Lèngua Jarawa

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.

La lèngua Jarawa (in Hindi: जारवा) ciamàda ach Järawa o Jarwa l’è öna di lèngue di pòpoi del arcipélach di Andamane in del gólf del Bengala e per ès piö precìs l’è öna di trè lèngue meridunàle. Chèsta lèngua, ‘nsèma a la lèngua Öñge, l’è öna di dò lèngue andamanéze de la famèa Ongan.

I lèngue di Andamane

Confrónt tra la distribusiù di tribù di andamanés tra ìl prensépe del méla e òt (1800) e ‘l prensépe del 2004. Gh’è de regordà che tra ‘l 1789 e ‘l 1793 i s’è spopolàt i teritòre urignàre di Jarawa che po’ i s’è spostàcc in pòscc bandunàcc da i Grand Andamanés sö la còsta a sira (ovest); la s’è estìnta la lèngua Jangil dal 1931; l’ rèsta póch o negót de i lèngue de i dés lèngue di pòpoi Grand Andamanés; dóma ‘l tòch de la lèngua Sentinelese l’è restàt chèl che l’éra.

Se pènsa che ghe sìes amò 250 – 300 persune che i è bune de parlà chèsta lèngua.

La paròla Jarawa l’è ün esonòm, che l’ sömèa a la paròla Jharia de la lèngua Hindi-Urdo e che l’éra tat dovràda in del sécol XIX, menimà ‘l endonòm l’è mia cognusìt, ma fòrse l’ sömèa a la paròla Onge che l’è 'l nòm che i se dà 'l pòpol andamanés piö apröf a i Jarawa e che in lèngua Aka-Bea ‘l völ dì nemìs.

Mia dóma ‘l endonòm, ma tace aspècc de la cültüra, de la stòria e de la lèngua Jarawa i è mia cognusìcc, dezà che i Jarawa i è restàt a vif in del cör de la forèsta e i è mia egnìcc in contàt con de la ótra zét.

Ol còdes Iso

Ol còdes Iso de la lèngua Jarawa l’è ISO 639-3: jna.

I lèngue di Andamane

Lèngue andamanéze magiùre (10)

del setentriù (4)

• Aka-Bo
• Aka-Cari
• Aka-Jeru
• Aka-Kora

del mès de l’arcipélagh (6)

• Aka-Bea
• Aka-Kede
• Aka-Kol
• Akar-Bale
• A-Pucikwar
• Oko-Juwoi

Lèngue andamanéze meridiunàle (3)

• Jarawa
• Öñge
• Sentinel