Peder Verri
![]() |
Quest articol chì l'è scrivud in lombard, con la Noeuva Ortografia Lombarda |
El Peder Verri (Milan, 1728 - Ornagh, 1797) a l'è stad un scritor, filosof, economista e om politegh italian, in tra i pussee important esponent de l'inluminism lombard. In del 1764 l'ha fondad a Milan cont el fradell Lissander e cont el Ceser Beccaria, l'Academia di Pugn e el giornal reformador Il caffè (1764-1766), in sul model del Spectator ingles. L'ann prima l'haveva fad un proget de reforma aministrativa, e in del 1765 a l'è stad ciamad a fà part del Consej Suprem de Economia publega. In tra el 1780 e el 1786 a l'è stad president del Consej Cameral.
PenserModifega
La soa oeuvra pussee importanta a l'è Meditazzion in su l'economia politega del 1771, indove el Verri el ciapa idei del Cesar Becaria e del filosof scozzes Henry Lloyd e l'anticipa quei del Smith. Olter oeuver famos inn stad Osservazzion in su la tortura del 1777, indova che el ciapa idei del Di delit e di pene del Becaria e una Istoria de Milan del 1783. A nivell economegh el sostegn la teoria mercantilistega del mercad sarrad, in del Element de comerci del 1760, per poeu passà a una idea de total liberism economegh, in del Riflession in sui lesg de vincol soratut in del comerci di forment del 1769 e publegad in del 1796. A nivell etich el Verri el ciapa ispirazzion del Rousseau, e in del Meditazzion in su la contentezza del 1763 el sostegn che la contentezza la vegna de l'equilibri in tra i noster desideri e i noster possibilità, ma a diferenza del filosof frances, el dis che la poeud vegnì domà de un progress coltural e che donca la sia per i omen virtuos e minga cont un tornà a la condizzion naturala. In del Discors in su la natura del piasé e del dolor del 1773, citad del Kant in de l'Antropologia pramatega, el se ispira ai idéalogues e el scriv una teoria negativa del piasé, indova che el stà ben a l'è una sospension del dolor, che l'è donca l'unega sensazzion de la realtà; de fad el filosof lombard el sostegn che i sensazzion, bone e minga, inn el resultad de la speranza e del timor, ma desgià che la speranza l'è per l'om la probabilità de viver mej in del futur, questa la gh'ha in sè un calà de un ben in del present e l'è donca el resultad de un mal. Per el Verri anca i bei art gh'hann la midema origen, perchè per lu l'art la dis nagot ai omen content, ma la parla a quei trist. In sostanza l'insema di dolor a l'è pussee grand de quell di piasé e el dolor a l'è el motor de tut el sgener uman.
BibliografiaModifega
- Enciclopedia Garzanti di Filosofia, Garzanti Editore