Cróm

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.

El cróm l'è 'n elemènt chìmich enserìt endèla tàola periòdica dei elemèncc col sìmbol Cr. El g'ha nömer atòmich 24, che völ dì che 'l nùcleo de 'n àtom de cróm el g'ha 24 prutù. L'è 'n metàl de tranzisiù de culùr gris löster arzentàt, che pöl ensomeàsen en pó al aciàio. L'è dür ma fràgil, mìa fàcil de coróder. L'è dopràt en metalurgìa pròpe per le sò caraterìstiche de rezistènsa a la curuziù e de brilantèsa.

Cromo
24 Cr                                                                                                                                                                                                                                                               vanadio ← cromo → manganese
Aspèt
Aspèt de l'elemènt metal arzentàt
Generalità
Nòm, sìmbol, nömer atòmich	cromo, Cr, 24
Serie	Metài de tranzisiù
Grupo, periot, bloch	6 (VIB), 4, d
Densità	7 140 kg/m³
Dürèsa	8,5
Configürasiù dei eletrù	Configürasiù dei eletrù
Proprietà atomiche
Peso atòmich	51,9961
Ragio atòmich (calc.)	140 (166) pm
Ragio covalènt	127 pm
Configürasiù dei eletrù	[Ar]3d54s1
e− per leèl energétich	2, 8, 13, 1
Stàcc de osidasiù	6,3,2 (acido forte)
Strütüra cristalìna	cübica a còrp centràt
Proprietà fìziche
Stat de la matéria	solido
Pont de füziù	2 130 K (1 857 °C)
Pont de ebulisiù	2 945 K (2 672 °C)
Volüm molàr	7,23 × 10−6 m³/mol
Entalpia vapurizasiù	344,3 kJ/mol
Calùr de füziù	16,9 kJ/mol
Tensiù de vapùr	990 Pa a 2 130 K
Velocità del suono	5 940 m/s a 293,15 K
Otre proprietà
Nömer CAS	Modell:CAS
Eletronegatività	1,66 (scala de Pauling)
Calùr specìfich	450 J/(kg·K)
Condücibilità elètrica	× 10Modell:Val/delimitnum S/m
Condücibilità tèrmica	93,7 W/(m·K)
Energia de prìma iunizasiù	652,9 kJ/mol
En. de segónda iunizasiù	1 590,6 kJ/mol
En. de tèrsa iunizasiù	2 987 kJ/mol
En. de quàrta iunizasiù	4 743 kJ/mol
Energia de quìnta iunizasiù	6 702 kJ/mol
En. de sèsta iunizasiù	8 744,9 kJ/mol
Izòtop piö stàbii
iso NA TD DM DE DP 50Cr sintetico  × 10Modell:Val/delimitnum anni ε 50Ti 51Cr sintetico 27,7025 giorni ε 0,753 51V 52Cr 83,789% Cr è stabile con 28 neutroni 53Cr 9,501% Cr è stabile con 29 neutroni 54Cr 2,365% Cr è stabile con 30 neutroni
iso: isotopo NA: bondànsa en natüra TD: tép de smezamènt DM: modalità de decadimènt DE: energia de decadimènt in MeV DP: prodót del decadimènt

Divèrsi compòscc derivàcc del cróm i è dopràcc endel'indüstria dei coloràncc per la varietà de culùr che i sò compòscc i pöl vìga. Chèsta varietà de culùr la g'ha dat urìgin apò a 'l sò nòm, difàti en gréco "chroma" vülìa dì culùr.