Rhäzüns

Cuurdinàde: 46°48′N 9°24′E

Rhäzüns (en rumanc: Razén) a l'è un cumün svizzer del distret de Imboden. in del Canton Grisun. Al gh’ha pressapoch 1338 abitant e una süperfiss de 13.28 km², e al se tröva a una altitüden de 657 meter sura al livel del mar.

Rhäzüns
Comun

Dats aministrativ

Politega

Consili comunal

Territore

Coordinade

46°47′59″N 9°23′59″E / 46.799722°N 9.399722°E

OSM

657 m s.l.m

13,37 km²

1 496 ab.
(31 dicember 2018)

Densitaa

111.89 ab./km²

Confin

Bonaduz, Cazis, Präz, Rothenbrunnen, Versam e Domat/Ems

Fus orari

UTC+01:00 e UTC+02:00

Varie

081

7403

GR

Localizazion

Sit istituzional

El cumün de Rhäzüns a l'è tacaa ai cumün de Bonaduz, Cazis, Domat/Ems, Rothenbrunnen e Versam.

Storia

Rhäzüns l'è staa menziunaa la prima volta in dei docüment inturen a l'ann 840 col nomm de Raezunne.^[1]

L'andament storegh de la popolazion l'è indicaa in de la tabela chi sott:^[1]

ann	popolazion
1850	508
1900	495
1950	774
1960	776
1970	903
1980	958
1990	1,018
2000	1,201

Situazion linguistega

A Rhäzüns fina al secul XIX la popolazion la parlava squas esclüsivament un dialet de la lengua Rumancia. Da la seconda metà del secul l'ha cuminciaa a cress el nümer dei parlant tudesch, a bun cünt in del 1880 i parlant rumanc i eva ancamò el 96 % e in del 1910 i eva el 82 %. Da alura però la percentüal l'ha cuminciaa a calà e in del 1941 i eva el 76 % e in del 1970 el 52% (ciuè 466 person)^[2]. In dei an '70 gh'è staa el surpass e la situazion dei ültem ann l'è mustrada in de la tabela chi desuta:

Situazion linguistega a Rhäzüns
Lengua	Censiment 1980		Censiment 1990		Censiment 2000
Lengua	Nümer	Percentüal	Nümer	Percentüal	Nümer	Percentüal
Tudesch	486	50,73 %	ca. 615	ca. 60 %	953	79,35 %
Rumanc	369	38,52 %	ca. 313	ca. 31 %	121	10,07 %
Italian	82	8,56 %	ca. 40	ca. 4 %	40	3,33 %
Alter	21	2,19 %	ca. 50	ca. 5 %	87	7,24 %
Abitant	958	100 %	1018	100 %	1201	100 %

Nota: Anca se 'l 23.5% de la gent la cumprend el rumanc ancamò al didincö, la lengua di istitüziun l'è dumà 'l tudesch deperlü. Pö, quij che parla talian hin minga grisunes de lengua taliana u lumbarda ma gent vegnüda de l'italia.

Galeria de fotu

Baselgia S. Gieri/St. George's Church exterior
S. Gieri/St. George interior, looking to the south
S. Gieri/St. George interior, left choir wall
S. Gieri/St. George painting of a Holiday Christus
St. Paul's Church exterior
St. Paul's Interior
St. Paul's, side altar
St. Paul's Church, painting of St. Christopher

Riferiment

↑ ^1,0 ^1,1 Rhäzüns in Todesch, Franzes e Italian in ligna al Dizionari Stòrigh da Svízzera.
↑ Lia Rumantscha (Hrsg.): Romanisch – Facts & Figures. 2., überarbeitete und aktualisierte Ausgabe. Chur 2004, ISBN 3-03900-034-9. S. 31. (online Arqiviad qé: [1] ).

(DE)

Ligam de föra

Rhäzüns in Todesch, Franzes e Italian in ligna al Dizionari Stòrigh da Svízzera.

Canton Grison · Cumün del Distret de Imboden

Bonaduz • Domat/Ems • Felsberg • Flims • Rhäzüns • Tamins • Trin

	Distret del Canton Grison
Albula • Bernina • Hinterrhein • Imboden • Inn • Landquart • Malögia • Moesa • Plessur • Prättigau/Davos • Surselva

[HDS-1] 1,0 ^1,1 Rhäzüns in Todesch, Franzes e Italian in ligna al Dizionari Stòrigh da Svízzera.

[2] Lia Rumantscha (Hrsg.): Romanisch – Facts & Figures. 2., überarbeitete und aktualisierte Ausgabe. Chur 2004, ISBN 3-03900-034-9. S. 31. (online Arqiviad qé: [1] ).

[1]

[2]