Potasio

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.

El potasio l'è 'n elemènt chìmich enserìt endèla tàola periòdica dei elemèncc col sìmbol K (de la paròla latìna Kalium). El g'ha nömer atòmich 19, che völ dì che 'l nùcleo de 'n àtom de potàsio el g'ha disnöf prutù. L'è un 'n metàl alcalì tèner de culùr bianch arzentàt. L'è 'l segónt metàl piö lezér (el piö lezér l'è 'l Litio), e 'n natüra se 'l tróa sèmper cumbinàt a dei óter elemèncc. L'è mulzì e se pöl taiàl a tòch pò a conden curtilì normàl. Apéna taiàt, le fàce del tài le se móstra de aspèt metàlich arzentàt, ma la superfìce nöa la se òsida a la svèlta. El reagés facilmènt, suradetöt co l'àiva, en contàt de la quàla el reagés en maniéra violènta tat che l'idrògeno che se lìbera el pöl ciapà föch o adiritüra s•ciopà. El se 'nsomèa al sòdio per el sò comportamènt chìmich. El ciàpa föch facilmènt e l'è corozìf.

Potasio
19 K                                                                                                                                                                                                                                                               argon ← potasio → calcio
Aspèt
Aspèt de l'elemènt bianch arzentàt
Generalità
Nòm, sìmbol, nömer atòmich	potasio, K, 19
Serie	metài alcalì
Grupo, periot, bloch	1(IA), 4, s
Densità	856 kg/m³
Dürèsa	0,4
Configürasiù dei eletrù	Configürasiù dei eletrù
Proprietà atomiche
Peso atòmich	39,0983
Ragio atòmich (calc.)	220 (243) pm
Ragio covalènt	196 pm
Ragio de van der Waals	275 pm
Configürasiù dei eletrù	[Ar]4s1
e− per leèl energétich	2, 8, 8, 1
Stàcc de osidasiù	1 (base forte)
Strütüra cristalìna	cübica a còrp centràt
Proprietà fìziche
Stat de la matéria	solido
Pont de füziù	336,53 K (63,2 °C)
Pont de ebulisiù	1 032 K (758,85 °C)
Volüm molàr	× 10Modell:Val/delimitnum m³/mol
Entalpia vapurizasiù	79,87 kJ/mol
Calùr de füziù	2,334 kJ/mol
Tensiù de vapùr	1,06 × 10−4 Pa
Velocità del suono	2 000 m/s a 293,15 K
Otre proprietà
Nömer CAS	Modell:CAS
Eletronegatività	0,82 (Scala de Pauling)
Calùr specìfich	757 J/(kg•K)
Condücibilità elètrica	× 10Modell:Val/delimitnum/m•Ω
Condücibilità tèrmica	102,4 W/(m•K)
Energia de prìma iunizasiù	418,8 kJ/mol
En. de segónda iunizasiù	3 052 kJ/mol
En. de tèrsa iunizasiù	4 420 kJ/mol
En. de quàrta iunizasiù	5 877 kJ/mol
Energia de quìnta iunizasiù	7 975 kJ/mol
En. de sèsta iunizasiù	9 590 kJ/mol
En. de sètima iunizasiù	11 343 kJ/mol
En. de iunizasiù chèla dei òt	14 944 kJ/mol
En. de iunizasiù chèla dei nöf	16 963,7 kJ/mol
En. de iunizasiù chèla dei dés	48 610 kJ/mol
Izòtop piö stàbii
iso NA TD DM DE DP 39K 93,26% K l'è stàbil con 20 neütrù 40K 0,012%  × 10Modell:Val/delimitnum agn β− ε 1,311 1,505 40Ca 40Ar 41K 6,73% K l'è stàbil con 22 neütrù
iso: isotopo NA: bondànsa en natüra TD: tép de smezamènt DM: modalità de decadimènt DE: energia de decadimènt in MeV DP: prodót del decadimènt