qé la g'habie denter dei informazion vegie. Se ta ge rivet, dà-g una sistemada.

El varioeul di simie (ciamad anca in ingles Monkeypox e breviad Mpox) a l'è 'n rari malann spantegad soratut in Africa che 'l se mostra con di sintom compagn, ma de solet pussee linsger, de quei del varioeul, almen in l'om.

L'è ciamad inscì perchè l'è stad descovert in di simie del gener Macaca fascicularis. El vacin del varioeul el sbassa la possibilità de ciapàll del 85% e in di Stat Unid gh'è un vacin aprovad contra la malatia, in Europa e Stat Unid el Tecovirimat l'è aprovad 'me tratament contra i virus compagn de quei del varioeul.

Ghe n'è du clade: el I e 'l II, cont el prim che l'è pussee gram e che, in di sortide in Africa indova che l'è endemich, l'ha vist fina al 10% de mortalità, el segond inveci l'è stad protagonista de l'epidemia del 2022 e la squasi totalità de quei che 'l ciapen infin guarissen.

Riferiment

Alter proget

Wikimedia Commons el gh'ha dent imagin o alter archivi su Varioeul di simie