2010

ÒCIO: chèla pàgina ché l'è scrìcia 'n piö manére de Lumbàrt

ATENZIUN: quela pagina chì l'è scrita in püssee d'una variant del Lumbard.

L'ONU l'à decidìt che 'l 2010 l'è l'àn internasiunàl de la Biodiersità.

Gh'è söcedìt

Zenér

• 12 de Zenér - Ü teremòt del 7 grado de la scala Richter, a i ure 16.53 l'à culpìt l'ìzola de Haiti e sura de töt la capitàl Port-au-Prince.

Fevrér

• 18 de Fevrér - Ol Presidènt di Stacc Ünìcc, Barack Obama l'à 'ncontràt a la Cà Bianca ol Dalai Lama la güida del Tibet e de töcc i Büdisti. La Cina l'à protestàt 'n manéra üficiàl.

• 23 de Fevrér - In del cör de la nòcc ergü mia identificàt l’à facc ‘ndà dét in del fiöm Làmber miliù de lìter de idrocarbür da la Lombarda Petroli a Munscia. Ol petròle l’è pò pasàt in del Pò, ma l’è stacc fermàt prima de rià al delta, ‘n töte i manére l’è stacc ü dizàstr ambientàl.

• 27 de Fevrér - Ü teremòt de 8,8 gradi de la scala Richter, l'à culpìt ol Cile e töt ol Pacìfech meridiunàl. L'epicèntr l'éra di bande de la sità de Conception e i mórcc i è piö de 800.

• 27 de Fevrér - Ol Giuliano Razzoli, a i Ulimpìadi d’Invèren de Vancuver in Canada, l’à enzìt la medàia d’ór in del islàlom speciàl denàcc al Ivica Kostelic, segónt, e al André Myhrer, tèrs.

Mars

• 20 de Mars - ol coridùr de bici Óscar Freire l' vèns la Milà San Remu, segónt ol Tom Boonen tèrs ol Alesànder Petacchi.

• 21 de Mars - ol presidènt di Stacc Ünìcc, ol Barack Obama l' ghe rìa a fà aproà la sò rifórma de la sanità. La sanidaa in Ameriga la resta a bun cünt privada, ma i dit de asicüraziun poden pü refütà de assicürà la gent che la gh'ha di "pre-existing conditions", ciuè "cundiziun (medegh) pre-esistent". Pö l'assicüraziun la vegnaraa ubligatoria e se vün 'l ghe l'ha no 'l gh'ha de pagà 700 dolar a la finn de l'ann. Però 'l guerna 'l ghe daraa una man e 'n pagaraa un tuchelin a quij che gh'hann pocch danee.

• 29 de Mars - a Mosca dò dòne i se fà saltà 'n aria in del metró a l'ura de pónta e i fà 38 mórcc e piö de sènto ferìcc; se pènsa che i sìes teroréscc del Caucaso.

• 29 de Mars - a i elesiù regiunàle de la Lombardéa ol Robèrt Formigù 'l vèns cóntra 'l Filipo Penati e 'l diènta, per la quarta ólta, goernadùr de la regiù.

• 29 de Mars - in Iraq, a Mossul, öna bómba tiràda contra öna famèa de cristià la cópa ü s-cetì.

• 29 de Mars - ol presidènt di Stacc Ünìcc, ol Barack Obama, l'à anünciàt che l' permeterà de turnerà a trielà in del mar per sircà 'l petròle.

Avrìl

• 8 de Avrìl - ol presidènt di Stacc Ünìcc, ol Barack Obama e 'l presidènt de la Rüsia, ol Dmitrij Anatol'evič Medvedev i firma a Praga ol tratàt Start 2 per ol dizàrm nücleàr.

• 10 de Avrìl - L'aereoplà del presidènt de la Polònia l' se schiànta a tèra intàt che l' sircàa de aterà a l'areopórt de Smolensk in Rüsia: i mör ol presidènt de la Polònia, Lech Kaczyński, la sò moér Maria, ol capo de stat magiùr de l'ezèrcit Franciszek Gagor, el vice minìstro di èsteri Andrzej Kremer, ol goernadùr de la banca centràl polàca Slawomir Skrzypek, e töta la delegasiù üficiàla che l'ìa dré a 'ndà a Katyń per prezensià a i selebrasiù 'n memoria de la stràge soviètega de polàch per mà de Stalin.

