Velocitaa
Quell articol qì l'è scrivud in Lombard, cond l'ortografia Scriver Lombard. |
In fisega, la velocitaa (simbol: v) l'è la misura del cambiar de modul e direzion de la posizion d'un ojet in mœviment. L'è una grandeza fisega vetoriala: g'è de dovrar tant ol modul come la direzion per definir-la. Ol valor assolut scalar (modul) de la velocitaa l'è la celeritaa (o rapiditaa), quantitaa qe l'è misurada in meter al segond (m/s o m·s−1) in unitaa del Sistema Internazional d'unitaa.
Per esempe, "5 meter per segond" l'è un scalar e mìa un vetor, mentre "5 meter per segond vers est" l'è un vetor.
Ol tass de cambiament de la velocitaa l'è l'acelerazion, qe la descriv come i cambia la celeritaa e la direzion, in relazion al temp.
Velocitaa mediana e istantanea
ModifegaVelocitaa mediana
ModifegaLa velocitaa mediana d'un oject qe l'è dree a mœver-s d'un cert spostament ind el intervall de temp l'è descriita con qesta formula qé:
Plœ precisament:
con vetor de la posizion.
Velocitaa istantanea
ModifegaPer la velocitaa istantanea a 'm dovra la stessa definizion de qella mediana, ma con la condizion . Donca:
çoè la velocitaa l'è la derivada de rispet al temp.