Lumbard ucidental Quest articol chì l'è scrivuu in lombard, grafia milanesa.

Usāma ibn Muhammad ibn Awāḍ ibn Lādin, mej conossuu con la grafia inglesa de Osama bin Laden (arab: أسامة بن محمد بن عوض بن لادن; Riyad, 10 de marz 1957; Abbottabad, 1 de magg 2011) l'è staa on fondamentalista e terrorista musulman sunnita de nazionalità saudita.
L'è staa el fondador de l'organizzazion al Qaida e responsabil de vari attentaa in gir per el mond per ona ventenna d'agn, in tra i quai el pu famos l'è certament quell di Torr Gemell de New York, el 11 settember 2001.

Biografia Modifega

El nomm Modifega

Com' emm giamò scrivuu pussee sora, el sò nomm in arab classigh el saria Usāma ibn Muhammad ibn Awāḍ ibn Lādin. A bon cunt, la pronuncia saudita del dì d'incoeu l'è Usāma bin Lāden. Per quest l'è conossuu con la traslitterazion inglesa de Osama bin Laden, spantegada in del mond grazie ai mass media american e ai repport del FBI. On'altra traslitterazion che l'esista l'è quella francesa, cioè Oussama Benladen.
El Sceich Osama Bin Laden l'è staa sociaa anca a parecc alias, compagn de el Princip, el Princip del Terror, l'Emir, Abu abd Allah, Mujahid Shayk e Hajj.

I origin Modifega

L'è nassuu de Muhammad bin Awad bin Laden (1908-1967) e de la siriana Hamida al-Attas (la soa miee quella de des). L'è staa quell de dersett de cinquantaduu fradei e fradelaster. El sò pà l'era vun che 'l s'era faa su indeperlù in del Yemen del Sud, attiv in del settor di costruzion e in rapport strecc con la famiglia real saudita.
I sò genitor hann divorziaa on poo dopo la soa nassida: lù l'ha vivuu poeu con la soa mader e 'l sò noeuv marii, Muhammad al-Attas. De questa union hinn nassuu alter tre fioeu e ona tosa.
L'è cressuu in d'on ambient coltural visin assee al wahabitismo, ona corrent de l'Islam sunnita: quella chì l'è ona vision molto streccia e conservativa de la religion mussulmana, che la preved la fedeltà a la Sharia e 'l scancellament de tutt i innovazion portaa in de l'Islam in del cors del temp.
Quand che l'era on giovinott l'ha studiaa a l'università Re Abdelaziz de Gedda, indove l'ha ciappaa la laurea in economia, in vista de on sò futur impiego in l'azienda del sò pader (Saudi Binladin Group).
A dersett ann el se sposa cont ona tosa siriana, la prima de quatter miee. In del 1979 el ciappa anca on diploma in ingegneria civil, semper in de l'istessa università.
Inoltra se sa, grazzie a vari foto che hinn vegnuu foeura dopo el 2001, che in del 1971 l'ha passaa on period in Gran Bretagna, indove gh'era duu sò fradei che studiaven (a Oxford).

In Afghanistan Modifega

  Per savenn pussee, varda l'articol Prima guerra afghana.

In del 1979 i sovietigh hann invaduu el paes asiatigh de l'Aghanistan, a sostegn del governo leaa, che l'era insidiaa de la guerriglia islamista.
Compagn de tanti alter giovin musulman, anca Osama (che al temp el gh'eva vintiduu ann) el s'è visinaa a la causa di Mujahidin; inscì in del 1984 l'ha fondaa on'organizzazion ciamada Maktab al-Khidamat (MAK), che la ghe dava danee, arma e soldaa a la causa afghana.
Anca se al temp la CIA la gh'ha daa anca lee on bell sostegn ai Mujahidin (come che l'ha dii vun di member del governo american del temp, el scior Zbigniew Brzezinski), el governa american el dis che quei aiutt chì sien mai staa daa anca al MAK.
El sò contribuu a la causa afghana l'ha faa vegnì on eroe ai oeugg de tanti musulman, in del sò paes e anca foeura. Inoltra, l'esperienza cont el MAK el ghe servirà anca pussee tard per la soa creazion pussee famosa: al Qaida.

Al Qaida Modifega

In del 1988 l'Osama l'ha lassaa perd el MAK e l'ha fondaa on'altra organizzazion per la guerriglia, ciamada al Qaida (la bas). Tanti di militant del MAK gh'è andaa dree a lù in la soa noeuva ventura.
In del 1991 el Sceich Osama bin Laden el romp tucc i rapport cont el sò paes de origin, l'Arabia Saudita, considerada troppa visina ai interess american (el regn arab de fatt el gh'eva daa ona bella man ai Statt Unii in occasion de la Prima Guerra del Golf).
Semper in del 1991 el scerniss el Sudan 'me soa noeuva bas operativa.

Se sospetta che, con l'aiutt de organizzazion offizialment dirett a la carità vers i musulman, l'abbia quattaa on'area bella granda indove portà i sò idei islamigh estremista (per esempi el sud-est asiatigh, l'Europa e i Statt Unii).