• 11 d'Avril - El pilota Mattia Pasini el dà un'intervista ins Italia 1 cumpletament in lengua Emiliana-Rumagnöla. L'è vön di puchissim esempi de üsagg d'una lengua regiunala ins una television italiana.

• 12 d'Avril - Ol tréno Mals - Meran de la Sad partìt a i 8.20 l'è restàt sóta öna frana e l'è finìt fò di binàre: i mórcc i è 9 e i ferìcc 28. (Articul Prinzipal)

• 14 d'Avril - Teremòt in Cina de 7,2 gradi de la scala Richter piö de méla mórcc.
• 14 de Avrìl e dé seguèncc - Ol vülcà che l'se tróa sóta ‘l giasèr Eyjafallajokull in Islanda l’à tacàt a erütà de bröt e l’à bötàt fò öna nìola de sènder isé granda che ‘l tràfech aèreo l’è stai fermàt in mèza Eüròpa, a partì prima dal nòrt Eüròpa prima per rià pò fina al cèntro e süd Eüròpa in di dè dòpo.

• 16 de Avrìl - Semper per la nìola de sènder del vülcà islandés i è stai scancalàcc di gùi pò da l’areopòrt de Enésia 53 pò da l'areopòrt de Öre al Sère e di 28.000 gùi giurnalìer che se fà ‘n Eüròpa i n’è partìcc dóma 11.000, i óter i è stai töcc scancelàcc.

• 18 de Avrìl - Töt o spàsio aèreo de la Al Padana e de mèza Eüròpa l'è stai seràt fò per la nìola de sènder.

• 18 de Avrìl - I se té i fünerài del presidènt polàch Lech Kaczyński, ma tace capi de stat i ghe ria mia a èsga per la nìola de sènder del vülcà islandés che i permèt mia a i aèrei de gulà.

• 19 de Avrìl - Melér e melér de persune blocade da dè e dé in di areopòrt de töta Eüròpa i sirca de partì o de turnà a cà co la coriera o col tréno. La Gran Bretagna la möf tri naf de guèra per indà a ciapà i sò citadini che i è restài blocàcc in Fransa e Spagna.

• 22 de Avrìl - In del Gólf del Mèsico la s-ciòpa fò öna piatafùrma per ol petròle ciamada Deepwater Horizon de la società Transocean, ólta 122 méter che la se tróa a 50 chilòmeter da i còste de la Lüisiana. I mör öndes perùne e l'è ü di piö bröcc dizàster ambientài che ghe sìes mai capitàcc, dezà che per dé e dé s'ghe rìa mia a fermà 'l petròle che sènsa piö la piatafùrma 'l vé fò desperlü 'n del mar compàgn de l'aqua de ü tübo restàt sènsa 'l sò rübinèt. Per fermà 'l petròle prima che l' rie 'nfina sö i còste del la Lüisiàna se próa ach a daga föch.

• 27 de Avrìl - La Standard & Poors la sbàsa ol rating del dèbet di stacc de la Grécia e del Portogàl e i cròla töte i bórse del mónt.

• 28 de Avrìl - La Standard & Poors la sbàsa ach ol rating del dèbet de la Spagna da AA+ a AA e töte i bórse del mónt i và zó amò tùrna; la crès la pùra che la crisi de la Grécia la contàgie sö töcc.

• 29 de Avrìl - La canceliéra todèsca, la Angela Merkel, dòpo i 'ncontràt ol presidènt del FMI l'à finalmènt decidìt de ötà e de prestàga di palànche, 'nsèma a töcc i óter paìs de l'Eüròpa e la FMI, la Grécia: la bórsa de Atene la sèra fò con ü +7%.

Mas

I Alpì piemuntès che i sfìla per Bèrghem

• 1 de Mas - A Nöa York l' falés ün atentàt a Time Square, 'ndóe öna machina 'mbutìda de esplosìf la é troàda e disinescàda prima che la pöde saltà 'n aria.

