Primula spectabilis

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.

Primula spectabilis l'è 'na spéce de piànta piötòst ràra de la famìa botànica de le Primulaceae che se tróa apéna sö le Prealpi bresàne, del trentì e 'ndèn quach stasiù 'n Vèneto 'nfìna al Grappa.

Primula spectabilis
Classifigazion sientífiga
Regn: Plantae SubRegn: Tracheobionta Division: Magnoliophyta Clas: Magnoliopsida Subclassa: Dilleniidae Ùrden: Ericales Famìa: Primulaceae Sota-famìa: Primuloideae Zèner: Primula Spéce: P. spectabilis
Nomm binomial
Primula spectabilis Tratt., 1814

Descrisiù

Fùrma Biològica: H ros - Emicriptòfite rosulàde.

Ilüstrasiù del Atlas Alpenflora

L'è 'na piànta perène che g'ha 'n rizòma cürt e spès, el gamp cürt e lignùs e che a la bàze entùren a le fòie piö zùine la pórta amò chèl che rèsta de le fòie sèche de l'an prìma (se 'l vèt bé 'ndèla fóto de la tabéla de 'nformasiù); chèsta l'è 'na caraterìstica che fà che chèsta spéce se pöde mìa scunfundìla co le ótre spéci che se 'nsömèa (per ezèmpe Primula glaucescens). La piànta la pöl rià 'nfìna a 10÷15 ghèi de altèsa.

Le fòie le fùrma 'na rözèta bazàl, i è piötòst scorzégne (coriàcee), löstre e 'nsìma le fenés condèna pùta a àngol gös. Le g'ha 'na fùrma lanceolàda-spatolàda e le g'ha 'n òrlo cartilaginùs. La fàcia de 'nsìma de la fòia l'è töta piéna de ghiàndole che g'ha fùrma come tacc püntì picinì picinì che de spés se pöl vidìi apéna co la lènte.

I fiùr, i è portàcc ensìma a 'n pedùncol bèl lónch (piö lónch de le fòie) che part del cèntro de la rözèta, i fùrma 'na bèla umbrilìna có 'nfìna a 7 elemèncc. I pedùncoi dei fiùr i lónch dei 1 ai 3 ghèi. El càles l'è de fùrma tubular-campanulàda coi décc a àngol gös. La coròla l'è a fùrma de turtaröl, de culùr ròza-viòla e có 5 lòbi separàcc 'nfìna a 1/4-1/3 de la longhèsa. El cèntro del fiùr (fàuce) l'è biànch. La fiuridüra l'è 'ntra màgio e zögn.

Habitat

La crès dré a le préde ömede, geròcc e pràcc col teré calcàreo dei 600 ai 2.500 m s.l.m. Se pènsa che la sàpe 'na spéce de la flòra che izistìa amò prìma de le grànde glaciasiù e che gh'è riat a scampà sö le altüre che gh'è mìa restàt sotràde dei ghiaciài.

Sinònim

• Primula parlatorei Caruel,
• Primula polliniana Moretti

Bibliugrafìa

• PIGNATTI S., Flora d'Italia. Edagricole, Bologna. 1982
• CONTI F., ABBATE G., ALESSANDRINI A., BLASI C., Checklist of the Italian Vascular Flora. Palombi, Roma. 2005
• AESCHIMAN D., LAUBER K., MOSER D., THEURILLAT J.P., Flora alpina. Ediz. italiana: Bologna, Zanichelli. 2004
• MARCONI G., Piante minacciate di estinzione in Italia. Gruppo Perdisa, Bologna. 2007

Riferimèncc

Wikimedia Commons

al gh'a dent roba culegada a:

Primula spectabilis