La guerra contra l'Occident Modifega

El primm attacch de Bin Laden contra i Statt Unii l'è avvegnuu contra on grupp de soldaa che se trovaven in d'on albergh in del Yemen: però i soldaa eren partii duu dì innanz per la Somalia, inscì i unigh a morì hinn staa duu turista austriegh.

Poeu gh'è quij che dis che lù l'abbia anca pensaa e condott l'attentaa al World Trade Center in del 1993 e 'l Progett Bojinka, sventaa a Manila el 6 de genar del 1995.

In del 1994, dopo i sò revendicazion di attentaa de Riyad e Zahran, el perd la cittadinanza saudita.

In del 1996, per i pression internazionai, l'Osama wl vegn scasciaa foeura del Sudan. Inscì el scerniss de tornà in Afghanistan, indove che l'è ricevuu con tucc i riguard de part del noeuv governo taleban, che proppi in quell ann lì l'eva vinciuu la guerra civil e l'aveva ciappaa el podè.

El 23 de febrar del 1998, Osama bin Laden l'è staa vun di cinch (insemma, per esempi, a l'egizian Ayman al Zawahiri) che hann firmaa ona fatwa contra i giudee e i crosaa. In quell test chì se dis senza gir de paroll che coppà i American e i sò leaa, civij e militar, l'è on dovè individual de tucc i musulman che poden fàll e in ogni paes indove 'l sia possibil, per rivà a la liberazion de la moschea al Aqsa de Gerusalemm e de la Sacra Moschea de la Mecca, e scascià i sò armad foeura di terr de l'Islam.

El 7 de agost in di ambassad american de Dar es Salaam (Tanzania) e de Nairobi (Kenya) s'cioppen di bomb che coppen 212 personn (di quai domà dodes eren american) e 'n ferissen alter 4000. I attentaa hinn staa rivendigaa de al Qaida, con vari reson che hinn mai staa tropp ciar.

El Vundes de Settember Modifega

Quand che gh'è staa i attentaa del settember 2001 (quatter reoplan faa borlà giò in vari zonn di Statt Unii del nord) subit el governo american l'ha trovaa in lù e in al Qaida i mandant. A bon cunt, Osama l'ha ammiss i sò responsabilità domà trii ann dopo, in d'on videomessagg trasmiss de Al Jazira in de l'ottober del 2004.

La Guerra al Terror Modifega

I attentaa del 2001 hann portaa a la Guerra al Terror voruda del president George W. Bush. In del november-dicember 2001 i American e i sò leaa hann invaduu l'Afghanistan, vist che i Taleban aveven refudaa l'estradizion del terrorista. In pocch settemann el governo taleban l'è crodaa e i podenz leaa hann occupaa l'Afghanistan.
I ricerch del bin Laden, del sò statt maggior e di capp taleban hinn segutaa anca dopo la fin offizial di ostilità (la guerra la va dree anmò al dì d'incoeu). In d'on primm moment se pensava che lù e la soa gent la se trovass in di grott de Tora Bora, ona zona de montagna al confin cont el Pakistan. Ma anca dopo la battalia de Tora Bora l'è minga staa trovaa. I ultim testimonianz de la soa esistenza eren de la fin del 2001. De quell moment, s'è minga savuu indove l'è che l'era.

In di ann successiv, i attacch terroristigh hinn segutaa in tutt el mond: podom regordà i attentaa de Bali del 2002, de Madrid del 2004 e de Londra del 2005.
Inoltra al Qaida la s'è spantegada in zonn del Medi Orient indove prima el gh'era nò, per esempi in Iraq.

Osama bin Laden, a partì del 2001, l'ha faa sentì la soa presenza domà con audio e videomessagg consegnaa a la television del Qatar al Jazira.

La mort Modifega

Già che de lù per on bell poo de temp s'è pù savuu nagott, gh'è staa tanti che hann pensaa che Osama bin Laden el fuss mort giamò in la battaha de Tora Bora e che i qaidista, per evità de fà crodà giò el moral ai terrorista de tutt el mond, abbien faa semper finta che 'l fuss anmò viv; per quest l'omm che parlava in di vari messagg el saria staa on sosia.
Giamò in del 2007 e poeu in del 2008 autorità pakistann aveven diciaraa che 'l leader de al Qaida l'era mort, coppaa de on quai agent segrett, ma poeu l'era vegnuu foeura che i informazion eren sbagliaa.

In de l'agost del 2010, l'intelligence americana la scominciaa a sospettà che 'l bin Laden el se troeuva in d'ona cà de Abbottabad, minga lontan de Islamabad, la capital del Pakistan. In de la nott in tra el primm e 'l segond de magg del 2011 i forz speciai americann, i Navy Seals, gh'hann faa on raid a sorpresa l'hann coppaa, lu e quij che stava de cà insemm' a lu. Ona quai ora dopo el president american Barack Obama l'ha cuntaa sù la storia in television, in d'on messagg a la nazion. La notizzia l'è stada confermada anca de al Qaida.
A sentì la notizzia, un quej American in su la Costa Est di USA hinn andaa foeura in di strad a fà festa: quell che l'era staa per des agn el nemis nummer vun del sò Paes e l'era mort.

El corp del bin Laden l'è staa sbattuu giò in del mar di soldaa american.

Riferiment Modifega

Vos correlaa Modifega