• 2 de Mas - Ol Papa Benedictus XVI l' và 'n pelegrinàg a Türì per la ostensiù de la Sacra Sindone.

• 4 de Mas - Claudio Scajola l' rasègna le dimisiù da minìster del laùr del IV goèrno Berlusconi. Ol sò ministér l' sarà ciapàt ad interim pròpe dal Presidènt del Consèi italià.

• 5 de Mas - In Grécia sciòpero generàl de töcc i lauradùr che i và 'n piasa a protestà cóntra i mizüre del Goèrno che l' sìrca de salvà l' paìs dal falimènt e per fal l'à teàt i stipèndi di statài e liberalizàt i licensiamèncc in del setùr privàt. La zét la sìrca de 'ndà dét in del Parlamènt e i se pìca co la polisìa. Öna quach manifestàncc col müs iscondìt i ghe dà l'asàlt a la filiàl de öna bànca e i ghe tìra dèt ach di molotof: tri dipendèncc de la bànca i mör dét in del föch.

• 5 de Mas - A Roma l'Inter là èns la finàl de la Còpa Itàlia cóntra la Roma per 1 a 0, gol in del prim tép del Diego Milito. La Roma la fenés i 10, dezà che 'l Francesco Totti l' ciàpa 'l cartelì rós per ìga dacc ü gran pesadù al Mario Balotèl.

• 6 de Mas - Elesiù 'n Gran Bretagna, i vèns i Tory, i Conservadùr del David Cameron, che i ria a 305 sègi, ma i ghe rìa mia a ìga ol 50% piö ü di sègi per pödì goernà desperlùr, ol parlamènt l' rèsta isé "hung", che 'l völ dì "tacàt vià per aria", manéra de dì che gh'è nisü che l' pöl goernà desperlü e i è töi lè che i spéta de capì chèl che l' söcederà.

• 6 de Mas - Ol parlamènt de la Grécia l'vóta a faùr di poredimèncc del goèrno che i sirca de salvà 'l paìs dal falimènt.

• 6 de Mas - Ol Dow Jones e 'l Nasdaq, per la pura che i dèbecc de la Grécia i tire dét in di fastöde töcc i paìs de l'Eüròpa, i pèrt ol 3,5%, ma a ün ura de la fì i perdìa adiritüra 'l 9%; se pènsa però che ghe sìes stacc ün erùr del compiuter o ün erùr de quach operadùr che i à sbaiàt a mèt dèt ün ùrden.

• 7, 8 e 9 de Mas - Adünada di Alpì nömer 83 a Bèrghem; 500.000 alpì i à sfilàt da i 9 de matina a i 9 e mèsa de sira 'n mès a la zét töta 'n fèsta.

• 8 de Mas - L' part ol Giro d'Italia nömer 93 da Amsterdam col "Crono Prologo".

• 8 e 9 de Mas - Dopo che la speculasiù internasiunàla la metìt sóta atàch i stacc de l'Eüròpa e i gràne de la Grécia i rés-cia de tirà dét 'n di fastöde töta l'Eüròpa i capi de stat e i minìster di finanse i laurà dù dé per riàga a 'ndà decórde e i per das de fà töcc 'nsèma per tègn sö l'Eüro e i stacc piö 'ndebitàcc.

• 11 de Mas - I Borse i fà fèsta, dòpo che i capi de stat e i minìster di finanse de l'Eüròpa i è 'ndàcc decórde: Milà la sèra fò adiritüra con ü +11,28%.

• 11 - 12 de Mas - Ol Papa Benedictus XVI 'l và pelegrì 'n Portogàl per visità la Madóna de Fatima.

• 12 de Mas - L' burla zó ün aeroplà 'n Libia, 103 i mórcc e l' s'è salvàt adóma ü s-cèt olandés.

• 12 de Mas - 'l Altetico Madrid l' vèns la prima finàl de la Eüropa League cóntra 'l Fulham per 2 a 1 a i tép süplementàr: gol de Diego Forlan (Atletico) e de Davies (Fulham) in del prim tép e gol finàl in del segónt tép süplementàr amò del Diego Forlan.

