Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.


El Ruscus aculeatus L. (en Bresà Spinasorèch, 'n Bergamàsch Spinaràcc e Sparizéra) l'è 'na piànta arbüstiva, sèmper vérda, che la fa pàrt de la famìa botànica de le Ruscaceae (segónt en quach óter sistéma de clasificasiù, Liliaceae). I böcc zùegn che vé fò 'n primaéra i pöl véser catàcc per véser cönsömàcc compàgn de spàres.

Ruscus aculeatus L.

Classifigazion sientífiga
Regn: Plantae
SubRegn: Tracheobionta
Division: Magnoliophyta
Clas: Liliopsida
Subclassa: Liliidae
Ùrden: Asparagales
Famìa: Ruscaceae
Zèner: Ruscus
Spéce: R. aculeatus
Nomm binomial
Ruscus aculeatus
L.

Distribusiù e hàbitat

Modifega

El Ruscus aculeatus l'è 'na piànta uriginària de l'Eurasia e 'n Euròpa la crès suratöt al sud del cuntinènt. Se pöl troàla del leèl del mar enfìna ai 1000 méter, endèl sotabósch centroeuropèo e del mediteràneo. Se 'l tróa apò a 'ndel Nordàfrica e 'n Asia. El preferés el teré alcalì, sèch e bastànsa fèrtil e le zòne a l'ómbra. L'è 'n elemènt tìpich de la màcia mediterànea.

Descrisiù

Modifega
 
El fiùr söndèna fòia fìnta

L'è 'na piantilìna a portamènt de boscài picinì de 30 a 80 cm de altèsa de culùr vért scür. La g'ha 'n rizòma sotatèra de 'ndóche böta i gàmp fiurài mascc e fèmine, per töcc du i tìpi el prezènta du tìpi de gamp: chèi normài i è lis e srotondàcc, envéce i óter i g'ha fòie fàlse, co 'n fùrma ovolanceolada de 2 a 3 cm de longhèsa e che fenés condèna pónta sténca e gösa.

Fòie vére e cladódi

Modifega

Le fòie vére i è picinìne fés, le par squàme e de sòlet i è isé pesène che se ghe fa mìa càzo, a la sèa de chèste fòie lónghe 3 o 4 mm vé sö le fòie fìnte che 'n realtà i è dei ramilì trasfurmàcc. Chèste fòie fìnte (ciamàde filoclàdi o cladódi) i è lónghe 'n ghèl o 'n ghèl e mès, le g'ha 'na fùrma a öf e le g'ha la pùta gösa che sbùza. Tota la piànta la fa la fotosìntezi föra che le fòie vére che le se destàca a la svèlta.

I fiùr i è picinì, virdizì o che tìra al viòla. I g'ha sés tépali distribüìcc sö du vertezèi. I fiùr fèmine i è tricarpelàr e i g'ha l'ovàre súpero quan che 'nvéce chèi màscc i g'ha tré stàm saldàcc ensèma dei filamèncc. La 'mpulinasiù la vé fàda de i insècc (entomògama). El Ruscus aculeatus el fiorés 'ntra l'envéren e la primaéra.

A la fì de l'autùno e 'n prensépe de l'envéren, le piante fèmine le fa sö 'na sórt de baca rósa de 10 a 12 mm de diàmetro con dét en granì o du de somésa. La somésa la vé portàda atùren dei anemài che i màia i fröcc e dòpo i fa fò i giandì (endozoocora).

Sinònim botànic

Modifega

Riferimèncc

Modifega
  1. Sinònimi en Tela Botánica
  2. Sinònimi en Kew