Christoph Waltz

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.

Al Christoph Waltz (pronüncia tudèsca: [ˈkrɪstɔf ˈvalts]; Vièna, Austria, 4 da Utóbre 1956) 'l è 'n atùr austrìech. 'L è dientàt famùs per le sò performance an dai film dal Quentin Tarantino Bastàrt sènsa glòria e Django Unchained, anterpretasiù per le quài 'l g'à venzìt apò dù Oscar al migliùr atùr mia protagunìsta e dù Golden Globe al migliùr atùr mia protagunìsta.

Biugrafìa

S-ciàt dal tudèsch Johannes Waltz e da l'austrìega Elisabeth Urbancic, al Christoph al vé da 'na famìglia da persùne che le lauràa bèa 'n dal mùnt dal spetàcol, pararès anfàti che adürütüra i sò bisnóni i éra bèle atùr da teàtre^[1]. Ünìga ecesiù 'l è 'l nóno matèrne Rudolf von Urban, psichiàtra e scritùr.

Cariéra

Dopo ìga stüdiàt recitasiù al Max Reinhardt Seminar da Vièna e al Lee Strasberg Theatre and Film Institute da Nóa York, Waltz al cumìncia la pròpe cariéra mè atùr da teàtre con 'l ezibìse anche 'n evénti e pòst prestigiùs, cùma la Schauspielhaus da Zürìch, al Burgtheater da Vièna e 'l Festival da Salisburgh. La sò cariéra la ciàpa però 'n risvólt püsé televisìf e sinematugràfich, al g'à 'nfàti partecipàt a 'n fràch da produsiù televisìve e film an lengua tudesca.

Ma dóma 'l 2009 'l sarà 'l àn che vedarà la sò cunsacrasiù 'n söl cinéma 'nternasiunàl, gràsie a la pàrt dal culunèl Hans Landa "al caciadùr da giüdèi" 'n dal film Bastàrt sènsa glòria, ndù 'l résita 'n tudèsch, anglés, francés e italià. Per chèla performance ché 'l vegnarà aclamàt da la crìtiga e 'l purtarà a càza 'l prémio da migliùr atùr al Festival da Cannes, 'l Oscar e 'l Golden Globe mè migliùr atùr mia protagunìsta.

An dal 2011 al résita an Carnage dal Roman Polanski e 'n dal film I trì muschetér, an da la pàrt dal Cardinal Richelieu. A la fìne dal 2012 vé fò 'n da le sàle 'l film Django Unchained, andù Waltz al tùrna amò a laurà 'nsèma al Quentin Tarantino. Chèl'interpretasiù ché ga farà véns ü Golden Globe, ü BAFTA (prémio 'nglés püsé prestigiùs per al sìnema) e vü Oscar al migliùr atùr mia protagunìsta.

Éta priàda

Waltz ansèma a la so dóna, la sciùra Judith Holste, ana cüstömìsta tudèsca. Academy Awards, 2010.

Waltz, da madrelèngua tudèsca, 'l pàrla pò 'nglés e francés a 'n lièl aansàt. Al pàrla anche 'l italià 'n Bastàrt sènsa glòria, ma 'ntervistàt al g'à dìt che 'n realtà 'l è mia bù da parlàl^[2]. Al sa dùpia 'n per lü 'n da le versiù tudèsche dai sò film.

Waltz, che 'l s'è spuzàt dù vólte, al g'à ìt trì fiói, dù màs-cc e 'na fèmena dal prìm matrimòne e pò 'na bagàia dal secùnt^[3]. Ü dai sò s-ciàt 'l è 'n rabì e 'l vìf an Israel.

Al dé d'ancó Waltz 'l vìf tra Berlì e Los Angeles ansèma a la sò famìglia^[4].

Nasiunalità

Waltz, sicóme 'l è nasìt a Vièna da pàdre tudèsch, 'l è citadì da la Germània per derìto da nàsita^[5], ma 'l g'à ciapàt la citadinànsa austrìega dóma 'n dal 2010^[6]. Antervistàt, a la dumànda se 'l sa sentìa püsé tudèsch o austrìech, Waltz al g'à respundìt isé:

	«Só nasìt a Vièna, cresìt a Vièna, andàt a scóla a Vièna, laureàt a Vièna, g'ó stüdiàt a Vièna, cuminciàt a resità a Vièna – e g'aarès amò 'n quài laùre che ma léga a Vièna. Póde vès püsé austrìech da cuzé?^[7]»

	«Mé só mia tudèsch, só austrìech. E nuàltre austrìech g'óm an sénso da 'l umorìsmo che 'l è meraviùs. I tudèsch anvéce, mia tànt.»
	(Antervìsta al Cristofèn Waltz dal Saturday Night Live, 2013^[8].)