• 16 de Mas - L'Inter la èns l'öltima partìda del Campiunàt 2009 - 2010 a Siéna per ü a zéro cóntra 'l Siéna, gol del Diego Milito, e la èns ol campiunàt italià con 82 póncc, segónda la Roma con 80. I và 'n Còpa di Campiù ach ol A.C. Milan e la Sampdòria. 'n B menimà i fenés ol Siena, Ol Liórn e l'Atalanta.

• 22 de Mas - L'Inter la èns al Bernabeu de Madrid la Còpa di Campiù cóntra 'l Bayern Munchen, con dò gòal del Diego Milito.

• 30 de Mas - Ol coridùr de bici de Varés Ivan Basso l' vèns ol Giro 2010 che partìt de Amsterdam l'8 de Mas l' fenés a Verùna.

• 30 de Mas - L' fenés ol campiunàt de Serie B, Lecce e Cesena söbet in Serie A, Salernitana, Gallipoli e Mantova söbet in Serie A; Brescia, Sassuolo, Torino e Cittadella i và a i play off, menimà Triestina e Padova i và a i play out.

• 31 de Mas - In de la nòcc di ativìsti filo palestinés e di pacifisti i sirca de foorsà 'l blòch de Israél sö Gaza. Sö trè bàrche i part da la Türchia e i sìrca de rià via mar a Gaza e portà di gèner de prima necesità, ma la marìna de Israél la ghe à cóntra i repàrcc speciài i ràmpa sö sö i bàrche e l'is-ciòpa fò öna batàia, i mör di pacifisti e töt ol mónt l' se lamènta con Israél.

Zögn

• 4 de Zögn - L’vé copàt ‘n Türchìa 'l vèscof lumbàrt Luigi Padovese;

• 5 de Zögn - La Padania la èns la finàl cóntra 'l Kurdistan per 1 - 0 e isé la èns l'edisiù nömer 4 de la Viva World Cup, zögàda a Gozo. La Padania l'è campiù del mónt per la tèrsa ólta.

• 5 de Zögn - Ol Valentino Rossi l’ s’è rómp öna gàmba ‘n di próe lìbere del sàbat matina al Mugèlo;

• 09 de Zögn - Elesiù in di Paìs Bas, i vèns i Liberài (VVD) del Mark Rutte che i rìa prim con dóma ü sègio denàcc a i Socialìst del Job Cohen, ex sìndech de Amsterdam, ma sura de töt l'à enzìt ol Geert Wilders e 'l sò partìt anti islàmech, ol PVV che l'è dientàt ol tèrs partìt del paìs. Menimà l'è 'ndàcia pròpe mal a i Cristià Democràtech del Jan Peter Balkenende, ex capo del goèrno che l' s'éra apéna dimetìt che i è pasàcc da 41 a 21 pòst in parlamènt. Chès-ce i risültàcc: 1) V.V.D.; da 22 a 31 pòst col 20.06%; 2) PvdA da 33 a 30 pòst col 20%; 3) PVV da 9 a 24 pòst col 16%; 4) CDA da 41 a 21 pòst col 14%; 5) SP da 25 a 15 pòst col 10%; 6) GroenLinks da 7 a 10 pòst col 6.6%; 7) D66 da 3 a 10 pòst col 6.6%; 8) ChristenUnie da 6 a 5 pòst col 3.3%;

• 11 de Zögn - I è cüminsàcc i Mondià de Fùbal in Süd Áfriga, la prima partida l'è pròpe Süd Áfriga - Mèsico, finìda 1 a 1.

• 13 de Zögn - Elesiù 'n Bèlgio. In di Fiandré ol prim partìt l'è la Nöa Aleànsa Fiamìnga (N-VA), ol partìt del Bart De Wever. La Nöa Aleànsa Fiamìnga la öl la secesiù di Fiàndre e gh'è la pusibilità che 'l Bèlgio l' se divide 'n dù: Fiàndre e Valònia.

• 18 de Zögn (e dé dòpo): l'è numinàt Minìstro del Federalìs, tra i döbe de la Léga Nòrt, 'l Aldo Brancher esponènt del PDL. Söbet ol nöf minìstro l' domànda 'l legìtimo 'mpedimènt per rimandà i procès 'ndo che l' gh'à de comparì. Dòpo i polémighe nasìde 'ntùren a chèsta situasiù e dòpo che 'l Presidènt de la Repübliga l'à dìcc che l'éra mia ü laùr giöst, ol Brancher l' renüncia al legìtimo 'mpedimènt.

