Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.


Le Xanthorrhoeaceae i è 'na famìa de piànte Angiospermae monocotilédone che fà part de l'ùrden de le Asparagales.[1]

Xanthorrhoeaceae
Xanthorrhoea preissii
Classifigazion sientífiga
Regn: Plantae
SubRegn: Tracheobionta
Division: Magnoliophyta
Clas: Liliopsida
Subclassa: Liliidae
Ùrden: Asparagales
Famìa: Xanthorrhoeaceae
Dumortier

Chèsta famìa l'è stàda recunusìda de 'na gran part dei tasònom ma la sò circuscrisiù l'è cambiàda endèl córs del tép [2].

A pàrter del 2009, dòpo stüde e anàlisi filogenétiche, gh'è stat prupunìt e acetàt 'na definisiù làrga de la famìa. La stèsa la töl dét tré cladi che g'ha categurìa tasonòmica de sota-famìa: Hemerocallidoideae, Asphodeloideae e Xanthorrhoeoideae.[3]

La famìa la g'ha 'na distribusiù geogràfica bastàsa grànda, en pó sparnegàda 'ntra i pròpich e le regiù temperàde de la tèra. Divèrse spéci i è cultiàde come ornamentài e vergöne i è cultiàde per i fiùr de tài. Dò spéci del zèner Aloe i è cultiàde per le proprietà cosmétiche e medicinài del gel cuntignìt endèle sò fòie.

Sota-famìa Asphodeloideae Burnett  

Sota-famìa Hemerocallidoideae Lindley  

Sota-famìa Xanthorrhoeoideae M. W. Chase, Reveal & M. F. Fay

Filogenia

Modifega
Xanthorrhoeaceae
Asphodeloideae


Asphodelus



Asphodeline







Eremurus



Trachyandra





Kniphofia



Bulbinella







Bulbine



Jodrellia





Haworthia



Aloe







Xanthorrhoeoideae

Xanthorrhoea



Hemerocallidoideae


Simethis



Hemerocallis





Tricoryne




Corynotheca




Caesia




Arnocrinum




Hensmannia




Stawellia



Johnsonia










Eccremis



Pasithea





Phormium





Geitonoplesium



Agrostocrinum






Stypandra



Rhuacophila





Dianella




Thelionema



Herpolirion











Riferimèncc

Modifega
  1. "Xanthorrhoeaceae" In: Peter F. Stevens (2001 onwards). Angiosperm Phylogeny Website. In: Missouri Botanical Garden Website.
  2. Ole Seberg. 2007. "Xanthorrhoeaceae pages 406-407. In: Vernon H. Heywood, Richard K. Brummitt, Ole Seberg, and Alastair Culham. Flowering Plant Families of the World. Firefly Books: Ontario, Canada.
  3. Chase M. W., Reveal, J. L., Fay, M. F. "A subfamilial classification for the expanded asparagalean families Amaryllidaceae, Asparagaceae and Xanthorrhoeaceae" en Botanical Journal of the Linnean Society, volüm 161, nömer 2, pàgine =132÷136 - Agóst 2009}}

Colegamèncc estèrni

Modifega
 
Wikimedia Commons
al gh'a dent roba culegada a: