Pipino el Breve

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.

Pipino el Pesèn o Pipino el Breve (en fransés: le Bref. Ciamàt isé se pènsa per vìa de la sò statüra) re dei Franch (Jupille(?) 714 - Saint-Denis 768). L'ìa fiöl de Carlo Martel e de Rotrude de Treviri. L'ìa el bubà de Carlomagn.

El Papa Stéfen II el curùna Pipìno

Endèla diviziù del regn fàda endèl (741) de sò pàder el g'ha utignìt el tìtol magiurdòm de palàs de la Borgogna, la Neustria e l'Aquitania. Per vìa de le renónsia al potére de l'Austrasia de sò fredèl Carloman (747) l'è deentàt l'ünich a ìga en mà el potére de töt el régn. L'è riàt a otègner l'apröasiù del papa Zacarìa e isé a fas elèger re (751) a Soissons de 'na asemblèa del pòpol dei Franch, entàt che Childerich III, che lü stès ensèma a Carloman i gh'ìa fat elèger rè (743), l'è stat ezautoràt e seràt sö enden monastér. La seremónia de consacrasiù solène a rè l'è datàda 28 de löi del 754 per mà del papa Stéfen II (III), endèla bazìlica de Saint-Denis. Per ricambià de chèsto piazér Pipino l'è calàt en pér de ólte en Italia a combàter cutra Astolfo re dei Longobarcc (754 e 756). La restitüsiù de chèsti teretóre al papa i è pò nacc a costetöéser el prim nùcleo de teretóre entùren ai quàs s'è pò furmàt el Stat de la Céza. Dòpo chèsti facc el Pipino el s'è dedicàt a consolidà le strütüre oulìtiche del sò rég; batìcc i Sàsoni söl Reno endel 758 e ciapàda Narbona ai Arabi l'an dòpo, l'è riàt, per mès de 'na düra campàgna düràda sés més a ìga rizù de 'na coalisiù 'ntra Basch e duca de Aquitania e isé a duminà 'na bùna part de la Frància meridiunàla.

Matremóne e desendènsa

Endèl 744 Pipino el spùza Bertrada de Laon fiöla de Caribert de Laon. De chèsto matrmóne nasarà:

• Carlo, piö tàrde ciamàt Carlo Magno (742 o 748-814), Rè dei Franch (768), Longobarcc (774), e Imperdùr d'Ocidènt (800).
• Carloman (751-771), Rè dei Franch (768).
• Gisela (757-811), Badèsa de Chelles
• Pépin (756-762)
• Berta
• Rotaide
• Isberga
• Adelaide.