• 24 de Zögn - Dòpo dù pàri de fìla col Paraguay (1 - 1) e co la Nöa Zelànda (1 -1), la nasiunàl de balù italiana la pèrt co la Sloàchia per 3 a 2 e la tùrna a cà sènsa riàga a pasà ‘l girù eliminatòre ‘ndo che la rìa adiritüra öltima: Paraguay 5, Sloàchia 4, Nöa Zelànda 3, Italia 2.

• 24 de Zögn - Ol Masimo Tartaglia l'è asòlt co la giustificasiù che l'éra mia bù de ragiunà 'n del momènt che l'à tiràt la statüìna söl müs al Berluscù.

• 28 de Zögn: Ol Pietro Taricone, óm de spetàcol e atùr italià, l' mör in de la nòcc dòpo ìga üt ün incidènt col paracadüte.

• 29 de Zögn - Ol Marcello Dell'Utri, senatùr del PDL e cofondadùr de Fórsa Itàlia, l'è condanàt in Apèl dal tribünàl de Palèrm a sèt agn de galéra per concórs estèrn in asociasiù mafiùza (periodo fin al 1992); l'avrès tratàt pò co la mafia per ès ötàt o mia ostacolàt in di afàre econòmech (supermercàcc e antène tv). Asolüsiù per i facc dòpo ol 1992, cioè da l'acüza de ès istàcc ol legàm tra mafia e politega, per ès piö precìs tra mafia e Fòrsa Itàlia, asolüsiù dezà che il fatto non sussiste che l' völ dì che chès-ce laùr i è mai söcedìt.

Löi

• 3 de Löi: da Rotterdam 'n di Paìs Bas l' pàrt ol Tour de France nömer 96 e l' pròlogo l'è enzìt dal coridùr sguìser Fabian Cancellara.

• 4 de Löi: endèle elesiù 'n Polònia, 'l vèns ol Bronisław Komorowski, candidàt cóntra ol Jarosław Kaczyński, fradèl del presidènt mórt a Smolensk en avrìl.

• 5 de Löi: ol minìstro del Federalìsmo Aldo Brancher, en tribünal, el dis de ülì rasegnà le sò dimisiù.

• 10 de Löi: Uruguay e Germània i zöga la finàl per ol tèrs e quart pòst di Campiunàcc del Mónt de fùbal - Süd Africa 2010. La èns la Germania per 3 a 2.

• 11 de Löi: Spagna e Olànda i zöga la finàl di Campiunàcc del Mónt de fùbal - Süd Africa 2010. La èns la Spagna per 1 a 0 a i tép suplementàr con ü goal de Andrés Iniesta.

• 18 de Löi: dòpo l'incidènt ol Valentino Rossi l' tùrna a cór con d'ü ciót in de la gàmba e l' rìa quàrt al Gran Premio de Germània söl circuìto del Sachsenring, dré al Dani Pedrosa, prim, al Jorge Lorenzo, segónt, e al Casey Stoner, tèrs.

• 25 de Löi: l' fenés ol Tour de France 2010, 'l Alberto Contador l' rìa a Parigi co la màglia zàlda el' vèns ol sò tèrso Tour, segónt ol Andy Schleck e tèrs ol Denis Menchov.

Aóst

• Del prim de Aust l'è scumenzaa l'insci ciamaa SWIFT": un prugrama che'l revarda la trasmissiun forzada ai servizzi federaj segret american di infurmaziun in sü i cünt in banca (e di so detentur) de tücc quij che viven in de l'EU. El Jan Korte, representant del partii pulitegh tudesch Die Linke l'ha ciamaa "un nöf scandal perpetraa de la rugansa americana ai dagn de la gent üropeja".

• 04 de Aóst: ol presidènt de l'Iran, Mahmoud Ahmadinejad, l' iscàpa a ün atentàt di bande de la sità de Hamadan sènsa fas gna 'mpó de mal.

