Programa Voyager

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.

El programa Voyager l'è 'n programa scentìfich americà che g'ha portàt endel 1977 a spedéser dò sonde spasiàle, ciamàde Voyager 1 e Voyager 2, a esplorà el Sistema Solar esterno.

Endela prìma fàze del progràma, töte dò le sonde le g'ha vizitàt i pianeti Giove e Saturno. La sonda Voyager 2 la g'ha püdìt rià a vizità pò a Urano e Netuno gràsie a 'n alineamènt planetàre vantagiùs che s'è verificàt a la fì dei agn setànta del sècol XX. Amò 'ncö (2015) la sónda Voyager 2 l'è l'ünica a ìga vizitàt Urano e Netuno.

Töte dò le sónde le g'ha mandàt sö la Tèra 'na gran quantità de 'nformasiù söi giganti gasùs del Sistema Solar. En particolàr i dati che la Voyager 2 la g'ha catàt sö a mèret de la màsa de Netuno i g'ha pimitìt de mèter fì a le ipòtezi de ezistènsa de pianéti de dimensiù 'mportànte en colocàcc aldelà de l'orbita de Plutone.

A diferènsa de le sónde del Programa Pioneer, che oramài le funsiùna mìa piö, le dò sonde Voyager i è 'n funsiù amò 'ncö (2015) e le trasmèt amò le sò rilevasiù a la stasiù sö la tèra entàt che le vàgia 'nvèrs l'estèrno del Sistema Solar. Le baterìe termoelètriche a izòtop radioatìf che le mónta le permèt amò diversi agn de funsiunamènt (se fà cönt alméno 'nfìna al 2025), però divèrsi strümèncc i è stacc de menemà smorsàcc per cönsömà amò méno energia. A cumnincià de la fì del 2003, la sonda Voyager 1 la g'ha ambiàt a streersà l'eliopauza. La Voyager 1 l'è riàda a 'na distànsa de 100 Unità Astronomiche (UA) del Sul ai 15 de óst del 2006. Endel 2013 l'è riàda a 'na distànsa de presapóch 125 UA del Sul. La Voyager 2 la g'ga ragiungìt le 100 UA del Sul ai 7 de noèmber del 2012.

Le dò sónde i è stàde fàde sö del Jet Propulsion Laboratory, strütüre finansiàda de la NASA. Sö ognöna dele dò gh'è 'na còpia del Voyager Golden Record, en disch registràt con sö imàgini e suòni de la Tera ensèma a 'na selesiù müzicàla.