Pagina principala/NOL
|
|
 Vos in vedrina El lumbard ucidental (o insübrich) l'è vöna di du variant principal de la lengua lumbarda. L'è parlaa int i zonn de Milan, Com, Lecch, Pavia, Vares, Lod, Nuara, Verbania, in Brianza, in Ümléna, in Valtelena e in Svizra (in Tisin e in part di Grisun). Gh'hinn anca di part nord de l'Emilia ch'i pudrissen vess cunsideraa insübrich, ma per adess l'esista no'na classificaziun presisa. Par quel pruposit chì, giamò del 1853 el Biondelli el faseva nutà che el piasentin el gh'aveva tüt dü i vucal türbaa del lumbard (la /ø/ e la /y/), roba che la sücedeva no int la püssee part di parlad emilian. A la fin parò el Biondelli el classificava el piasentin cume emilian (pütost che lumbard) de passag. I möd de scriv in lumbard ucidental a hinn sustanzialment dü: vünn che 'l trà ispiraziun de l'urtugrafia leteraria milanesa (cumpagna de quela piemuntesa e ligüra) e vünn alter che 'l pò vess ciamaa de ispiraziun svizara (che l'è quel in del qual l'è scrivü quel articul chì). Del prim hinn carateristigh i grafema /oeu/ e /u/, a la francesa, menter del segund invezi i grafema /ö/ e /ü/, a la tudesca. La magiur part di urtugrafii l'è basada sura vün di dü mudei. Un'altra pruposta de urtugrafia la saria quela del lenguista Geoffrey Hull, in del cuntest de una lengua padanesa che la picaria dent tüt i lenguv gal-italigh e returumanigh. (Inanz)
 Te 'l savevet che ... El Matee I Viscont (italian: Matteo Visconti o Matteo Magno; Invò, 15 de agost del 1250 - Crescenzagh, 24 de giugn del 1322) l'è staa scior de Milan in tra el 1294 e 'l 1302 e poeu del 1311 al 1322. L'era el fioeu del Teobald Viscont e de l'Anastasia Piroven. Sò pader l'era fioeu d'on fradell de l'Oton Viscont: Obizz, scior de Massin, Albizzaa e Besnaa. La soa mader, inscambi, forsi l'era ona nevoda del cardinal Ubert Piroven (arcivescov de Milan). El Teobald l'è staa scavezzaa in del 1276 a Galaraa. El Matee l'è andaa soldaa ai orden de l'Oton, e l'ha servii in di sò bataj per la conquista del poder a Milan. In del 1287 l'è staa nominaa capitani del Popol (riconfermaa in del 1289); in del 1288 l'è staa nominaa vicari general in Lombardia de l'imperador Rodolf I. In del 1295, con la mort de l'Oton, l'è s'cioppada anmò la guerra per el controll de Milan: de ona banda a gh'era i ghibelitt che sostegneven el Matee; de l'altra banda, inscambi, gh'era i ghelf, comandaa de la fameja de la Torr. (Va inanz)
 In di olter lengovI des Wikipedie con pussee de articoi: Ingles, Cebuan, Todesch, Svedes, Frances, Olandes, Russ, Spagnoeul, Italian, Arab Egizzian Alter lengov minoritari e piscinine: Vallon, Tarantin, Ligurin, Zulu, Mari de l'Est, Shona, Rusyn, Sami del Nord, Maori, Fiamingh oriental
 Un proverbi a cas
"En del paes dei orb i la fa ben i sguersc" |
 Ocio!
 WikipediaWikipedia l'è un'enciclopedia libera e portada inanz apena de utent volontari. El so obietiv l'è de menà la cognossenza libera a tucc e in pussee lengov che se po. I nost Cinch Pilaster inn:
Una vos de scriver
 Cossa se po fà?
|