• 07 de Aóst: i Talebà i fà saì de ì copàt ol dé prima 9 "misiunare cristià". I persune copàde i éra 8 dutùr, öna dutùra todèsca, öna dutùra 'nglésa e 6 dutùr americà, 5 òmegn e 1 dòna, piö ü tradutùr afgà. I dutùr, che i éra di volontàre del la International Assistance Mission, i éra 'ndàcc a cürà di persùne in del Nuristan ciamàcc da la zét del pòst e finìt l'intervènt i éra dré che i turnàa a Kabùl, quando i è stai ciapàcc da i Talebà che i à metìcc in fìla, i gh'à sbaràt e i gh'à robàt töt. S'è salvàt adóma ü di dù tradutùr afgà, dezà che 'l s'è metìt a uzà che l'ìa müsülmà e l'à tacàt a recità 'l Corano, menimà gh'è stài negót de fà per i dutùr che i gh'à üt la "cólpa" de portàs dré di Bibie.

• 19 de Aóst: dòpo 7 agn de guèra i öltem soldàcc americà mandàcc in Iraq per combàt i làsa 'l paìs e i tùrna a cà; i è partìcc piö de dès dé prima del dé stabilìt che l'éra 'l 31 de Aóst, 'n töte i manére i rèsta 'n del paìs amò 50.000 soldàcc americà che i è mia lé per combàt ma per insegnàga a combàt a i soldàcc de l'ezèrcito irachéno.

• 21 de Aóst: l'Inter la èns, a San Sir la Süper Còpa Italiana còntra la A.S. Roma, per 3 a 1.

• 27 de Aóst: l'Atletico Madrid l'vèns la Süper Còpa Eüropéa còntra la Inter, per 2 a 0.

Setèmber

• 5 de Setèmber: ol pilòta giapunés de Moto2, Shoya Tomizawa 'l pèrt ol contròl de la sò mòto e 'l vé 'nvestìt da dù óter pilòti, ol Scott Redding e 'l Alex De Angelis in de la gara de Misano Adriatico; portàt in ospedàl 'l mör de lé a póch.

• 19 de Setèmber: ol Papa Benedèt XVI l’ l’ lümìna beàt ol cardinàl John Henry Newman a Rednal.

Utùer

• 10 de Utùer - söl circuìto de Sepang in Malesia ol Jorge Lorenzo l' rìa tèrs e l' diènta campiù del mónt de Moto Gp.
• 12 de Utùer - i scomìncia le uperasiù de sucùrs che i portarà 'n süperfìce i 33 minadùr restàcc sòta 700 meter de profondità per 69 dé 'ndèna minéra 'n Cìle.
• 31 de Utùer - Dilma Vana Rousseff del Partìt di Laoradùr (Partido dos Trabalhadores, PT) la èns ol balotàgio di elesiù presidensiài 'n Brazìl col 55% e la ciapa 'l pòst del Luiz Inácio Lula da Silva.

Noèmber

• 3 de Noèmber - Söl circuìto de Interlagos in Brazìl la Red Bull la èns per la prima ólta 'l campiunàt del mónt a squadre de Formula 1.
• 3 de Noèmber - Asia Bibi, dòna pakistana de religiù cristiàna e màder de 5 is-cècc l'è condànda a mòrt per blasfemia dòpo ès istàcia mètida 'n galéra nel Zögn del 2009.
• 14 de Noèmber - Söl circuìto de Abu Dhabi in di Emiràcc Àrabi Ünìcc ol Sebastian Vettel pilòta de la Red Bull l' vèns la gara e 'l diènta per la prima ólta 'l campiù del mónt de Formula 1 e co i sò 23 agn 'l diènta 'l piö zùen campiù del mónt de Formula 1
• 24 de Noèmber - Al Cairo cristià còpti d'öna banda, polisiòcc e müsülmà de l'ótra i sé pica in di strade de la sità, dòpo che i aütorità i à fermàt la costrüsiù d'öna cèza, l' mör ü s-cèt cristià de 19 agn.