Filmugrafìa parsiàl

Kopfstand, regia di Ernst Josef Lauscher (1981)
Feuer und Schwert - Die Legende von Tristan und Isolde, regìa dal Veith von Furstenberg (1982)
Wahnfried, regìa dal Peter Patzak (1986)
Püsé svèlt da la lùs (Quicker Than the Eye), regìa dal Nicolas Gessner (1989)
Ìda per ìda - Maximilian Kolbe (Zycie za zycie - Maksymilian Kolbe), regìa dal Krzysztof Zanussi (1991)
St. Petri Schnee, regìa dal Peter Patzak (1991)
Ein Anfang von etwas, regìa dal Nikolaus Leytner (1994)
Al cumisàre Rex, epizót 3x06 (1996)
Fredèl dal nòst Signùr (Our God's Brother), regìa dal Krzysztof Zanussi (1997)
Sieben Monde, regìa dal Peter Fratzscher (1998)
Das merkwurdige Verhalten geschlechtsreifer Grossstadter zur Paarungszeit, regìa dal Marc Rothemund (1998)
Die Braut, regìa dal Egon Gunther (1999)
Queen's Messenger, regìa dal Mark Roper (2000)
Ordinary Decent Criminal, regìa dal Thaddeus O'Sullivan (2000)
Falling Rocks, regìa da Peter Keglevic (2000)
She, regìa da Timothy Bond (2001)
Death, Deceit & Destiny Aboard the Orient Express, regìa da Mark Roper (2001)
Der alte Affe Angst, regìa da Oskar Roehler (2003)
Schussangst, regìa da Dito Tsintsadze (2003)
Herr Lehmann, regìa da Leander Haussmann (2003)
Dorian, regìa da 'l Allan A. Goldstein (2004)
Lapislazuli - Im Auge des Baren, regìa dal Wolfgang Murnberger (2006)
Bastàrt sénsa gloréa (Inglourious Basterds), regìa dal Quentin Tarantino (2009)
The Green Hornet, regìa dal Michel Gondry (2011)
Come l'acqua per gli elefanti (Water for Elephants), regìa dal Francis Lawrence (2011)
I trì muscheter (The Three Musketeers), regìa dal Paul W.S. Anderson (2011)
Carnage, regìa dal Roman Polanski (2011)
Django Unchained, regìa dal Quentin Tarantino (2012)
Epic, regìa dal Chris Wedge (2013) – nóma la ùs

Prémi

Prémio Oscar

2010 - Migliùr atùr mia protagunìsta per Bastàrt sènsa glòria
2013 - Migliùr atùr mia protagunìsta per Django Unchained

Golden Globe

2010 - Migliùr atùr mia protagunìsta per "Bastàrt sènsa glòria"
2013 - Migliùr atùr mia protagunìsta per "Django Unchained"

Prémio BAFTA

2009 - Migliùr atùr mia protagunìsta per "Bastàrt sènsa glòria"
2012 - Migliùr atùr mia protagunìsta per "Django Unchained"

Festival di Cannes

2009 - Migliùr atùr mia protagunìsta per "Bastàrt sènsa glòria"

Nòte

↑ Lim, Dennis (12 August 2009). "‘Inglourious’ Actor Tastes the Glory". New York Times. Retrieved 21 August 2009
↑ Billington, Alex (2009-08-20). "Interview: Col. Hans 'The Jew Hunter' Landa – Christoph Waltz". First Showing. Retrieved 28 August 2009.
↑ Freydkin, Donna (26 January 2010). "At long last, movie stardom shines on Christoph Waltz". USA Today.
↑ Prufìl dal Cristofèn Waltz sö globalpost.com.
↑ "Waltz to become Austrian citizen". Wiener Zeitung Online. 26 August 2010. Retrieved 24 February 2013.
↑ (21 January 2011). "Waltz fühlt sich definitiv als Österreicher – Boulevard". Arqiviad qé: [1] Focus.de
↑ "Waltz to become an Austrian citizen". 26 August 2010.
↑ http://www.spiegel.de/kultur/kino/christoph-waltz-in-us-kultsendung-saturday-night-live-a-884139.html

Culegamént da fóra

Pagìna dal Christoph Waltz an sö 'l Internet Movie Database.

[1] Lim, Dennis (12 August 2009). "‘Inglourious’ Actor Tastes the Glory". New York Times. Retrieved 21 August 2009

[2] Billington, Alex (2009-08-20). "Interview: Col. Hans 'The Jew Hunter' Landa – Christoph Waltz". First Showing. Retrieved 28 August 2009.

[3] Freydkin, Donna (26 January 2010). "At long last, movie stardom shines on Christoph Waltz". USA Today.

[4] Prufìl dal Cristofèn Waltz sö globalpost.com.

[5] "Waltz to become Austrian citizen". Wiener Zeitung Online. 26 August 2010. Retrieved 24 February 2013.

[6] (21 January 2011). "Waltz fühlt sich definitiv als Österreicher – Boulevard". Arqiviad qé: [1] Focus.de

[7] "Waltz to become an Austrian citizen". 26 August 2010.

[8] ttp://www.spiegel.de/kultur/kino/christoph-waltz-in-us-kultsendung-saturday-night-live-a-884139.html

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]