Geometrìa
|
|
Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda. |
La Geometrìa o Geometréa l'è öna brànca de la matemàtega che la stödia i figüre piàne (geometrìa piàna) e i figüre 'n del ispàsio (geometrìa sòlida), la stödia che fórma i gh'à, quàt i è grànde, come i è metìde 'n del ispàsio e che relasiù gh'è tra de lùre, de fati la paròla geometrìa la é dal Gréch Antìch γεωμετρία che l'è l'insèma de geo cioè "tèra" e metria cioè mizüra.
Eüclidéa e mia eüclidéa
Modifega.jpg)
La geometrìa l'è öna di scènse piö ègie de la matemàtega, tat che l'ìa zamò stàcia codificàda in del tèrs sécol prima del Signùr dal Eüclìde che l'à stabilìt i sò 5 postulàcc, pròpe per chèsto la geometrìa piö cognusìda l'è la geometrìa eüclidéa, ma gh'è di ótre geometrìe. De fati sö la fì del sécol XVIII, la geometrìa l'à tacàt a stödià i diferènse tra l'ispàsio geomètrich e l'ispàsio fizèch e l'è nasìda öna nöa manéra de pensà la geometrìa, l'è nasìda cioè la geometrìa mia eüclidéa, öna geometrìa che l'è mia pogiàda sö i 5 asiòmi del Eüclìde, ma adóma sö i prim quàter: i nasìde isé la geometrìa iperbòlica, la geometrìa elìtica e la geometrìa sferìca.