Lumbard ucidental Quest articol chì l'è scrivuu in lombard, grafia milanesa.

Vos principala: Svapo-traspirazion.

El métod Penman-Monteith a l’è ‘na manera de stimà la svapo-traspirazión de riferiment a partì de dàa climàtich.; el métod el consist in del soprà quèlla fórmola chì:

indoe:

ETo l’è la svapo-traspirazion de riferimént esprèssa in mm/;
Rn l’è la radiazión nètta sora la superfice de la coltivazión in MJ/(m2dì);
T l’è la temperadura media giornadera de l’aria a l'altèzza de 2 meter del soeul;
u2 a l’è la velocità del vent a du meter del soeul in m/s;
es a l’è la pressión de vapór a la saturazión in kPa;
ea a l’è la pressión de vapór effettiva anca lée in kPa;
donca es-ea l’è el deficit de la pressión de vapór;
∆ a l’è la pendenza de la curva de la pressión de vapór in kPa/°C;
γ l’è la costanta psicrometrica.

Calcol a scala giornadera

Modifega

In del caso di càlcol a scala giornadera:

 
indoe Tmax e Tmin hinn i temperadùr mìnima e massìma de la giornada in °C;
 
indoe e l’è el Numer del Nepero (base di logaritm naturaj);
 
ch’a l’è la media di pression de vapor satur corrispondent a la temperadura massima e minima che pòden vèss calcolàd con quèj fórmol empìrich chì:
 
 
 
o ben la media di pressión de vapór massima e minima dedòtt de la conoscenza de l’umidità relativa RHmax che la correspond a T min e RH min che la correpònd a T max esprèss in %.
 
indoe Rns l’è la radiazión solà nètta (radiazión a onda corta), Rnl l’è la radazión emisa del terrén in MJ/m2•dì;
Rns la pò vèss dedòtta con di càlcol de astronomia:
 
indoe
α l’è l’albedo (varda ► albedo)
Rs a l’è la radiazión solàr al in MJ/(m2)
 
‘doe
as e bs hinn i “valór de l’Ångstrom” che dipénden di condizión atmosferegh e de la declinazión del sol, ma s’a se gh’hànn nò di valór precìs a pòden dopràss quèj valór chì: as=0,25,bs=0,50;
n l’è el nùmer di or che gh’è el sol in del cors del consideràa;
N l’è el nùmer màssim di or de sol in quèll dì
 
Ra l'è la radiazión extra terrèster in MJ/m2•dì
 
‘doe dr l’è l’invèrs de la distanza relativa Tèrra-sol, δ l’è la declinazion del sol in radiant, ωs l’è l’àngol orari del sol in radiant, φ la latitudin in radiant, e l’è positiva per l’emisfero nòrd e negativa per quèll sud.
 
 
indoe J l’è el nùmer del dì de l’ann compres infra 1 (per el 1 de genar e 366 per el 31 de dicember)
 
 
G=0 in MJ/m2• che l’è trascuràbil a scala giornadera;
 
indoe P l'è la pression atmosferega in kPa:
 
indoe
zlm l'è l'altèzza in meter in sul livèll del mar;
 
indoe
uz l'è la velocità del vent misurada a l'altèzza z (in meter)[1]

Calcol mes a mes

Modifega

El calcol mes a mes l'è compagn de quèll a scala giornadera ma in quèll caso chì el calór in del soeul l'è nò trascuràbil e 'l pò vèss calcolàa inscì:

 
oppùr
 
indoe T hinn i temperadùr medi mes a mes

[2]

Stima semai che ghe sia la mancanza d'on quaj daa

Modifega
  • Semai che mancassen i daa de umidità a se pò considerà:
 
  • Semai che mancassen i daa de Rn, Rs, n a se pòden dopràa i dàa d'on sit compagn (arent a quèll che l'interèssa, a l'istèssa quòta e l'istèssa esposizión); l'è nò consiliàa per àarei de còsta o montagnós:
 
che la var nò in del caso di ìsol piscìninn e K_Rs el var 0,16 per l'entrotèsrra e 0,19 per i zòn de la còsta. Per i ìsol piscinìnn inscambi:
 
indoe b l'è la costanta empirica che la var 4 MJ/m2•dì.

Tuttamanch in del caso che mancassen di daa i stimm hinn men fidàbil e 'l gh'hà sens dopràj domà per i càlcol mes a mes. [3]

Vos correlad

Modifega

Riferiment

Modifega
  1. Antonina Capra (2007). Progettazione e gestione degli impianti di irrigazione (in italian). Edagricole, 65-69. ISBN 978-88-506-5215-0. 
  2. Antonina Capra (2007). Progettazione e gestione degli impianti di irrigazione (in italian). Edagricole, 70. ISBN 978-88-506-5215-0. 
  3. Antonina Capra (2007). Progettazione e gestione degli impianti di irrigazione (in italian). Edagricole, 73-74. ISBN 978-88-506-5215-0.