• 26 de Noèmber - La sparés da Brembàt de Sura öna s-cèta de 13 agn de nòm Yara Gambirasio.
• 28 de Noèmber - In Sguìsera l'è aproàt col 52,9 % de sé ü referèndum che l' rènt obigatòre casà vià dal paìs töi chèi che i forestér che i è stài condanàcc per ü reàt penàl.
• 28 de Noèmber - Elesiù 'n Catalògna, l' vèns ol partìt nasiunalést CIU guidàt dal Artur Mas con 62 ségi sö 135 del parlamènt català.

Dezèmber

• 11 de Dezèmber - A Stocólma, ün integralést islàmech l' se fà saltà 'n ària in del cör de la sità tra la zét che la gira i negòse per i regài del Nedàl, ma l'atentàt l'falès e l'mör adóma l'atentadùr. In de la rivendicasiù gh'è di minacé per la Svésia, dezà che l'à fai negóta cóntra ü dizegnadùr de vignète che, segónt i 'ntegralèsch islàmech, l'à ofendìt la sò religù de lur.

• 14 de Dezèmber - A Roma se óta la sfidücia al Goèrno Berlüscù: a la Camera i vóta cóntra 'l goèrno 'n 311, menimà i vóta per ol goèrno 'n 314 e 2 i vóta mia, al Senàt i vóta cóntra 'l goèrno 'n 135, menimà i vóta per ol goèrno 'n 162 e 11 i vóta mia: ol goèrno l'gh'è rià isé a ìga la fidücia dal Parlamènt.

Chi gh'è mórt

• 8 de Mars - Ol Tonino Carino giurnalìsta sportìf de la Rai.

• 3 de Avrìl - Ol Maurizio Mosca giurnalìsta sportìf de la Gazzetta e de la televisiù.
• 8 de Avrìl - Ol Malcolm McLaren, produtùr discogràfech, müzicista e manager di Sex Pistols nasìt in del 1946.
• 10 de Avrìl - Ol presidènt de la Polònia, Lech Kaczyński, la sò moér ol capo de stat magiùr de l'ezèrcit Franciszek Gagor, el vice minìstro di èsteri Andrzej Kremer, ol goernadùr de la banca centràl polàca Slawomir Skrzypek in d'ü dizàster aèreo a l'areopórt de Smolensk in Rüsia.
• 15 de Avrìl - Ol Raimondo Vianello atùr e condutùr televizìf.

• 3 de Zögn - Ol Monsignùr Luigi Padovese, vèscof lumbàrt de la Céza Catòlega.
• 4 de Zögn - Ol Carmélo Francia, poéta e gramàtech del Dücàt de Piassa Puntida.
• 29 de Zögn - Ol Pietro Taricone, atùr e concorènt del prim Grande Fratello.

• 16 de Löi - Ol Mino Damato, giurnalìsta e condutùrt de la televisiù.

• 17 de Aóst - Ol Francesco Cossiga, presidènt, capo de goèrno e minìster de la Repüblica Italiana.

• 5 de Setèmber - Ol Shoya Tomizawa, pilòta giapunés de Moto2.
• 21 de Setèmber - La Sandra Mondaini, atrìce e moér del Raimondo Vianello.
• 29 de Setèmber - Ol Vincenzo Crocitti, atùr.
• 30 de Setèmber - Ol Tony Curtis, atùr americà.

• 27 de Utùer - Ol Néstor Carlos Kirchner, ex presidènt de l'Argentina.

• 11 de Noèmber a Los Angeles - Agostino de Laurentiis, ciamàt Dino, produtùr cinematogràfech.
• 11 de Noèmber - Leslie Nielsen, atùr americà.
• 11 de Noèmber - Mario Monicelli, regìsta toscà.

• 18 de Dezèmber - Blake Edwards, regìsta americà, Oscar a la cariéra, famùs per i sò film compàgn de Breakfast at Tiffany's (colasiù da Tiffany), Hollywood Party e sura de töt chèi de la Pantéra Ròza.
• 18 de Dezèmber - Tommaso Padoa Schioppa economista e ex minìster del Goèrno Prodi.
• 21 de Dezèmber - Enzo Bearzot, alenadùr de la squàdra de balù de l'Itàlia che 'n del 1982 l'à enzìt ol Campiunàt del Mónt de Fùbal.